Onbekende ziekte bedreigt Caribisch koraal
Op Bonaire beschadigt een onbekende ziekte het koraal. Het probleem groeit en natuurbeschermers hebben de exacte oorzaak nog niet te pakken.
Het koraalrif rond Bonaire wordt op steeds meer plaatsen aangetast door een nog onbekende ziekte. De zogenoemde Stoney Coral Tissue Loss Disease (SCTLD) zorgt ervoor dat een groot aantal harde koraalsoorten dode, witte plekken krijgen aan het oppervlak, die steeds groter worden. Uiteindelijk sterft het hele koraal binnen enkele weken af. Ook al is de ziekte al sinds 2014 bekend in het Caribisch gebied, een concrete ziekteverwekker is nog steeds niet gevonden.
De eerste signalen van SCTLD rond Bonaire kwamen in februari van dit jaar, van een rif voor de kust van de hoofdstad Kralendijk, vertelt ecoloog Roxanne-Liana Francisca van de Stichting Nationale Parken (Stinapa), de natuurbeheerder op het eiland. “Daar was binnen korte tijd meer dan 10 procent van het rif door de ziekte aangetast. Van dat rif bij Kralendijk heeft de ziekte zich nu al verspreid naar veertien verschillende riffen”, ziet Francisca. In totaal gaat het in de regio om twintig verschillende soorten hard koraal die door SCTLD worden aangetast. Dat is ongeveer een derde van de harde koraalsoorten rond de eilanden.
Een bacterie als ziekteverwekker
De ziekte verspreidt zich niet alleen stroomafwaarts, maar ook tegen de stroom in. Dat maakt het niet aannemelijk dat het alleen om bijvoorbeeld vervuiling van het water gaat, stelt Francisca. “De meest logische hypothese gaat uit van een bacterie als ziekteverwekker, misschien nadat het koraal eerst is aangetast door een virus.”
Stinapa heeft geprobeerd de verspreiding van de ziekte te beteugelen door delen van het koraal af te sluiten voor duikers. “We hadden op drie plekken het rif geïsoleerd, maar op zeker één van die plekken is de ziekte vorige week tóch uitgebroken. SCTLD lijkt dus niet in de hand te houden.”
Rond Florida, waar de ziekte in 2014 voor het eerst uitbrak, zijn enkele succesvolle experimenten geweest met antibiotica in een pasta die op het harde koraal gesmeerd kan worden. Francisca is nog enigszins huiverig om dat ook rond Bonaire toe te passen. “We zullen er op beperkte schaal wel mee gaan experimenteren, maar er is nog heel weinig ervaring mee. Je weet nooit wat de bijwerkingen op de rest van het zeeleven zullen zijn. We willen ook proberen om samen met de stichting Reef Renewal stukken gezond koraal te bewaren om die eventueel later terug te kunnen plaatsen, als de ziekte is verdwenen.”
Het rif van Curaçao
De ziekte heeft zich in bijna tien jaar tijd verspreid van Florida in het noorden over de rest van het Caribisch gebied. Deze winter is SCTLD ook voor het eerst opgedoken op de riffen rond Curaçao.
Marien bioloog Erik Meesters van Wageningen University & Research deelt de zorgen van Stinapa. “De voorbeelden die ik recent van Bonaire heb gezien lijken nog het meest op een bekendere bacterieziekte: White Band Disease. Dat is een ziekte die twee soorten koraal aantast, staghorn en elkhorn koralen, en al grote impact op het rif kan hebben. Maar in de Cariben zien we nu ook aantasting van koraalsoorten die eerst de dans leken te ontspringen. Die worden nu ook massaal geraakt.”
Duikapparatuur ontsmetten
Volgens Meesters zal het niet makkelijk zijn om de echte oorzaak te achterhalen. “Koraal dat om wat voor reden dan ook sterft, wordt vervolgens bijna altijd aangetast door bacteriën, maar dan zijn oorzaak en gevolg moeilijk uit elkaar te houden.”
Op Bonaire probeert natuurbeheerder Stinapa met hulp van de verschillende commerciële duikbedrijven de ziekte in kaart te brengen en hopelijk toch een beetje te beteugelen. Francisca: “We vragen duikers om hun apparatuur goed te ontsmetten na iedere duik en zeker niet van besmet koraal naar onbesmette stukken te gaan. Daarvoor hebben we een kaart op onze website gezet, waarop te zien is waar de ziekte nu is gevonden.”
De ecoloog maakt zich grote zorgen over de uitbraak van wat in de volksmond ‘Skittl-D’ is gaan heten, “allereerst voor de natuur zelf, maar ook voor de economie van het eiland. Het duiktoerisme is de belangrijkste bron van inkomsten voor Bonaire.”
Lees ook:
Zeekoeien, zeeoren en zuilkoraal op de Rode Lijst: ‘De mens verwoest het zeeleven’
Menselijke activiteit verwoest het zeeleven, van zoogdieren tot koralen, meldt IUCN op basis van de nieuwe Rode Lijst.
Kunstmatig strand op Bonaire is ‘groot risico voor koraalrif’
Natuurbeschermers strijden tegen een kunstmatig strand voor een resort op Bonaire. Ze krijgen nu steun van een Wagenings onderzoek, dat de overheid waarschuwde voor de risico’s.
