Rotterdamse haven slaat CO2 op in zee
Een peperduur buizenstelsel moet CO2, uitgestoten door industrie in Rotterdam, naar een lege gasbel in zee voeren.
Rotterdamse industriebedrijven, samen goed voor 20 procent van alle Nederlandse CO2-uitstoot, moeten hun CO2 gaan afvangen. Het Havenbedrijf Rotterdam heeft hiertoe een groot project in voorbereiding. Het geldt als opsteker voor Rutte III, dat carbon capture and storage (CCS) ziet als de belangrijkste techniek om te gaan voldoen aan klimaatdoelen.
Het Rotterdamse plan is het eerste serieuze, optimistische geluid over de beoogde ‘renaissance’ voor CCS. Milieuorganisaties keurden de opslagplannen van Rutte III af. Zij willen dat bedrijven volledig schoon gaan werken, niet hun vervuiling ‘wegmoffelen’. De industrielobby zelf noemde het doel van het kabinet, 18 miljoen ton CO2-opslag in 2030, onrealistisch.
CCS geldt als peperduur. Volgens het Havenbedrijf wordt opslag toch haalbaar, als veel bedrijven hun uitstoot in één grote CO2-pijp richting de Noordzeebodem kunnen stoppen. Die grootschaligheid moet de kosten omlaag brengen.
CO2-buizenstelsel
Het Havenbedrijf gaat er bij de industrie op aandringen mee te werken, zei directeur Allard Castelein gisteren op een internationaal CCS-congres in Rotterdam. Vooralsnog eist hij het niet. De terreineigenaar wil de bedrijven tegemoetkomen door alvast een CO2-buizenstelsel aan te leggen. Bedrijven kunnen het broeikasgas uit hun schoorsteen daar in pompen. Castelein: “Ze moeten het afleveren aan de poort, wij doen de rest.”
Landelijk energienetbeheerder Gasunie en Energiebeheer Nederland (EBN), twee staatsbedrijven, overwegen deelname in de Rotterdamse CO2-infrastructuur. Het ingezamelde broeikasgas van bedrijven moet daarmee straks worden weggepompt, richting een leeg gasveld onder de zee. Daarin moet het voor altijd opgesloten blijven. Een nog op te richten overheidsdienst dient eeuwige aansprakelijkheid te dragen, zei Castelein.
Voor chemische bedrijven die hun uitstoot niet gaan minimaliseren is geen plek meer in het havengebied, zei de havenbaas. CO2-afvang lijkt voor zware, energieslurpende industrie de enige manier om hieraan te voldoen. Energiebesparing of omschakelen op (groene) stroom gaat te traag. “Opslag is onmisbaar”, meent Castelein.
Het nieuwe plan komt als geroepen voor het nieuwe kabinet Rutte III, dat wil dat de Nederlandse CO2-uitstoot met 49 procent daalt in 2030 (ten opzichte van 1990). De belangrijkste methode om dit te halen is volgens het kabinet CCS. In 2030 moet zeker 18 miljoen ton CO2 van de industrie onder de grond verdwijnen. Als het Rotterdamse project slaagt, kan het kabinetsdoel voor een belangrijk deel worden waargemaakt. In 2020 wil Rotterdam 2 miljoen ton CO2 in de grond wegstoppen, in 2030 zeker 5 miljoen ton, mogelijk oplopend tot 10 miljoen ton. Een snipper van de afgevangen CO2 kan worden hergebruikt door fabrieken of glastuinders. De rest moet verdwijnen onder de zeebodem.
Gevoelig
CO2 opslaan kan in principe ook onder land. Maar dat ligt te gevoelig, zei Castelein. De enige Nederlandse poging om CO2 onder bewoond gebied op te slaan was ook vanuit Rotterdam, onder Barendrecht. Dit mislukte, omdat bezorgde bewoners protesteerden.
Dit jaar sneuvelde nog een groot Rotterdams CCS-plan voor de opslag van CO2 uit kolencentrales in een leeg gasveld onder zee. Omdat het kabinet toch al besloot dat alle kolencentrales uiterlijk in 2030 dicht moeten zijn, kijkt het Havenbedrijf bij de nieuwe poging om broeikasgas op te slaan nu alleen naar de industrie.
De milieubeweging vindt CCS een schijnoplossing, maar ageerde vooral tegen CO2-opslag bij steenkoolcentrales, omdat dit de vuile energiecentrales onterecht zou legitimeren. CO2-opslag bij fabrieken ligt iets minder gevoelig. Maar milieuorganisaties zoals Greenpeace zeggen wel: als Rutte III CCS zoals beoogd gaat subsidiëren, mag het geld niet komen uit de pot die nu speciaal voor windmolens en zonnepanelen bestemd is.
Geoloog Elisenda Bakker promoveerde begin dit jaar op de opslag van van CO2 in lege olie- en gasvelden. Haar conclusie: het kan echt veilig.
In juli werd het laatste Nederlandse plan voor ondergronde CO2-opslag nog afgeblazen, terwijl Nederland gidsland zou worden.
Lees ook: Bij elke fabriek een CO2-schepnet in de schoorsteen, lukt dat?
