Nieuwe natuurwet van Timmermans verdeelt, maar is dat terecht?

Het kabinet, de SGP en CDA trekken samen op tegen de Natuurherstelwet van de Europese Commissie. Die zou Nederland lam leggen. Maar volgens de ambtenaren van Frans Timmermans klopt daar niets van.

“Onze Frans heeft twee kanten”, zegt Annie Schreijer-Pierik. De Europese CDA-politica is deze week niet in Brussel, maar met een aantal medeleden uit de parlementaire commissie landbouw op werkbezoek in Nederland.

Ze bedoelt: Frans Timmermans is soms tegen de boeren, maar soms ook weer voor. Zij kan het niet rijmen. Het is Timmermans die in een landbouwvisie aangeeft dat boeren ook zou moeten mogen in natuurgebieden, maar het is ook Timmermans die vindt dat er geen snipper natuur meer verloren mag gaan en dat wat al verdwenen is, terug moet komen.

Het CDA is niet bepaald te spreken over de Natuurherstelwet die de Europese Commissie onder Timmermans’ verantwoordelijkheid heeft bedacht, net zo min trouwens als de Nederlandse regering die ziet zitten. Hij zorgt ervoor dat Nederland nog verder op slot gaat, zo is de conclusie van een impactanalyse van het ministerie van landbouw. ‘De herstelopgave reikt naar verwachting veel verder dan bestaand beleid’, zo analyseren de ambtenaren in het stuk dat ze op 23 april naar de Tweede Kamer stuurden.

Die analyse heeft er mede toe geleid dat de gehele fractie van Europese christendemocraten heeft besloten om zich fel tegen de Natuurherstelwet te verzetten. Ze hebben daarbij de fracties aan de uiterste rechterflank aan hun kant.

Adviserende stem

In juli bepaalt het Europees Parlement definitief wat ze van de wet vinden. De landbouwcommissie heeft niet het voortouw op dit dossier, dat ligt bij de commissie milieu. Ze hebben hoogstens een adviserende stem. Commissievoorzitter Norbert Lins weet wel wat zijn commissie mensen adviseert: van deze veertig Europarlementariërs hoeft er in Europa geen natuur meer bij. “De bestaande Natura 2000-gebieden zijn genoeg.”

De voorzitter zelf vindt dat de Natuurherstelwet helemaal de prullenbak in moet. Dat vindt ook Annie Schreijer-Pierik. “Maar de politieke werkelijkheid is dat we ook te maken hebben met sociaaldemocraten en liberalen”, zegt ze.

Schreijer-Pierik vertelt dit allemaal met haar voeten in plastic zakken op een kleine zandweg in Stolwijk, op het land van melkveehouder Marinus de Vries. 140 koeien heeft hij, een innovatief drainagesysteem onder zijn weilanden en een stevige argwaan jegens Brussel. “Ik hoop dat een voormalig verzetskrant zich wel kritisch opstelt jegens Timmermans”, zegt hij tegen Trouw. De Vries stemde altijd CDA, maar zal volgende keer op Bert-Jan Ruissen stemmen, van de SGP. Ook hij staat erbij, in Stolwijk.

De delegatie van Europarlementariërs is drie dagen in Nederland en reist het hele land door. Dinsdag staan naast Stolwijk ook Apeldoorn en Zeewolde op het programma.

Behoefte aan perspectief

Melkveehouder de Vries’ vrees is dat het verslechteringsverbod van Timmermans gaat betekenen dat veehouderij in veengebieden onmogelijk wordt. Stolwijk ligt midden in het veen. Marinus de Vries heeft onlangs zijn zoon in het bedrijf opgenomen, die het graag zou willen voortzetten.

Precies daarom investeert de familie in alle mogelijke vernieuwingen, houden ze de natuur in stand bij zo’n 30 kilometer aan slootkanten en proberen ze de stikstof- en methaanemissies tot een minimum terug te brengen. Ze snappen het probleem. Maar als ze in Brussel vinden dat het nog altijd niet genoeg is, dan weten ze het in Stolwijk, waar het sterft van de kleine familiebedrijven als deze, ook niet meer. “We willen perspectief”, zegt De Vries.

In Brussel intussen doet Frans Timmermans zijn uiterste best om mensen ervan te overtuigen dat ze hem verkeerd begrepen hebben. Er zijn aan hem helemaal geen twee kanten. Het ligt anders: de Nederlandse ambtenaren hebben het verslechteringsverbod uit de natuurherstelwet verkeerd geïnterpreteerd, zo vertellen ambtenaren uit het kabinet-Timmermans in Brussel.

‘Onverantwoorde mythes’

Die zeggen dat Nederland juist weinig te vrezen heeft van de nieuwe natuurwet en al zoveel gedaan heeft voor natuurherstel, dat het weinig hoeft te veranderen om aan de nieuwe doelen te voldoen. Van het beeld dat het hele land op slot zou gaan, herkennen ze in Brussel niets. Volgens de ambtenaren van Timmermans hoeft Nederland slechts 200 vierkante kilometer meer tot natuurgebied maken. In percentages: nu is 8,1 procent van het land officieel natuurgebied, dat zou tot 8,6 procent moeten stijgen. Het verhaal dat de voedselvoorziening in gevaar zou komen is evenmin waar.

‘Onverantwoorde mythes’, zo noemen de ambtenaren in Brussel de verhalen die in Nederland de ronde doen. In het Europees Parlement vermoeden sommigen er politieke motieven achter, van partijen die in de Statenverkiezingen veel kiezers verloren. “De verkiezingscampagne is kennelijk begonnen,” zegt Bas Eickhout van GroenLinks. Die zegt graag mee te werken aan het verbeteren van de wetstekst als die onduidelijk is. “Ik snap dat er in Nederland ook nog weleens een huis gebouwd moet worden, of een windmolen geplaatst.”

“Nederland is bang dat deze wet door de rechter heel strikt zal worden geïnterpreteerd”, zegt Mohammed Chahim van de PvdA. “Maar dat is oplosbaar. De EU, dat zijn wij, samen met de lidstaten.”

Lees ook:

Nederland probeert natuurplan van Timmermans tegen te houden

In het Europees Parlement dreigt onder Nederlandse druk een plan voor natuurherstel te sneuvelen. Volgens eurocommissaris Timmermans is de Nederlandse vrees onterecht.