Populariteit van crowdfunding nam ook in 2022 weer flink toe

Gemeenschappelijke financiering van een ‘leuk lokaal initiatief’. Zo staat crowdfunding van oudsher bekend. Veel mensen dragen bij om bijvoorbeeld de gezamenlijke moestuin van de wijk uit te breiden.

Al jaren neemt de populariteit van dit systeem toe en het wordt inmiddels steeds breder ingezet. In Nederland werd in totaal op die manier 1,08 miljard euro opgehaald in 2022, blijkt uit recente berekeningen van Crowdfundingcijfers.nl. Dit is een toename van 48 procent ten opzichte van 2021, toen er 730 miljoen euro werd opgehaald. Ter vergelijking: in 2016 was dit nog 170 miljoen euro.

Het geld van crowdfunding gaat allang niet meer exclusief naar lokale initiatieven, zoals een speeltuin of kunstprojecten. Het overgrote deel van het crowdfundingsgeld (972 miljoen euro) ging naar ondernemingen, vooral in de vorm van leningen. Voor maatschappelijke projecten werd 25 miljoen euro opgehaald en voor creatieve projecten 12 miljoen euro. Voor consumentenleningen was dit 72 miljoen euro.

De toename is vooral te zien in investeringen in bedrijven en bij consumentenleningen. Het geld voor creatieve projecten bleef vrijwel gelijk. Voor maatschappelijke projecten, zoals een gezamenlijke moestuin, werd 5 miljoen euro minder gecrowdfund ten opzichte van vorig jaar.

Een gat vullen

“Ik denk niet dat er een nieuwe reden is voor de groei”, zegt Gijsbert Koren van Crowdfundingcijfers.nl. “Crowdfunding is na de kredietcrisis ontstaan als een alternatief voor leningen van banken. Via crowdfunding kunnen relatief kleine leningen aan jonge bedrijven worden verstrekt. Banken werden met dit soort leningen terughoudender na de crisis. Crowdfunding vult nog steeds dit gat.”

Deze ‘kleine leningen’ lopen volgens Koren tegenwoordig op tot 1 miljoen euro. Voor investeerders kan dit soms een mooier rendement opleveren dan sparen op de bank, maar er zit ook een hoger risico aan: er is een kans dat het bedrijf waarin wordt geïnvesteerd het geleende geld niet kan terugbetalen.

Consumentenleningen

Een opvallende groeier via crowdfunding is het lenen door consumenten om spullen aan te schaffen. Het aantal leningen dat mensen afsloten voor bijvoorbeeld een nieuwe keuken of een nieuwe auto is meer dan verdubbeld ten opzichte van 2021. Ongeveer 7000 leningen waren samen goed voor 72 miljoen geleende euro’s in 2022.

Vrijwel al deze consumentenleningen door crowdfunding in Nederland lopen via het platform Lender & Spender, dat zich specifiek op deze dienst richt. De groei van het aantal consumentenleningen via crowdfunding valt dan ook vooral samen met het groeiende marktaandeel van het in 2016 gestarte bedrijf.

Volgens Robert Leclercq directeur van Lender & Spender is het niet makkelijker om via crowdfunding een lening te krijgen. Potentiële leners doorlopen volgens hem dezelfde controles als bij een lening bij een bank. Bij elke aanvraag wordt via het Bureau Krediet Registratie (BKR), dat Nederlandse leningen registreert, gecontroleerd of de aanvrager in staat is om het geld uiteindelijk terug te betalen. Het bedrijf staat ook onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Maatschappelijke projecten

Hoewel veruit het meeste geld van crowdfunding naar leningen voor bedrijven ging, worden ook nog steeds volop maatschappelijke projecten gesteund. “Sterker nog, voor maatschappelijke projecten en consumentenleningen wordt vaker crowdfunding ingezet dan voor bedrijven”, zegt Koren. Dat gaat dan vaak wel om minder geld.

Van de ongeveer 18.000 gefinancierde projecten in 2022 waren er 7500 maatschappelijke projecten en 7300 consumentenleningen. Creatieve projecten (1000) en projecten van ondernemingen (2800) waren er het minst. Koren: “Ondernemingen krijgen in verhouding veel meer geld. Zij halen honderd keer meer op per project dan een maatschappelijk project. Het verschil zit in het soort uitgave. Een maatschappelijk project krijgt meestal een donatie, in een onderneming wordt geïnvesteerd met spaargeld.”

Lees ook:

Crowdfunding professionaliseert, het beeld van de kleine geldschieter moet worden bijgesteld

Crowdfunding staat allang niet meer gelijk aan donaties voor een sympathiek doel: vooral bedrijven halen er geld mee op.