Zwitserland
Overname Credit Suisse moet angst voor nieuwe bankencrisis dempen
De grootste bank van Zwitserland, UBS, heeft het noodlijdende Credit Suisse gered. De vraag is of dat genoeg is om de zorgen over een nieuwe financiële crisis weg te nemen.
Het wordt spannend op de mondiale beurzen, te beginnen op die van Tokio die om 01.00 uur Nederlandse tijd open gaat. Dan blijkt of beleggers de reddingsoperatie van de Zwitserse bank Credit Suisse als geslaagd beschouwen. Gaan de koersen, vooral die van banken en verzekeraars, omhoog, dan is het voorlopige oordeel: ‘geslaagd’. Dalen ze dan is dat een teken dat de angst voor een nieuwe bankencrisis niet is verdwenen.
Bankiers, politici en toezichthouders voerden dit weekend in Zwitserland koortsachtig overleg over de redding van Credit Suisse. Ook Amerikaanse en Britse autoriteiten zijn geconsulteerd. De uitkomst is dat UBS, Zwitserlands grootste bank, geleid door Ralph Hamers, oud-bestuursvoorzitter van ING, de kwakkelbank overneemt voor zo'n 3 miljard euro. Dat is rond 40 procent van de beurswaarde die Credit Suisse vrijdag nog had.
UBS staat er financieel veel beter voor dan Credit Suisse dat de afgelopen twee jaar miljarden verloor door totaal mislukte investeringen en verwikkeld is in diverse schandalen. Al maanden halen klanten hun geld bij de bank weg. Credit Suisse leed vorig jaar een verlies van ruim 7 miljard euro.
Centrale banken komen met extra leenmogelijkheden
De Europese Centrale Bank (ECB), de Federal Reserve en vier andere centrale banken zorgen de komende tijd voor extra leenmogelijkheden voor banken. Daarmee willen ze zorgen dat die banken over voldoende geld beschikken als klanten in economisch onzekere tijden meer geld willen opnemen. De stap, die enkele uren na de overname van het geplaagde Credit Suisse door UBS werd aangekondigd, moet zorgen bij klanten en investeerders wegnemen.
De ECB, de Fed en de centrale banken van Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk, Japan en Canada bieden tot zeker eind april dagelijks zogenoemde swap lines aan. Tot nu toe gebeurde dat een keer in de week. De centrale banken noemen die swap lines in een gezamenlijke verklaring ‘een belangrijke noodmaatregel voor liquiditeit’ waarmee krapte op de wereldwijde markten kan worden aangepakt. Door extra geld beschikbaar te stellen willen de centrale banken voorkomen dat banken minder leningen verstrekken aan bedrijven en huishoudens.
Bij de Amerikaanse Silicon Valley Bank was een gebrek aan direct beschikbaar geld een van de redenen voor de bankrun die tot het omvallen van de bank leidde. De bank had een groot deel van zijn geld vastzitten in financiële producten die langer vastgehouden moeten worden.
Leegloop
Het was vooral de Zwitserse overheid die aanstuurde op een overname door UBS. De president-commissaris van Credit Suisse, Axel Lehmann, meldde vorige week nog dat Credit Suisse geen hulp van de overheid nodig had. Desondanks besloot de Zwitserse centrale bank om Credit Suisse zo’n 50 miljard euro te lenen. Maar het Zwitserse kabinet achtte die maatregel ontoereikend: na de bekendmaking van die steun daalde de aandelenkoers van Credit Suisse verder en zegden nog meer klanten hun rekeningen bij de bank op. Voor een verdere leegloop werd gevreesd. Volgens de Zwitserse minister van financiën zou het omvallen van Credit Suisse ‘zorgwekkende gevolgen’ hebben gehad voor het mondiale financiële systeem. Zwitserland wilde dat voorkomen, zei zij zondag.
Aanvankelijk bood UBS 1 miljard euro voor Credit Suisse, een bod dat door de laatste als veel te laag werd gekenschetst. Een overname door de Zwitserse staat werd een tweede optie. Maar zondagmiddag laat bleek toch dat UBS eigenaar van Credit Suisse wordt. Dat geschiedt onder voorwaarden. De Zwitserse overheid dekt potentiële verliezen van Credit Suisse tot een bedrag van circa 9 miljard euro. Credit Suisse heeft al ongeveer 1,2 miljard opzij gezet vanwege kosten voor rechtszaken. Eenzelfde bedrag dreigt de bank te moeten betalen voor boetes en schikkingen vanwege een aantal schandalen. Daarbij heeft de bank gemeld dat zijn financiële verslaggeving in het verleden niet altijd op orde was. UBS eiste daarom dat de Zwitserse overheid garant moet staan voor op zijn minst een deel van deze, en eventuele andere, lijken in de kast.
Wetswijziging
Er zijn nog twee kwesties die spelen. UBS en Credit Suisse, gecombineerd de grootste bank van Europa, zouden in Zwitserland heel machtig worden. Daarom moet UBS delen van Credit Suisse verkopen. Normaliter zouden aandeelhouders van UBS over een overname moeten stemmen. Maar dat kost zes weken en die tijd is er niet. Daarom wil Zwitserland een wetswijziging invoeren die de overname, zónder goedkeuring van UBS’ aandeelhouders, toch mogelijk maakt. De overname kost waarschijnlijk duizenden bankmedewerkers hun baan.
De kwestie-Credit Suisse speelt nu er ook in de VS zorgen zijn over het bankensysteem. Twee weken geleden gingen de Silicon Valley Bank en de cryptobank Signature failliet. Een derde bank, First Republic, kreeg donderdag een kapitaalinjectie van 30 miljard dollar van elf banken, om te voorkomen dat ook deze bank zou omvallen.
Lees ook:
Een nieuwe bankencrisis komt er niet (maar een beetje eng is het wel)
De Amerikaanse Silicon Valley Bank die veel techbedrijven bediende, is omgevallen. Ook een paar andere Amerikaanse banken zitten in zwaar weer.
