CO2-opslag
Stikstof zorgt voor vertraging aanleg van opslag broeikasgas in oud gasveld op zee
Wat voor effect heeft een project voor grootschalige CO2-opslag op de Noordzee op kwetsbare natuurgebieden in Zuid-Holland? De Raad van State buigt zich erover.
Twintig kilometer uit de kust van Zuid-Holland ligt in de Noordzee een gasveld dat bijna leeg is. Als het aan de Nederlandse overheid, de Rotterdamse haven en de industrie ligt, wordt daar binnen afzienbare tijd 2,5 miljoen ton CO2 per jaar opgeslagen. Het afvangen en opslaan van dit broeikasgas is een belangrijk onderdeel van het Nederlandse klimaatbeleid. Maar door problemen met de milieuvergunning ligt het project Porthos nu stil.
Porthos – de naam verwijst naar Port of Rotterdam en ondergrondse opslag – moet er een hogedrukleiding van de Rotterdamse industrie naar het lege gasveld komen. Daar wordt het broeikasgas dan drie kilometer onder de grond gestopt. Op de Maasvlakte komt een compressor om de gasdruk te verhogen. Het is een belangrijk project voor de overheid, omdat andere projecten voor de opslag van CO2 moeten voortborduren op de infrastructuur van Porthos.
Shell en Exxon als gebruikers
De initiatiefnemers van Porthos zijn bedrijven waarvan de Nederlandse staat aandeelhouder is, namelijk EBN (Energie Beheer Nederland), de Gasunie en Havenbedrijf Rotterdam. De klanten zijn al bekend, dat zijn grote energiebedrijven zoals Shell en ExxonMobil.
Maar de vergunningen van dit project zijn niet in orde. De Raad van State buigt zich daarom over de vraag hoeveel schade allerlei natuurgebieden in Zuid-Holland kunnen oplopen door de aanleg van een pijpleiding naar zee. Het gaat onder meer om de Natura 2000-gebieden Meijendel & Berkheide, Westduinpark & Wapendal en de Coepelduynen. Kan een klein beetje extra stikstof een duingebied dat er toch al slecht aan toe is, verder verslechteren? En moet die verslechtering meetbaar zijn?
Klimaatcrisis duldt geen vertraging
De procedure zorgt voor een verdere vertraging van het ambitieuze project. De advocaat van het ministerie van economische zaken en klimaat wees de Raad van State er donderdag op dat de klimaatcrisis geen vertraging kan dulden. Zonder ‘carbon capture en storage’ (CCS) haalt de industrie de doelstellingen voor 2030 niet en blijft het te veel CO2 uitstoten.
Porthos had geen milieuvergunning voor de stikstofuitstoot, omdat ze gebruik maakte van de vrijstelling voor de bouwsector. De Raad van State besloot eerder dat die vrijstelling niet rechtsgeldig is. Dus moet er nu alsnog worden gekeken naar de ecologische effecten van de stikstofuitstoot van het project.
Volgens Porthos blijkt uit een eerder gemaakte ecologische beoordeling dat de gevolgen van de stikstofuitstoot voor de kwetsbare natuurgebieden in Zuid-Holland zeer beperkt zijn.
Beoordeling is onder de maat
Maar milieuorganisatie MOB stelde daar donderdag bij de Raad van State tegenover dat deze ecologische beoordeling van adviesbureau Arcadis onder de maat is. Er is bijvoorbeeld geen veldonderzoek verricht. Ter plekke moet worden bekeken wat het effect van de stikstof kan zijn op flora en fauna, insecten, de bodemkwaliteit, volgens MOB.
Beide partijen baseren zich op ecologen. “Het is niet uit te sluiten dat er een effect is, en dat je dat ook in de planten gaat zien. Een klein beetje meer stikstof kan net voor een omslagpunt zorgen. Deze extra stikstof verdwijnt niet uit het systeem, het hoopt zich op”, zegt ecoloog Wieger Wamelink van Wageningen Environmental Research.
Verwaarloosbare hoeveelheid stikstof
Maar volgens ecoloog Reinoud Kleijberg van Arcadis, de auteur van het rapport, is de extra stikstofneerslag die het Porthos-project veroorzaakt verwaarloosbaar. “Het is maar een fractie van de stikstof die er al is en die er altijd terecht komt. Het werkt niet meetbaar door in dat ecosysteem.”
Vanwege de complexiteit van de zaak kan de uitspraak van de Raad van State meer dan twaalf weken op zich laten wachten. Om te voorkomen dat het project in het slop raakt, biedt minister Rob Jetten (klimaat en energie) Porthos een financiële garantie van 176 miljoen euro. Zo kan het toch alvast contracten aangaan met leveranciers en aannemers.
Lees ook:
Pittbull Vollenbroek houdt kabinet bij de les
Opnieuw dreigt er een bouwstop nu de Raad van State de vrijstelling voor de bouw van het Rotterdamse Porthos-project in de prullenbak heeft geveegd. Johan Vollenbroek van actiegroep MOB, die deze zaak juridisch aankaartte, heeft dus weer succes geboekt.
