Natuur die door velen gewenst is, is dat wensnatuur?

Veel natuurliefhebbers houden hun hart vast nu blijkt dat de BoerBurgerBeweging bij de statenverkiezingen bijna overal de grootste partij is geworden. BBB is namelijk tegen uitbreiding van natuurgebieden en heeft zelfs voorgesteld kleine natuurgebieden te schrappen, zodat de intensieve veehouderij er geen last van heeft. BBB strijdt tegen ‘wensnatuur’.

Wat is dat toch, wensnatuur? BBB gebruikt het als aanduiding voor schrale of anderszins stikstofgevoelige habitats, maar ook voor nieuwe natuur ‘waarvoor vruchtbare landbouwgrond wordt opgeofferd’. Het tegenovergestelde van wensnatuur is boerennatuur, die ‘ook natuur is maar die waardering niet krijgt van de groene denkers’.

Een woord van natuurhaters

Volgens Telegraaf-columnist Leon de Winter is wensnatuur “natuur die nog niet bestaat maar gewenst is door de elites”. En volgens Volkskrant-columnist Martin Sommer is wensnatuur “georganiseerd terugverlangen naar een land van honderd of tweehonderd jaar geleden”.

Wensnatuur, met andere woorden, bestaat dus uit typische Nederlandse ecosystemen die alleen nog in natuurreservaten kunnen bestaan. Die met veel moeite worden beschermd of hersteld, maar waar je niets van begrijpt en zelf niets mee hebt, en wel vreselijk veel last van hebt. Het is een woord van natuurhaters.

Ik ben zo’n ‘groene denker’, vermoed ik, al houd ik wel degelijk van boerennatuur. Ik behoor vast ook tot ‘de elites’ van De Winter, al woon ik in de provincie. Maar ik bezit geen boerderij met een grote lap grond, al zou ik dat best willen. Ik zou er bloemrijke hooilanden en kruidenrijke weiland terugbrengen met drinkpoelen vol kikkers en wat koeien en paarden die variatie scheppen met hun gegraas en gepoep. Is dat dan wensboerennatuur?

Kundige natuurbeheerders

Mijn voorbeeld van boerennatuur die ik zelf wens, ligt in het laagste deel van Binnenveld bij Wageningen. Het is een gebied waar kwelwater vanaf de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug voor constante nattigheid zorgt. Hier lag een eeuw geleden een botanische schatkamer: een uitgestrekte vlakte vol blauwgrasland, dotterbloemhooiland en trilveen, door boeren gebruikt als hooiland. Typisch Nederlandse ecosystemen, uniek in Europa. Door intensivering van de landbouw resteren daarvan slechts nog een paar gebiedjes.

Een paar jaar geleden is een begin gemaakt om die roemrijke hooilanden terug te krijgen. Het was een breed gedragen natuurherstelproject. Burgers waaronder ikzelf verenigden zich in ‘Mooi Binnenveld’ en kochten 50 hectare grasland, boeren richtten een natuurcoöperatie op die 50 hectare kocht, en 180 hectare ging naar Staatsbosbeheer. Samen beheren ze het gebied volgens een gedeeld beheerplan. Samen ontwikkelen ze zich als kundige natuurbeheerders of eigenlijk natuurboeren.

Moeraskartelblad, ratelaars en klokjesgentiaan

Nu is dit dé plek in mijn buurt waar de meeste weidevogels broeden. Nergens hoor je meer kieviten, grutto’s, tureluurs en kwartels. Geleidelijk komen de karakteristieke plantensoorten terug zoals moeraskartelblad, ratelaars en klokjesgentiaan. Mensen uit de wijde omtrek komen kijken. Op mooie dagen krioelt het op de wegen en paden die langs het gebied lopen, van de wandelaars en fietsers, vaak met camera of verrekijker. Allemaal zeggen ze dat het gebied zo prachtig is geworden.

Heel veel mensen snakken naar meer natuur in hun directe omgeving, en genieten van afwisseling van kleuren en geluiden die natuur – ook nieuwe natuur – biedt. Die zogenaamde wensnatuur is bovenal natuur die door velen gewenst is, bedoeld voor iedereen.