Ecologie
Niets bestand tegen Japanse duizendknoop? Haal zijn vijand uit Japan!
Een piepklein insect neemt het op tegen een irritante woekerplant. De Japanse bladvlo gaat in een proef de Aziatische duizendknoop te lijf.
Gek worden echte tuinierders en groenbeheerders ervan. Je kunt snoeien wat je wilt, en sommigen hanteren zelfs de spuit, toch schiet de Japanse duizendknoop (Fallopia japonica) telkens weer uit. Zijn stevige wortels en dikke stengels brengen schade toe aan leidingen en bestratingen, soms zelfs aan gebouwen. Een kleine dappere strijder moet daar verandering in brengen: de Japanse bladvlo (Alphalara itadori).
Aan de rand van een fietspad in Amsterdam-Zuid wijst Suzanne Lommen naar een sliert kleine vliegjes, die zich vastklampen aan de bovenkant van een hoes waarin een potplant staan. “Kijk, ze hebben zich al aangepast aan de winter, in de zomer zijn ze lichter van kleur.” De vlooien (want dat zijn die vliegjes) zijn gekweekt door het bedrijf Koppert in Berkel en Rodenrijs om de plant die hier welig tiert te beknotten. Maar eerst moeten ze de winter zien door te komen.
Andere methode
Een paar duizend exemplaren van de bladvlo zet biologe Lommen, onderzoekster aan de Leidse universiteit, samen met Joyce Penninkhof van kennisinstituut Probos donderdag uit in deze Amsterdamse groenstrook. In het Brabantse Lage Mierde volgt vrijdag een tweede uitzetting en volgende week krijgt Zeist er ook een paar duizend. De opzet is simpel: de Japanse vlooien knagen aan jonge scheuten waardoor de duizendknoop verzwakt en daarna makkelijker in toom is te houden. Als in het voorjaar blijkt dat de vlooien er nog zijn en zich vermeerderen, is de proef geslaagd.
“We voegen een andere methode toe aan het arsenaal van bestrijdingsmiddelen”, legt Penninkhof uit. “We komen niet van de Japanse duizendknoop af, daar is de plant te hardnekkig voor, maar we hopen de verspreiding beter in de hand te houden.” Probos zoekt al jaren naar mogelijkheden om de woekeraar duurzaam te bestrijden, het lanceerde de website bestrijdingduizendknoop.nl en zette twee jaar geleden de proef #uitde1000knoop op met de Japanse bladvlo en de schimmel Mycosphaerella polygoni-cuspidati. Voor gebruik van de schimmel gaf het College voor de toelating van gewasbestrijdingsmiddelen en biociden vorig jaar toestemming, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland gaf zijn fiat deze zomer aan de vlo.
Deze vlo gaat geen plaag worden
“Geen enkel organisme heeft zo’n streng toelatingsprotocol gehad”, verzekert Lommen. Nadat Engeland al tien jaar geleden succesvol proeven deed met deze exoot, bleef Nederland aarzelen. Exoten hebben een slechte naam, maar dat is niet altijd terecht, zegt Lommen. “Bijna al onze groenten zijn exoten, daar is niks mis mee. Een exoot is pas invasief als hij dominant wordt bij gebrek aan vijanden. Deze vlo is juist geselecteerd omdat ie geen plaag gaat worden. Hij leeft alleen van de Japanse duizendknoop, niet van inheemse soorten of van andere planten, dat is bij meer dan honderd representatieve soorten getest.”
De Duitse wetenschapper Philipp Von Siebold bracht de Japanse duizendknoop rond 1830 uit Japan mee naar Nederland, als onderdeel van zijn Japanse floraverzameling. Vanuit de Leidse hortus botanicus veroverde de duizendknoop als sierplant Europa.
Biologische bestrijding, door de inzet van een natuurlijke vijand, is een oud idee, zegt Lommen. “In de landbouw is het heel gewoon. Het is goedkoop. Na de introductie van de nieuwe soort in het systeem heb je er verder geen kosten aan.”
Lees ook:
De Japanse duizendknoop is een ‘horrorplant’, die het de haven van Rotterdam knap lastig maakt
Op talloze plekken in de haven van Rotterdam is de bijna onuitroeibare Japanse duizendknoop gezien. Het Havenbedrijf huurde ingenieurs in voor de bestrijding van het plantje.
Ontdekkingstocht in tuingrond
Boekrcensie. De onderwereld van de tuin.
