Minder vrachtwagens en meer fruit naar Rusland

Nederlandse bedrijven leverden vorig jaar veel minder vrachtwagens, bussen, geneesmiddelen, bloemen en planten aan Rusland. De export, met daarin ook de doorvoer via bijvoorbeeld Schiphol en de Rotterdamse haven, daalde met 38 procent naar 3,7 miljard euro, berekende het Centraal bureau voor de statistiek (CBS). De Russen kochten wel meer fruit en medische apparatuur.

Ondanks de oorlog in Oekraïne en de sancties zitten de grenzen niet volledig dicht. Het doel van de lijst met producten die niet geleverd mogen worden is de Russische economie zo hard mogelijk te raken. Consumptieartikelen voor de bevolking en medische goederen kunnen nog steeds worden geleverd. Zo steeg volgens het CBS vorig jaar zelfs de waarde van de export van bijvoorbeeld medische apparatuur, orthopedische spullen, fruit, margarine en vetten. Ook bij de export van landbouwmachines was sprake van een stijging.

Vrachtwagens en bussen

De export van voertuigen valt onder de sancties. Maar voor de levering van vrachtwagens en bussen geldt een uitzondering, zegt Marjolijn Jaarsma van het CBS. Toch was deze categorie goederen de grootste daler in de export van Nederlandse bedrijven naar Rusland.

De daling van de export is vertekend door de hoge inflatie. De export gemeten in bedragen is afgenomen en het is zeer waarschijnlijk dat de levering van de hoeveelheid producten nog veel sterker daalde. Het CBS heeft nog geen cijfers over aantallen, zegt Jaarsma.

Telefoons en computers

Onder de producten die Nederland binnenkomen via onder meer de Rotterdamse haven en vervolgens worden doorgevoerd naar Rusland vallen telefoons, computers en andere elektronica zoals halfgeleiders en chips. Deze producten tellen voor de exportwaarde dus ook mee.

Een deel van de export naar Rusland is een gevolg van bestaande contracten, zegt Steven Brakman, hoogleraar internationale economie. “Dat zijn afspraken over leveringen en daar konden Nederlandse bedrijven vorig jaar niet onderuit.” Brakman verwacht dat de export dit jaar door aflopende contracten verder terugzakt.

De elektronica die nog in Rusland terechtkomt zit bijvoorbeeld in stofzuigers en koelkasten, zegt Brakman. De rechtstreekse levering van chips en halfgeleiders vallen onder de sancties, maar komen via een omweg toch vaak in Rusland terecht, weet hij. Ook Europese bedrijven exporteren naar firma’s in bijvoorbeeld Aziatische landen die weer doorleveren naar Russische afnemers.

Sancties omzeild

Brakman: “De sancties zijn deels effectief. Er is sprake van een fikse afname van de export. Maar we zien in Rusland een kleine groei van de economie. Rusland is een groot land, heeft zelf veel producten en kan zichzelf dus in een behoorlijke mate redden. Maar het komt ook doordat de sancties voor een deel worden omzeild door aan de Russen te leveren via een omweg.”

Waar de export daalde met 38 procent nam de import toe met 13 procent naar in totaal 21 miljard euro. Nederland importeert gas, olie, nikkel en aluminium uit Rusland. De toename wordt vooral veroorzaakt door de hogere prijzen van brandstoffen. Door de ingestelde sancties daalde na de inval van Rusland in Oekraïne de invoer gestaag, maar mede door de hogere prijzen kwam de totale waarde hoger uit dan een jaar eerder, stelt het CBS.

Lees ook:

De impact van het prijsplafond voor olie. ‘Het idee is om Rusland pijn te doen, zonder er zelf veel last van te hebben’

Wat Europa en de G7 betreft mag Russische olie maximaal 60 dollar per vat kosten. Wat gaat dat uithalen?