Overheid geeft bedrijfsleven twee jaar de tijd om te recyclen, anders komt er statiegeld op plastic flesjes

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66, milieu) geeft het verpakkende bedrijfsleven een laatste kans om uitbreiding van statiegeld te voorkomen. “Het gaat mij om het doel: de plastic soep aanpakken. Alleen als het bedrijfsleven erin slaagt de hoge doelstellingen te halen, komt er geen statiegeld op drankflesjes.’’

Het ministerie van infrastructuur en waterstaat begint nu al met voorbereidingen voor uitbreiding van het statiegeld. Van Veldhoven denkt aan 10 tot 15 cent per flesje. Het kabinet stemde gisteren in met haar voorstel. De maatregel vloeit voort uit een petitiemotie, ingediend door Plastic Soup Surfer Merijn Tinga. De Tweede Kamer nam die motie (binnen drie jaar 90 procent minder plastic flesjes in het zwerfafval in Nederland) vorig jaar aan.

Het bedrijfsleven is akkoord gegaan met de maatregel van Van Veldhoven. Blikjes zijn buiten de afspraak gebleven. Politiek en maatschappelijk niet haalbaar, volgens Van Veldhoven. Maar de aanpak van blik-afval houdt haar aandacht. “Ik ben nog niet uitgepraat met het bedrijfsleven.” Donderdag debatteert de Tweede Kamer over haar plannen.

Druk

Supermarkten, frisdrankfabrikanten en de verpakkingsindustrie hebben zich altijd fel verzet tegen uitbreiding van statiegeld. Maar op inzamelprojecten die het bedrijfsleven opzette om statiegeld te voorkomen, zoals Schoon Belonen en Plastic Heroes, kwam veel kritiek: de resultaten bleven achter. Volgens Van Veldhoven is er desondanks vooruitgang geboekt, al zijn bijvoorbeeld bij de inzameling van glas de Nederlandse doelen niet gehaald.

Vanuit de samenleving nam de druk op ingrijpen sterk toe. Vooral het zwerfafval is een bron van ergernis. Milieuorganisatie Recycling Netwerk schreef de Tweede kamer afgelopen week dat overheid en politiek de regie op het afvalbeleid moeten terugnemen. “Je kunt zeggen dat ik nu de regie naar me heb toegetrokken’’, aldus Van Veldhoven. De druk vanuit de samenleving heeft geholpen, zegt zij. Tot gisteren sloten al 228 Nederlandse gemeenten zich aan bij de Statiegeldalliantie, voor uitbreiding van statiegeld.

Heldere afspraak

Volgens Van Veldhoven zijn er stevige gesprekken gevoerd met het bedrijfsleven. Vorig jaar nog dreigde de branche tijdens een bijeenkomst in de Tweede Kamer een ‘Raamovereenkomst’ tussen bedrijfsleven, gemeenten en het Rijk over afvalreductie op te zeggen als er statiegeld zou worden ingevoerd. Dat is van tafel. “Het is tijd dat we uit de loopgraven klauteren en de problemen nu echt gaan oplossen’’, zegt Van Veldhoven in een gesprek met Trouw.

De staatssecretaris heeft met het bedrijfsleven al afspraken gemaakt over de manier waarop een statiegeldsysteem voor flesjes zal worden ingevoerd. Ze wil daarbij het midden- en kleinbedrijf ontzien. Najaar 2020 zal Van Veldhoven een beslissing nemen over statiegeld. ''Het is nu aan het bedrijfsleven om met een goed plan te komen. Er ligt een heldere afspraak.’’

Lees ook: Honderden gemeenten roepen op tot uitbreiding van het statiegeld