Zo veel winst als Exxon (56 miljard dollar) maakte Shell in 2022 niet. Maar met een winst van 42,3 miljard dollar (38 miljard euro) beleefde de oliemaatschappij in financieel opzicht wel het beste jaar in zijn geschiedenis. Nooit eerder kwam Shells jaarwinst zo hoog uit.
Net als Exxon en andere grote oliemaatschappijen – Chevron boekte een winst van 35 miljard dollar – profiteerde Shell van de oorlog in Oekraïne. Door die oorlog stegen de prijzen van olie, maar vooral van gas en vloeibaar gas, enorm. Dat effect was het grootste in het tweede kwartaal: Shells kwartaalwinst kwam toen uit op 18 miljard dollar.
In de loop van 2022 begonnen de olie- en gasprijzen te dalen. Desondanks hield Shell ook aan het laatste kwartaal veel geld over: 10,4 miljard dollar.
Vertrek uit Rusland
De jaarwinst had nog iets hoger kunnen uitvallen als een aantal EU-landen en het Verenigd Koninkrijk geen extra belasting hadden ingevoerd op de extreem hoge winsten van olie- en gasmaatschappijen. Shell meldde 2,3 miljard aan extra belastingen te moeten afdragen.
Een forse aderlating was het vertrek uit Rusland, waartoe Shell, net als Exxon, kort na de Russische inval in Oekraïne besloot. Het vertrek kostte Shell ruim 4 miljard dollar. Het concern koopt geen olie, gas, vloeibaar gas en olieproducten meer uit Rusland en is ook niet langer mede-eigenaar van het grote Sachalin-project in Siberië dat Shell zelf ooit opbouwde. Shell heeft zijn belang moeten afstaan aan een Russische instantie. Of het nog iets voor dat belang krijgt, is onduidelijk. De pompstations die Shell in Rusland had zijn al verkocht, een grote fabriek voor smeermiddelen ook.
Ruim de helft van Shells winst (22 miljard) kwam uit de productie van vloeibaar gas (lng). Shell is in lng de grootste ter wereld. De productie was wel lager dan die in 2021, deels doordat Shell afstand nam van het Sachalin-project. Lucratief was ook de olie- en gaswinning: 16,4 miljard. In 2021 was dat nog 9,6 miljard.
Shells nieuwe topman, Wael Sawan, verwacht dat de gasmarkt dit jaar ‘krap’ zal blijven. Eind 2022 daalden de gasprijzen omdat de winter in Europa mild was en er in China minder vraag was naar gas vanwege allerlei coronarestricties. Die restricties zijn er niet meer. De verwachting is dat de Chinese economie flink zal groeien en groei zal er ook in Europa zijn. Dat betekent, zei Sawan, meer vraag naar gas.
Een deel van de extreem hoge winst die Shell in 2022 haalde, vloeit naar de aandeelhouders. Over 2022 keert het olie- en gasconcern in totaal 26 miljard dollar aan hen uit, deels in de vorm van dividend, deels door de inkoop van eigen aandelen. In het eerste kwart van dit jaar zal Shell nog eens voor 4 miljard dollar eigen aandelen inkopen. Eind vorig jaar kondigde het bedrijf al een verhoging van het dividend aan met 15 procent. Sawan kwam niet met een nieuwe verhoging.
Hernieuwbare bronnen
Ondanks de hoge winst zal Shell dit jaar waarschijnlijk niet meer investeren dan in 2022. Het bedrijf wil tussen de 23 en 27 miljard uitgeven, tegen 25 miljard in het afgelopen jaar. Welk deel daarvan gestopt wordt in hernieuwbare bronnen zoals zon, wind, biomassa en waterstof, is niet helder. Vermoedelijk ligt dat percentage ergens tussen de 1,5 en 3.
Sawan noemt het ‘betekenisvolle’ bedragen. Volgens hem gaat de energietransitie niet snel genoeg en zouden regeringen, maar ook consumenten meer moeten doen om de overgang naar een duurzamer energievoorziening te bespoedigen. Sawan erkende dat veel mensen in de wereld te lijden hebben van de hoge energieprijzen en refereerde aan Libanon, zijn geboorteland, waar de stroom vaak uitvalt. Volgens hem probeert Shell er van alles aan te doen om energie te leveren waar dat nodig is en tegelijkertijd de energieprijzen naar beneden te krijgen.
Lees ook:
In de jaren zeventig staken oliebedrijven geld in groene energie, daarna in klimaatontkenners. Vanwaar die omslag?
Het is een historische puzzel: waarom oliebazen eerst bakken met geld staken in zonnepanelen, en daarna juist in het verspreiden van klimaatonzin. Een Amerikaanse historicus is vastberaden die puzzel op te lossen.
