Water

Natuurmonumenten start petitie tegen watercrisis: maar 1 procent wateren voldoet aan richtlijnen

Het sproeien van de tuin met een sproeier. Bij aanhoudend droog weer is dat uit den boze. Beeld ANP / Rob Engelaar
Het sproeien van de tuin met een sproeier. Bij aanhoudend droog weer is dat uit den boze.Beeld ANP / Rob Engelaar

Natuurmonumenten waarschuwt voor een watercrisis die lijkt op de stikstofcrisis. Die ontstaat als Nederland niet voldoet aan de Kaderrichtlijn water. We bungelen zelfs onderaan Europese lijsten over waterkwaliteit.

Onno Havermans

Met de petitie ‘Stop de Watercrisis’ zet Natuurmonumenten druk op de overheden om de doelen voor schoon en gezond water te halen. Nu voldoet maar 1 procent van de Nederlandse wateren aan de Europese eisen van de Kaderrichtlijn Water (KRW), die in 2027 moeten zijn gehaald. Lukt dat niet, dan kan de Europese Commissie boetes en dwangmaatregelen opleggen.

Bovendien kunnen belanghebbenden via rechtszaken bescherming afdwingen, waardoor net als in de stikstofcrisis het land deels op slot gaat. Dit zal zeker de landbouw treffen, net als bij stikstof het geval is. Natuurmonumenten is vooralsnog niet van plan naar de rechter te stappen, laat een woordvoerder weten. Wel doet de organisatie voorstellen om genoeg schoon water beschikbaar te houden voor de natuur.

Enkele weken geleden drong Natuurmonumenten er al op aan zo min mogelijk te sproeien tijdens de droogte. Beregening van landbouwgrond en tuinen onttrekt water aan de natuur, doordat de grondwaterstand daalt en beken opdrogen.

Eigenlijk had Nederland al in 2015 aan de KRW moeten voldoen, maar ondanks twee keer uitstel wijst alles erop dat het ook over vijf jaar niet zal lukken. Minister Mark Harbers van infrastructuur en waterstaat meldde dit in april in een brief aan de Tweede Kamer. Harbers schrijft dat de kans dat het land op slot gaat veel kleiner is dan bij de stikstofcrisis.

Slechtere kwaliteit

Natuurmonumenten is het daar niet mee eens. De waterkwaliteit verslechtert, het grondwater staat structureel te laag en plannen om de wateren te verbeteren zijn te weinig concreet, concludeert de organisatie uit onderzoek dat ze liet doen door Witteveen+Bos, Flo Legal en TwynstraGudde.

De minister moet als ‘dirigent’ zorgen dat het rijk, provincies en gemeenten alles op alles zetten om de doelen alsnog te halen, adviseert het rapport dat donderdag is verschenen.

Uit de analyse van Witteveen+Bos op de stroomgebiedbeheerplannen van overheden blijkt dat het water in de afgelopen jaren op veel plekken meer is vervuild. Nederland bungelt onderaan de Europese lijsten als het gaat om waterkwaliteit, door vervuiling van onder andere mest, pesticiden, lozingen en andere verontreinigingen. Ook is er niet voldoende water beschikbaar door steeds verder dalende grondwaterstanden.

Teo Wams, directeur natuurbeheer bij Natuurmonumenten: “Er is sinds de vorige eeuw veel gedaan om de waterkwaliteit te verbeteren. En we hebben zeker vooruitgang geboekt: de terugkeer van de otter in de Nieuwkoopse Plassen en het Naardermeer is daar een mooi bewijs van. Toch slagen we er maar niet in om onze watersystemen gezond te krijgen, zodat de natuur kan herstellen.”

Lees ook:

Nieuwe natuurcrisis dreigt nu Nederland de waterkwaliteit niet op orde heeft

Nederland zal de Europese waterdoelen niet halen. Na de stikstofcrisis dreigt opnieuw een natuurcrisis.

‘Zekerheid dat er altijd drinkwater is staat onder druk’

Waterbedrijf Vitens heeft voor het eerst drinkwateraanvragen moeten weigeren. De leveringszekerheid staat onder druk, waarschuwt directeur Jelle Hannema.

De eenzijdige aandacht voor stikstof haalt de balans onderuit: teveel fosfor schaadt natuur

De eenzijdige aandacht voor stikstof pakt slecht uit voor de natuur, waarschuwen Utrechtse onderzoekers, als niet tegelijk ook fosfor wordt aangepakt. Fosfaten uit mest hechten aan de bodem en verspreiden zich via grond- en oppervlaktewater.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden