Pesticiden veroorzaken mogelijk hartritmestoornissen: ‘We zijn een link op het spoor’

Veel gebruikte chemische stoffen als glyfosaat, mcpa en boscalit, bedoeld om onkruid te bestrijden en hout te beschermen, kunnen het hartritme verstoren. Daar zijn zulke duidelijke aanwijzingen voor dat de Amsterdamse hoogleraar Bianca Brundel er nader onderzoek naar gaat doen. Met een grote subsidie uit de Nationale wetenschapsagenda van NWO (de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) gaat ze vanaf september kijken welk effect pesticiden hebben op boezemfibrilleren.

“We zijn een link op het spoor”, zegt moleculair en celbioloog Brundel, die als specialist hartritmestoornissen is verbonden aan het Amsterdam UMC. “Uit beginstudies maken we op dat blootstelling aan pesticiden meer kans geeft op boezemfibrilleren, ook wel atriumfibrilleren genoemd. Er zijn nog geen harde conclusies en we werken op dit moment aan een wetenschappelijke publicatie. In dit onderzoek wil ik naast experimenteel onderzoek in gekweekte boezemhartcellen en fruitvliegen ook via burgerwetenschap kijken of boezemfibrilleren juist vaker voorkomt bij mensen die met bestrijdingsmiddelen werken, zoals tuinders, bloemisten en boeren, of in de buurt wonen van velden waarop ze worden gebruikt.” Brundel werkt hiervoor samen met het burgerinitiatief Meten=Weten, dat zelf onderzoek doet naar het effect van landbouwgif in bollenvelden in de Drentse gemeente Westerveld.

‘Wat is de oorzaak?’

Boezemfibrilleren is de meest voorkomende hartritmestoornis in westerse landen; 345.000 Nederlanders hebben er last van en er komen elk jaar 45.000 nieuwe diagnoses bij. De cellen in de boezem van het hart trekken onregelmatig en te snel samen, met hartkloppingen, een opgejaagd gevoel, duizeligheid en flauwvallen als mogelijke gevolgen. Boezemfibrilleren verhoogt daarnaast de kans op een beroerte en hartfalen. “We willen weten wat de trigger is”, zegt Brundel. “Nu krijgen alle patiënten dezelfde therapie, maar wat is de oorzaak? Als we dat weten, kunnen we gerichter behandelen.”

Er bestaan al langer aanwijzingen dat het gebruik van pesticiden ook bijdraagt aan Parkinson. De Nijmeegse hoogleraar neurologie Bas Bloem spreekt van een pandemie en pleit voor strengere toelatingseisen en een verbod op ‘middelen die niet volledig veilig zijn’.

Meer informatie over het onderzoek van Bianca Brundel is te vinden op de website van de stichting AFIP, waar belangstellenden ook zelf een vragenlijst kunnen invullen: afiponline.org/nl

Lees ook:

Waarom is het zo moeilijk om te stoppen met gif spuiten?

Landbouwgif schaadt de gezondheid en verstoort de natuur. Het gebruik van pesticiden moet daarom omlaag. Maar waarom is het zo moeilijk om te stoppen met spuiten?