Oproep aan pensioenfondsen om meer te investeren in wapenindustrie

Nu in Oekraïne “de plank in de voorraadkamer zichtbaar wordt”, zoals Jaap de Hoop Scheffer het vorige maand op de radio zei, doet de voormalige Navo-baas een beroep op banken en pensioenfondsen. Zij zouden volgens hem meer in wapens moeten investeren. Of die dat willen, is nog maar de vraag.

Vanaf 2016 zijn Nederlandse investeringen in wapens sterk afgenomen, concludeerde De Nederlandsche Bank. Dat kwam onder meer door internationale verdragen over het beleggen in de productie van clustermunitie en chemische wapens. Slechts 0,1 procent van alle Nederlandse directe beleggingen is nog in wapens.

Roep om andere kijk

Uit meerdere hoeken klinkt sinds de oorlog in Oekraïne de roep om een andere kijk op investeren in de wapenindustrie. Onder meer defensieminister Kajsa Ollongren roept banken en pensioenfondsen op om hun beleid te herzien.

Voorzitter André Snellen van pensioenfonds PNO Media denkt dat inmiddels alle pensioenfondsen zich afvragen of ze hun beleid moeten aanpassen. “Wat betreft CO₂ en het milieu hebben we op basis van signalen uit de samenleving ons standpunt bepaald. Door de oorlog verandert nu de publieke opinie over wapens. Maar wat zegt ons moreel kompas daar precies over? Die vraag is nog helemaal nieuw.”

Asha Khoenkhoen van het ABP geeft aan dat het pensioenfonds, net als de meeste pensioenfondsen, nooit helemaal stopte met het beleggen in wapens. “Maar we investeren niet in wapens die verboden zijn volgens internationale verdragen. Ook beleggen we niet in bedrijven die betrokken zijn bij de productie van kernwapens of belangrijke onderdelen ervan.” Van een beleidsherziening is bij ABP nog geen sprake.

Zelfverdediging is belangrijk

Ook Cor Oudes van vredesorganisatie Pax is niet per definitie tegen het investeren in wapens. Zelfverdediging is belangrijk, zegt hij. Wat dan wel het probleem is? “Ruwweg zien we twee problematische categorieën. Het beleggen in wapenfabrikanten die aan regimes leveren die mensenrechten schenden. Daarnaast is er de productie van kern- en massavernietigingswapens.”

“Je moet je ethische bezwaren niet laten vallen, je moet ze alleen anders inkleuren” zegt Ron Nulkes. De directeur van de Stichting Nederlandse industrie voor Defensie en Veiligheid denkt dat de huidige tijd eist dat Nederland meer gaat investeren in wapens. “Onze militairen moeten de beste spullen hebben.”

Pensioenfondsen staan voor lastige keuzes, zegt Snellen. “Een bedrijf waar je in wilt investeren, maakt bijvoorbeeld windmolens, maar ook gevechtshelikopters. Moet je dat dan niet doen? Helemaal niet meer investeren is ook geen optie.”

Lees ook:
Groene fondsen steken toch geld in ‘vuile industrie’

Ondanks de belofte om duurzaam te investeren belegt ongeveer de helft van 838 groene fondsen toch in de luchtvaart of de fossiele industrie, blijkt uit onderzoek