Minder huishoudens in de kou en het donker, nieuwe energieregels zijn een blijvertje

Verander nooit een winnend team. Of in dit geval beleid dat werkt. Dat is wat minister Rob Jetten (klimaat en energie) en Carola Schouten (amoedebeleid) moeten hebben gedacht. De twee willen de belangrijkste elementen uit de tijdelijke ‘regeling afsluitbeleid’, die is ingegaan in oktober en nog loopt tot april, verlengen voor onbepaalde tijd.

Deze regeling moet voorkomen dat huishoudens met een kleine portemonnee zomaar in de kou en in het donker komen te zitten. Budgetinstituut Nibud is er blij mee. Want het blijkt tot nu toe nogal goed te werken. Eind vorig jaar werden bijna 70 procent minder huishoudens afgesloten van het energienet. Een enorme daling. De verlenging is dus goed nieuws voor huishoudens die krap bij kas zitten, want die kunnen niet zomaar meer worden afgesloten.

Energiebedrijven vinden het prima

Voor energieleveranciers betekent het extra werk en een grotere verantwoordelijkheid. Al hebben de bedrijven daar niet zoveel problemen mee, laat branchevereniging Energie-Nederland weten. “We kunnen ons goed vinden in de wijziging van de regels”, laat een woordvoerder weten.

De energiebedrijven moeten zich blijvend houden aan strengere regels. Zo moeten ze meer hun best doen om op allerlei manieren contact op te nemen met klanten die de rekening niet meer betalen. Ze moeten minimaal drie brieven met een betalingsherinnering versturen en vervolgens klanten nog twee weken extra de tijd geven om het geld over te maken.

Dat niet alleen, ze moeten een passende betalingsregeling aanbieden en zorgen dat er een aanvraag voor schuldhulpverlening wordt gedaan, door de gemeente over een klant met betalingsproblemen te informeren. Ook mag een afsluiting geen ernstige gezondheidsrisico’s voor de mensen binnen het huis tot gevolg hebben.

Fraude en misbruik

Afsluiten mag pas als alle bovengenoemde stappen zijn doorlopen en huishoudens iedere vorm van contact en het zoeken naar hulp of een oplossing weigeren. De gaskraan sneller dichtdraaien mag alleen nog als sprake is van aantoonbare fraude, misbruik of veiligheidsrisico’s.

Weinig verschil met hoe energiebedrijven nu al werken, zegt Energie-Nederland. “Leveranciers zetten zich altijd al in om ervoor te zorgen dat klanten zo goed mogelijk worden geholpen. Het meer dan eens proberen contact te leggen met de klant en waar nodig een betalingsregeling afspreken, zijn daar vanzelfsprekend onderdeel van”, meent de woordvoerder.

Dat het aantal huishoudens dat is afgesloten van stroom, warmte of gas in het laatste kwartaal van vorig jaar sterk daalde (68 procent) ten opzichte van een kwartaal daarvoor komt door de regeling, legt Jetten in een brief aan de Tweede Kamer uit, maar mogelijk spelen ook andere ontwikkelingen een rol.

Minder schulden

Zo kregen huishoudens in november en december van vorig jaar 190 euro om de rekeningen te kunnen betalen. Bovendien daalden de energieprijzen. Aan de andere kant lieten energiebedrijven eind vorig jaar weten een flinke toename te zien in het aantal betalingsregelingen, wat er weer op duidt dat er ondanks de steunmaatregelen van de overheid mensen waren die het geld maar moeilijk konden ophoesten.

Het kabinet wil niet alleen dat minder mensen zonder stroom en warmte komen te zitten, maar ook voorkomen dat mensen (verder) in de schulden terechtkomen. Daarom moet het makkelijker worden voor energieleveranciers om informatie te delen met gemeenten, die schuldhulp kunnen bieden.

Het Nibud noemt het een goede ontwikkeling. Zeker in combinatie met de vroegsignalering in gemeenten. “Mensen die hun huur, zorgverzekering of waterkosten een maand of een paar maanden niet kunnen betalen worden nu veel sneller gecontacteerd. Zodat ze, voordat schulden zich opstapelen, al preventief geholpen worden”, legt Nibud-woordvoerder Karin Radstaak uit.

Lees ook:

De armoede neemt in 2024 weer toe, waarschuwt CPB

Het aantal gezinnen in armoede neemt volgend jaar met maar liefst 25 procent toe tot 1 miljoen huishoudens, verwacht het Centraal Planbureau.