Boom van het jaar
Stem op de Boom van het Jaar!
De bedreigde Troeteleik, de Kozakkenlinde of toch de zelfgeplante eik van Dirk Bos? Vanaf 1 september kan Nederland stemmen voor de Boom van het Jaar.
265 nominaties kreeg de jury van de Boom van het Jaar-verkiezing voor de kiezen. Grote bomen, kleine bomen, jonge boompjes en oude knarren. Bomen die belangrijk zijn voor een heel dorp en bomen die voor de gemiddelde Nederland gewoon een boom zijn, maar voor die ene persoon erg speciaal.
Een enorme verrassing, noemt Maaike Brasz van SBNL Natuurfonds, dat de verkiezing organiseert, het aantal inzendingen. “Dat hadden we echt niet verwacht.” Iedereen mocht bomen inzenden, van bedrijven tot gemeenten, van natuurclubs tot de gewone burger. Tussen de verhalen een hartenkreet van een bosbeschermer uit Utrecht, over het lot van een zomereik die er al was in de tijd van Lodewijk Napoleon. De Lijnbaanplataan in Rotterdam overleefde het bombardement in de Tweede Wereldoorlog en in het Friese Jubbega krijgen kinderen die vragen waar baby’s vandaan komen steevast het antwoord: vanonder een stokoude eik.
Stuk voor stuk mooie verhalen, vindt Brasz, per provincie heeft de jury een kanshebber geselecteerd. “Ik merk dat de jury niet voor de hele persoonlijke verhalen is gegaan, maar voor de verhalen die voor een gemeenschap staan." Brasz zat zelf in de jury, samen met hoogleraar bosecologie Frits Mohren, interieurontwerper Beatrix Kleuver, schrijver Gerbrand Bakker en Paul Makken, bestuurssecretaris bij de ANWB. "Dat je boom het nu niet geworden is, betekent niet dat het een slecht verhaal was. Het was gewoon niet het beste.” Volgend jaar weer een kans.
De winnaar dingt mee naar de titel Europese Boom van het Jaar 2019. Daarnaast stelt SBNL Natuurfonds 2500 euro beschikbaar om de boom op te knappen als daar behoefte aan is, of om bijvoorbeeld een bankje te plaatsen.
De twaalf kanshebbers worden hier voorgesteld, in de woorden van degenen die de boom nomineerden. Stemmen kan tot 15 oktober via www.deboomvanhetjaar.nl. Een dag later wordt de winnaar bekendgemaakt.
1. De plataan in het doolhof
Uithuizen, Groningen
Middenin het doolhof bij de Menkemaborg in Uithuizen staat een grote plataan. Maar op de tekeningen uit 1921 en 1923 van tuinontwerper Hendrik Copijn, die het doolhof ontwierp, is geen boom te bekennen. Daarnaast is de plataan een uitheemse soort, wat de keuze voor de boom nog opmerkelijker maakt. Het is een raadsel waar ook in het archief van de Menkemaborg geen antwoord op te vinden is.
Sinds de burcht in 1927 werd opengesteld voor publiek hebben duizenden bezoekers door de doolhof gedwaald, om uiteindelijk bij de plataan uit te komen. Daar kerven verliefde stelletjes al jaren hun initialen en hartjes in de stam.
--
2. De levensboom
Siegerwoude, Friesland
Lang geleden lag in oostelijk Friesland een kleine, opvallende heuvel aan een rivier in een kaal landschap. Jagers kookten er hun potje, hun haardkuilen zijn teruggevonden bij opgravingen. Met de komst van het christendom in Friesland werd op de heuvel een kerkje gebouwd. Dat staat er niet meer, een heg herinnert aan de contouren van die kerk. In het midden werd in 1909 een thuja geplant, een levensboom. Inmiddels uitgegroeid tot een reus van een boom waakt hij al jaren over het kerkhof aan zijn voeten.
--
3. De rode beuk van de locoburgemeester
Eext, Drenthe
Toen Anloo nog een gemeente was in Drenthe, was het traditie dat de drie kandidaat-locoburgemeesters gezamenlijk een rode beuk kochten. De winnaar van de verkiezingen plantte de beuk dan met trots in de voortuin.
De gemeente Anloo bestaat niet meer, maar één overgebleven rode beuk herinnert nog aan de traditie van toen. Die staat in het dorpje Eext en is vermoedelijk geplant door locoburgemeester Meyering, ergens rond 1850.
--
4. De Kozakkenlinde van Diepenveen
Diepenveen, Overijssel
Hij staat er al sinds 1620, de Hollandse linde aan de Kozakkenweg in Diepenveen. Daar zag hij in november 1813 de Russische Kozakken langskomen die de volksopstand in Deventer tegen Napoleon wilden ondersteunen.
De verovering van Deventer verliep niet zonder slag of stoot, de Kozakken gebruikten de oude linde in Diepenveen als uitkijkpost. Vanaf die plek konden zij Deventer in de gaten houden. Op 26 april 1814 namen de Hollandse troepen de stad weer over, de Franse troepen en de Russiche Kozakken vertrokken. Maar die linde, die staat er nog steeds.
--
5. De Dikke Boom van Laren
Laren, Gelderland
Hele gedichten zijn er geschreven over deze eik die al bijna vijf eeuwen het landgoed Verwolde in Laren siert. Het had niet veel gescheeld of het landgoed was de boom kwijtgeraakt aan een molenaar die er twee molenassen uit wilde zagen. Zijn bod was te laag, het ging niet door.
