Op de Veluwe is een dagje Engeland nooit ver weg

Engeland is uitgestrekter dan ik had verwacht. Een onverhard weggetje voert langs velden waar paarden grazen, even verder liggen kleine akkers afgezoomd met bomensingels. Veel huizen staan er niet. Een oldtimer - een Triumph - blinkt me tegemoet aan de kant van de weg. Verscholen tussen dertig tinten groen lonkt een bloemen- en kruidentuin. De sfeer zou ik als Engels kunnen typeren.

Wie een dagje Engeland wil doen maar geen zin heeft om euro’s voor ponden te wisselen, links te rijden en bier zonder schuim uit veel te grote glazen te drinken, kan op een aantal plekken in Nederland terecht. Bij het Drentse Ruinen ligt een buurtschap die Engeland heet, net als bij Ane in het Vechtdal en even buiten Wezep. Mijn keus is gevallen op de buurtschap Engeland ten zuiden van Apeldoorn. Volgens de plaatsnaamborden hoort Engeland bij Beekbergen. De naam komt echter al voor in een akte uit 801, het dorp Beekbergen bestond toen zelfs nog niet.

Straatnaambordjes die de Engelanderenk markeren, verklappen tegelijk de oorsprong van de naam. Van oudsher lagen hier gezamenlijke weidegronden, de enken. Enkenland verbasterde tot Engeland. Naar goede Engelse traditie is het er fraai wandelen. Bij de parkeerplaats aan de Engelanderholt beginnen drie wandelroutes over het uitgestrekte landgoed Bruggelen. De minst aantrekkelijke - de rode route - leidt door de bossen naar het Heerenhul, een hoogte waar in de middeleeuwen hoogwaardigheidsbekleders uit heel Gelderland bijeenkwamen om recht te spreken. De plek was gekozen omdat enkele belangrijke handelswegen er kruisten. Een daarvan is nu de snelweg A1. Pal achter de zwerfkei die de historische vergaderplaats markeert, raast het verkeer voorbij.

De met blauwe en zwarte paaltjes gemarkeerde wandelroutes zijn mooier, voeren door een afwisselend bosgebied. Ik hoef zelfs geen moeite te doen om edelherten te spotten. Op nog geen vijftig meter afstand kruisen ze mijn pad. Drie zijn het er, hinden zo te zien, even later gevolgd door een kalfje.

Bij de plek waar drie grafheuvels liggen - de oudste uit de steentijd - steek ik door naar het Ugcheler Markepad, een van de onvolprezen Klompenpaden in deze regio. Dat de Klompenpaden populair zijn bewijzen de vele reacties die onder deze relatief nieuwe route op de website staan. Sommige wandelaars vinden het geluid van de snelweg storend, anderen stellen het niet op prijs dat het pad deels door een losloopgebied voor honden loopt of dat er te weinig boerenland in is opgenomen. Ik sluit mij aan bij degenen die het een prachtige route vinden. Grotendeels onverhard bovendien. Tip: wandel het rondje tegen de klok in en volg bij het klaphek waar het bordje ‘voetgangerspad’ staat de beek naar de Hamermolen, en niet de routemarkeringen. De prachtige sprengenbeek en het draaiende rad van de molen zijn te mooi om links te laten liggen. Tegenover de parkeerplaats bij de Hamermolen vervolgt het Klompenpad dan langs een papierfabriek. Van oudsher werd het heldere water van de Veluwse beken gebruikt door wasserijen en papiermolens. De papierindustrie in de regio vindt er haar oorsprong.

Ik slaag er niet in een glimp op te vangen van de ijsvogels die hier volgens het informatiebord zouden moeten zitten. Ook de zeldzame beekprik laat zich niet zien. Wel valt mijn oog op de zilverkleurige druppels ‘fossiele regen’ die kunstenaar Paul de Kort in de beek achterliet.

Op de Leesterheide is het Engelandgevoel even terug. Het golvende heideveld zou zomaar deel van de Yorkshire Moors kunnen zijn, al doet de droge warmte eerder mediterraan aan. Een schaapskudde heeft de schaduw van een boom opgezocht, een windvlaag die over het zand raast werpt wervelende wolken zand op en de bladeren van de berken beginnen geel te kleuren van een gebrek aan water. De heide maakt zich op voor het jaarlijkse feest van paars, sommige plantjes kunnen niet wachten en tonen in hun knoppen wat ze van plan zijn. In de verte ploeteren twee mountainbikers voorbij. Het pad buigt terug, naar het oosten. Daar, voorbij de bosrand, lonken de enken van Engeland.

Routes

Wandelfolder landgoed Bruggelen: glk.nl/landschappen-kastelen/locatie/ bruggelen

Klompenpad Ugheler Markepad: klompenpaden.nl/ klompenpad/ ugcheler-markepad

Mountainbike: mtbroutes.nl/route/ 513/Apeldoorn

In de rubriek 'Het mooiste Nederland' leest u elke week over fiets- en wandelroutes door Nederland. Lees hier meer artikelen.

Lees ook:

Gaan kangoeroes de Veluwe opfleuren?

Hoe kan de Veluwe aantrekkelijker worden? Een prijsvraag van de provincie Gelderland leverde meer dan 300 inzendingen op. Een jury gaat de tien beste voorstellen selecteren.Een paar ideetjes.

Wild op de Veluwe is slechter af dan in de Oostvaardersplassen

Op de Veluwe geeft het afschotbeleid meer reden tot woede dan in de Oostvaardersplassen, stelt Jozef Keulartz. Hij is milieufilosoof en voorzitter van de Stichting Natuurlijke Processen.