ReportageStikstofuitstoot
Nieuwbouw aan de Akkerlaan? In Waalwijk ligt het aan een paard
Met een ingenieus rekenmodel bepalen we in Nederland de stikstofgevolgen van bouwontwikkelingen op de natuur. Maar de getallen aan de voorkant van dat model worden ingevoerd, zijn nogal eens arbitrair en kunnen leiden tot hoogoplopende ruzies.
Heeft er de afgelopen jaren een hobbypaard in de paardenbak aan de Akkerlaan nummer 20 gestaan? Het zal menigeen een zorg zijn, maar het antwoord is nogal cruciaal aan de Waalwijkse kant van de Loonse en Drunense Duinen. Het Natura 2000-gebied begint op zo’n dertig meter afstand van de bak en de eigenaren willen twee nieuwe woningen bouwen op hun perceel. Voor de stikstofberekening is het handig als er een paard heeft gestaan. Volgens de eigenaren is dat ook zo (‘Kijk maar, de poepschep staat er nog’). Nee, nee, nee, beweren omwonenden. Het laatste gehinnik dateert hier van jááren terug.
De stikstofdiscussie raakt elk bouwproject in Nederland, of het nu om een hele woonwijk gaat of om een enkele woning. Iedereen die iets wil ontwikkelen, moet aantonen dat door die bouw niet méér stikstof op de natuur zal neerdalen dan in de oorspronkelijke situatie.
In dit specifieke geval speelt het paard -een stikstofveroorzaker, áls het er stond- een belangrijke rol. De eigenaren beweren het dier alvast te hebben verplaatst om op en rond de plek van de paardenbak te kunnen bouwen. Daardoor hebben ze stikstofwinst, want in de nieuwe situatie is er geen vervuilend paard meer. De vrijgekomen stikstofruimte kunnen ze benutten om te bouwen. Maar er is helemaal geen nieuwe situatie, zegt achterbuurman Rop Monster. “Ze gebruiken het paard als middel om verder niet te hoeven compenseren en zo hun plan erdoor te krijgen.”
Ook op de plek waar 200 woningen komen, is stikstof het probleem
Een goede halve kilometer verderop zijn grote machines in de weer om vijftien hectare grond bouwrijp te maken. Dit is nog steeds de Akkerlaan en ook hier is stikstof de onzichtbare allesbepaler. Op deze plek gaat het om ruim 200 woningen die grotendeels door ontwikkelcombinatie Waalborgh worden gebouwd. Er is echter één probleem dat voor de nodige procedures en dus vertraging zorgt. En inderdaad, dat probleem begint met een S.
Op zijn kantoor houdt directeur Hans de Wilde zich niet in. Gék wordt hij ervan. Het bestemmingsplan voor het bouwproject is al twee jaar geleden vastgesteld, de natuurbeschermingsvergunning en omgevingsvergunning zijn binnen. Wat resteert, is een lang traject bij de Raad van State over stikstof. “Het gaat om de extra verkeersbewegingen. Omwonenden laten ons elke keer een nieuwe berekening maken. Dan willen ze die straat erbij betrekken, dan weer die. Dat frustreert. Ik kan het moeilijk van me af laten glijden.”
De Wilde start op eigen risico toch met de voorbereiding van de bouw
De Wilde wacht niet op de definitieve uitspraak van de Raad van State. Op eigen risico begonnen zijn mannen alvast met voorbereidende bouwwerkzaamheden, tot ongenoegen van de bezwaarmakers. De Wilde: “Nederland wil 100.000 woningen per jaar bouwen, op deze manier gaat dat erg traag.
“De eerste woningen en kavels zijn verkocht. Die mensen hebben tijdelijke hypotheekoffertes. Vervallen die, dan moeten ze door de stijgende rente veel meer gaan betalen. Daarom wachten we niet met de ontwikkeling, ze kunnen meteen naar de notaris als het besluit er ligt. Maar ja, durft de Raad van State zijn handen te branden aan dit dossier? De stikstofdiscussie is een ingewikkelde.”
Die laatste zin is verwoordt het enige waarin De Wilde en Jaap Lunenburg elkaar kunnen vinden. Lunenburg is de voorman van de lokale tegenstanders en verwijt de ontwikkelaar en de gemeente te goochelen met hoeveelheden mest die voorheen op de weilanden werden uitgereden. “Ze toveren net zo lang totdat ze aan het einde van de stikstofberekening op nul uitkomen.”
Maar in alle eerlijkheid, is stikstof voor hem, en voor Rop Monster een halve kilometer verderop, niet een schijnargument waarmee hij een voor hem ongewenste ontwikkeling probeert tegen te houden? “Het is wel een handvat om je tegen een plan te kunnen keren”, geeft hij toe. Al is het leed al geleden nu ze zijn begonnen.”
Op nummer 20 is dat nog niet het geval. In februari stelde de Raad van State voorlopig vast dat het niet zeker is dat de eigenaren een hobbypaard hielden, ‘ondanks dat het terrein er geschikt voor is en een paardenbak en paardenstal aanwezig zijn’. De definitieve uitspraak van de bodemprocedure laat op zich wachten, de bestuursrechter heeft het druk.
De eigenaren blijven in de tussentijd optimistisch, ze hebben toch niet voor niets een paardenstal gebouwd? De tegenstanders ook, want zelfs ingediende facturen voor de afvoer van mest bleken tot nu toe niet overtuigend genoeg.
Stikstofcrisis in Brabant
Trouw belicht de stikstofcrisis deze week van verschillende kanten vanuit de omgeving van de Loonse en Drunense Duinen, een groot en stikstofgevoelig natuurgebied middenin Brabant. De pop-upredactie is er de hele week aanwezig. Wilt u reageren of heeft u tips? Mail naar pop-up@trouw.nl.
Lees ook:
De Loonse en Drunense Duinen verzuren door stikstof: ‘Het gaat de laatste decennia mis’
De vergezichten zijn fraai in de Loonse en Drunense Duinen. Maar onder de voeten is er ellende, want verzuring vormt een constante bedreiging voor het Brabantse natuurgebied.