Klimaatdoelen
Oliereuzen lobbyen fors op de klimaattop in Madrid
De fossiele industrie probeert op de VN-klimaattop invloed uit te oefenen op het overleg. De kritiek hierop zwelt aan. Hou ze buiten de deur, klinkt het bij een koepel van grote milieuclubs.
David Hone kijkt somber. “De tussendoelen bij ‘Parijs’ nog halen? Erg moeilijk.” Nee, hier is geen wetenschapper of politicus aan het woord. Hone is strateeg van oliegigant Shell. Een idee om de opwarming te remmen heeft hij wel. “Massale natuuraanplant.” Bomen kunnen broeikasgas opnemen, terwijl het gebruik van olie jarenlang kan doorgaan.
Hones presentatie, afgelopen zaterdag, is exemplarisch. De fossiele industrie houdt er een druk schema op na in Madrid, waar de klimaattop vandaag de slotweek ingaat. BP, Chevron, Shell en andere stuurden lobbyisten naar Spanje. Die houden lezingen en praten met onderhandelaars.
“Onbegrijpelijk”, zegt Laurie van der Burg, die namens de internationale milieukoepel ‘Friends of the Earth’ en Milieudefensie in Madrid is. De fossiele industrie krijgt, volgens haar ten onrechte, ruimte om zich tegen de onderhandeling aan te bemoeien. “Kick out de fossiele industrie”, bepleit haar milieukoepel. Dat is geen onrealistisch toekomstbeeld, meent Van der Burg. Met de tabakslobby besloot de politiek immers ook niet meer te praten. “Oliebedrijven mogen hier de ‘natuur als oplossing’ promoten. Intussen breiden ze hun vervuilende activiteiten uit.” De komende vijf jaar investeert de olie- en gassector 1,4 biljoen dollar in nieuwe boringen, berekenden zeventien milieuorganisaties
Sleutelfiguren
De industriegroep IETA en de VN-luchtvaartkoepel ICAO zeggen alle reden te hebben om mee te doen in Madrid. Ze beschouwen zichzelf als sleutelfiguren in het overleg. De hele wereldeconomie draait immers op hun olie-, gas- en kerosineproducten, betogen ze.
Dat de luchtvaartlobby erbij is, is nog het minst ongunstig, zegt Bas Eickhout (GroenLinks, in Madrid delegatieleider van het Europees Parlement). “De luchtvaart valt niet onder het Parijs-akkoord. Dat ze hun mensen sturen levert misschien nog iets op.”
Of dat de intentie is, trekt Eickhout ernstig in twijfel. Ook hij zegt dat vervuilende bedrijven te veel grip op de klimaattop hebben. “Dat zij de uitkomst mede beïnvloeden staat voor mij wel vast.”
Parallellen met tabakslobby
Of het zinvol en haalbaar is om alle fossiele lobbyisten te gaan weigeren, betwijfelt Eickhout. “Via delegaties van landen als Saudi-Arabië komt de fossiele invloed een klimaattop sowieso binnen.” Bovendien, zegt Eickhout, heeft hij nu de kans om een hartig woordje te spreken met de luchtvaartkoepel ICAO, die CO2-neutraal wil groeien door afkoop met certificaten. Toch zouden de VN er wijs aan doen om na te denken over strengere toelatingseisen voor fossiele lobbyisten bij klimaatconferenties, zegt Eickhout. Ook hij ziet parallellen met de tabakslobby.
Mark van Baal, een activistische aandeelhouder die oliereuzen oproept tot verduurzaming, volgt de klimaattop vanuit Nederland. “Dat kunnen bedrijven die ‘Parijs’ negeren ook overwegen”, zegt hij: “Thuis blijven.” Of: gaan om te luisteren en leren. Van de oliereuzen heeft volgens hem slechts het Spaanse Repsol recht van spreken. Dat beloofde in Madrid als eerste oliereus om de eigen CO2-uitstoot in lijn met ‘Parijs’ te brengen. Uiteindelijk ook met compensatierechten.
Juist omdat de handel in zulke klimaatrechten in Madrid de agenda domineert, hebben milieuorganisaties en waarnemers zorgen over de invloed van bedrijven. Shell, BP en Chevron pleitten op de VN-klimaattop samen voor grootscheepse compensatie dankzij de verhandelbare natuurcertificaten. Dat zou 30 procent van het Parijs-doel bereiken. Milieuactivisten waren die suggestie beu. Demonstratief verlieten ze de zaal, met de handen over de oren.
Enorme kinderhanden bij vergaderzaal VN-klimaattop
Verdrinkend Venetië, uitgebeeld in het sculptuur ‘Steun’, is in Madrid hét symbool van klimaatschade.
Vlakbij de grootste vergaderzaal op de VN-klimaattop staat een sculptuur: ‘Steun’. Twee reusachtige handen, met een stuk onderarm, steken drie meter hoog door de vloer. Gezichtsbedrog natuurlijk: het beeld staat op de grond.
De handen zijn spierwit. Ze zoeken grip op de muur, om die overeind te houden. Het is onmiskenbaar Venetië: zalmroze muur, bootjes eronder, oude boograampjes. De maker is de Italiaan Lorenzo Quinn. Venetië verdrinkt door klimaatverandering, is zijn boodschap op het informatiebordje. En die enorme handen zijn kinderhanden, symbool van de toekomst, de kracht van nieuwe generaties. Het gebouw is het beroemde Palazzo Ca’ Sagredo van Venetië. Daar liet Quinn de handen, maar dan negen meter hoog, het werkelijke gebouw vanuit het water symbolisch staande houden.
Onderhandelaars kunnen ‘Steun’ bekijken, net voor ze de congreszaal inlopen. Zo is Venetië in Madrid het symbool van klimaatschade. Onlangs nog stonden alle straten en winkels er blank. Venetië zakt, aldus experts, maar de zeespiegelstijging draagt zeker bij.
Dezelfde sculptuur is nóg drie keer te vinden op de klimaattop, in miniatuurversie: één wit, één blauw en groen, en één was blanco. Die is nu volgekliederd met handtekeningen van aanwezige leiders. Met zwarte viltstift drukken ze hun steun uit.
Lees ook:
Alarm om klimaat botst in Madrid met de dunne agenda
Terwijl de klimaatzorgen groeien, gaat het bij de VN-klimaattop in Madrid om het maken van technische afspraken. Dat contrast gaf wrijving tijdens de afgelopen eerste week.
Lees ook:
Begint de groene revolutie niet alleen Spanje, maar ook nog eens bij een oliegigant?
Een oliemaatschappij die echt vergroent. Kan dat? Het Spaanse Repsol is het van plan.
