Statiegeld op blik kan het leven van de koe redden

In het zompige hoge gras demonstreert boer Niels Wassenaar op zijn erf in Leusden hoe een oud, leeg blikje energydrink in zijn grasmaaier verdwijnt. Na een paar keer heen en weer rijden versnippert het blikje tot scherven. Het kleinste stukje dat overblijft is niet groter dan vijf centimeter, en nauwelijks nog te zien tussen de hoge grassprieten.

Dat is gevaarlijk, weet boerin Eline Vedder. Vorig jaar stierven drie van haar koeien, ze waren drachtig. Onder hen Vedders lievelingskoe Roos. “Haar oornummer heb ik nog steeds als sleutelhanger aan mijn sleutelbos zitten.” Uit de autopsie die Vedder op koe Roos liet uitvoeren bleek dat het dier stukjes metaal en aluminium in haar maag had. “Er was maar een conclusie mogelijk: scherven van drankblikjes.”

Vedder vreest dat er steeds meer blikjes verkocht zullen worden als pet-flessen duurder worden door statiegeld. Daarom, vindt Vedder, zou er ook statiegeld moeten komen op drankblikjes. In Leusden vroeg ze gisteren de aandacht van de pers en politici.

Scherp-in:

Veearts Leen Stam weet wat blikscherven doen met een koe. Het heet scherp-in: een stukje blik komt terecht in de netmaag van de koe en leidt dan tot irritatie van het buikvlies. Daardoor kan een koe ziek worden. Of, erger: de scherven prikken ­tegen het hart, met de dood als gevolg. In zijn praktijk heeft Stam elke maand wel twee gevallen van scherp-in. Volgens de veearts komt het waarschijnlijk veel vaker voor, maar ­maken boeren er niet altijd melding van.

Alle koeien, zegt Stam, zijn weliswaar voorzien van een maagmagneet die met een speciaal pistool in de maag wordt geschoten. Maar dit helpt niet bij blikjes, omdat die niet magnetisch zijn.

De gezondheid van koeien is inderdaad een goede reden voor statiegeld op blikjes, vindt Tom Zoete van Recycling Netwerk. De organisatie wil al langer statiegeld op blikjes. In andere landen, als Frankrijk, werkt dat goed en is de vervuiling aanzienlijk verminderd. “Onderzoek laat zien dat er zeventig tot negentig procent minder in de natuur terechtkomt als er statiegeld op drankblikjes zit. Mensen hebben dan toch minder snel de neiging het blik in de natuur te gooien omdat zo’n blikje dan ineens waarde heeft.”

CDA-woordvoerder Maurits von Martels, zelf ook veehouder, heeft aandachtig naar boerin Vedder en veearts Stam geluisterd. Ook het Kamerlid denkt dat statiegeld op blik uitkomst kan bieden: “Je ziet nu de noodzaak tot verandering. Ik heb er hoop in dat we met het invoeren van statiegeld op blik eindelijk zoden aan de dijk kunnen ­zetten.”

Lees ook:

De druk om ook statiegeld te heffen op blikjes neemt toe

Drankblikjes vormen een uitzondering op de regeling voor statiegeld. Gevreesd wordt dat producenten van flesjes overstappen op blik.

‘Producenten van blikjes en dranken houden niet van statiegeld en supermarkten vinden het gedoe’
Recycling: zonder goed systeem voor het innemen van flessen en blikjes komt daar weinig van terecht, zegt de topman van Tomra.