Een speciale commissie is sinds 1996 verantwoordelijk voor de verzorging en het behoud van de boom. In 2002 kwam er een speciaal ‘Dikke Boompad’. In de deels holle stam van de boom is het voor kinderen prima klimmen.
--
6. Kastanje van Kasteel
Amerongen, Utrecht
Toen de Duitse keizer Wilhelm II in 1918 verbannen werd naar Kasteel Amerongen, hakte hij dagelijks hout. In de anderhalf jaar dat hij er verbleef, zaagde hij eigenhandig 17.000 houtblokken.
Maar deze kastanje heeft de houthakdrift van de ex-keizer overleefd. 150 jaar geleden spleet een bliksemschicht de stam in tweeën, ook dat overleefde de boom. De Makke Janne, zoals de kastanje door de lokale bevolking genoemd wordt, heeft met een scheut zelfs een kind voortgebracht. Inmiddels ook alweer ruim een eeuw oud zijn de twee met elkaar vergroeid.
--
7. De zelf-geplante eik
Emmeloord, Flevoland
Toen Dirk Bos in klas drie van de lagere school iets mee mocht nemen naar school om te planten, nam hij een eikeltje mee. Dat eikeltje werd geplant in een potje, uiteindelijk nam Bos hem mee naar huis en plantte het eikje in de tuin.
Nu, 42 jaar later, is het een flinke zomereik van zestien meter hoog. Bos had zelf in ieder geval nooit gedacht dat de boom er na al die jaren nog zou staan. Wat hem betreft komen daar nog veel meer jaren bij.
--
8. De platanen van het Leidsebosje
Amsterdam, Noord-Holland
Het Leidsebosje dankt zijn naam aan de Leidsche Poort, een tolpoort uit 17de eeuw. Bij de verbreding van de Singelgracht in 1862 verdwenen veel bomen, maar werden ook twee nieuwe platanen aangeplant. Bij een nieuwe verbreding in 1925 dreigden de twee te verdwijnen, maar door verzet van de Amsterdammers werden de zestig jaar oude bomen veertien meter verplaatst. Dankzij kabels en mankracht gleden de platanen in twee uur tijd naar hun nieuwe standplaats.
De platanen hebben een omtrek van bijna zeven meter. Op Koningsdag wordt er traditiegetrouw met eieren gegooid.
--
9. De Koekamp Kastanje
Den Haag, Zuid-Holland
Deze kastanje is 110 jaar oud en heeft al heel wat meegemaakt. Toen de boom ruim twintig jaar geleden moest wijken voor een tunnel is hij verplaatst. Het kostte 24 uur om de 22 meter hoge boom van 180.000 kilo en een kluit van tien bij tien meter te verplaatsen. De Koekamp Kastanje heeft daarmee het Guiness Book of Records gehaald als zwaarste boom ooit verplant.
De gemeente Den Haag vroeg de inwoners welke boom kandidaat moest worden voor de landelijke verkiezing. De Koekamp Kastanje won met ongeveer de helft van de stemmen.
--
10. De linde van kasteel Westhove
Oostkapelle, Zeeland
De Hollandse linde op het plein binnen de gracht van kasteel Westhove in Oostkapelle is mogelijk de oudste boom van Zeeland. Op de wortel groeide een dochterboom, die er ook weer heel wat jaren staat.
Toen de geallieerden in 1944 Walcheren onder water zetten om de positie van de Duitsers te verzwakken, bleef de linde staan. Het kasteel doet nu dienst als hostel. Als de boom kon praten, had hij heel wat verhalen te vertellen.
--
11. De Troeteleik van Ulvenhout
Ulvenhout, Noord-Brabant
‘Als we daar voorbijreden, betekende dat een dagje uit of op vakantie!’ Tien keer werd de eik aangemeld voor deze verkiezing. Elke dag passeren duizenden automobilisten de boom in de middenberm van de A58 bij Ulvenhout.
Toen de snelweg eind jaren zestig werd aangelegd, sneed hij dwars door de oprijlaan van landhuis Anneville. Veel bomen bij het landhuis sneuvelden, maar deze eik mocht blijven, omdat hij precies in de geplande middenberm stond.
Maar nu wordt de Troeteleik alsnog met kap bedreigd. De A58 wordt verbreed, aanleg om de boom heen kost 3,5 miljoen extra. Zo'n drieduizend mensen hebben de petitie om de boom te sparen ondertekend.
--
12. De Troostboom van TerWorm
Heerlen, Limburg
De Troostboom van TerWorm - een plataan van bijna 250 jaar oud - heeft vele fans die hem aanbidden met kaarsen, persoonlijke wensen, kruisjes en zelfs kransen. De boom is waarschijnlijk omstreeks 1775 aangeplant door de familie De Loë, toenmalig baron en barones van landgoed TerWorm, ter nagedachtenis aan de geboorte van een kind.
De mensen aanbidden deze plataan als boom der wijsheid, verdraagzaamheid en brenger van rust. Ook biedt de boom troost tijdens de verwerking van rouw, bijvoorbeeld bij dodelijke ongelukken in de oude steenkoolmijnen.
--
Stem op uw favoriet via boomvanhetjaar.nl
Lees ook
In maart trapte Trouw de Boom van het Jaar-verkiezing af. Niet het uiterlijk van de boom telt, maar het verhaal.
De winnaar van de Nederlandse verkiezing dingt mee naar de titel Europese Boom van het Jaar 2019. Dit jaar is die prijs gewonnen door de Fluitende Kurkeik in Portugal.
