Oceana: Bescherm Noordzee via rechter
Europese natuurorganisaties moeten samen een rechtszaak voorbereiden tegen de Noordzeelanden, omdat zij hun gemaakte afspraken over beschermde zeegebieden niet zullen realiseren. Die suggestie deed Lasse Gustavsson, directeur van de internationale milieuorganisatie Oceana, gisteren in Rotterdam.
De afgelopen twee maanden heeft Oceana onderzoek gedaan naar de conditie van de Noordzee. Die bleek per gebied te verschillen. Sommige delen zijn zeer verstoord door menselijke activiteiten zoals de aanleg van windparken, kabels en boorplatforms en door visserij.
Andere gebieden kennen juist een grote biodiversiteit en herbergen kwetsbare hoornkoralen en steenriffen. Op de Klaverbank, een beschermd gebied zo'n 160 kilometer ten noordwesten van Den Helder, trof Oceana een gestreepte lipvis aan. Die werd niet eerder in Nederlandse wateren gesignaleerd.
Oceana pleit al langer voor het opzetten van een netwerk van beschermde zeegebieden, waar bijvoorbeeld niet gevist mag worden. Volgens de milieuorganisatie vergroten zulke gesloten gebieden de biodiversiteit en vergroten ze de visstand, wat ook weer de visserij ten goede zal komen.
Doelstelling
Niet alleen milieuorganisaties onderkennen het belang van beschermde gebieden. De Verenigde Naties spraken in 2006 af dat in 2010 10 procent van de zee bescherming zou genieten. Later werd deze doelstelling verschoven naar 2020.
Maar ook dat wordt niet gehaald, voorspelt Oceana: niet als percentage van de wereldzeeën en ook niet als percentage van de Noordzee. Een gang naar de rechter om landen te dwingen afspraken na te komen, is voor Oceana denkbaar.
Nederlandse natuurorganisaties reageren desgevraagd terughoudend op de suggestie van Oceana-directeur Gustavsson. Zij putten moed uit de gewonnen 'klimaatzaak' van Urgenda tegen de Nederlandse staat in 2015. Tegelijkertijd betwijfelen zij of de doelstelling voor beschermde zeegebieden juridisch af te dwingen is.
"In het huidige tempo zal in 2020 5 tot 6 procent van de Noordzee beschermd zijn", zegt directeur Floris van Hest van Stichting De Noordzee. "Er zijn grote stappen nodig om de Noordzee gezond te krijgen, terwijl de Nederlandse regering maar hele kleine stapjes zet." Daartegen procederen is 'niet onze stijl', zegt Van Hest. "Wij geven de voorkeur aan overleg."
Kansrijk?
Greenpeace wil best met Oceana overleggen over manieren om de Noordzee meer te beschermen, zegt campagneleider Tom Grijsen. "Maar of het zinvol of kansrijk zou zijn om te procederen voor beschermde zeegebieden is voor mij zeer de vraag."
Oceana hoeft het Wereld Natuur Fonds niet uit te nodigen voor koffie en overleg over een eventuele rechtszaak, zegt woordvoerder Dylan de Gruijl. "Wij vinden dat de overheid meer haast moet maken met beschermde gebieden in de Noordzee, ja. Maar voor een rechtszaak zien we geen aanleiding."
De drie Nederlandse natuurorganisaties vinden dat er vooral duidelijkheid moet komen over de definitie van een beschermd gebied: wat is 'bescherming' en tot welke beperkingen leidt dat?
Oceana hoopt dat bestaande beschermde gebieden in de Noordzee met elkaar verbonden zullen worden, zodat de onderwaternatuur op meer plekken meer kans krijgt.
