Meeste huishoudens in energie-armoede lopen geld uit hulpfonds mis

Geld uit het landelijke ‘noodfonds energie’, 49 miljoen euro, komt slechts mondjesmaat terecht bij de mensen die er recht op hebben. Dat zijn de relatief arme huishoudens, die een inkomen op bijstandsniveau hebben waarvan meer dan 10 procent opgaat aan de energienota. Dat geldt vooral voor huurders in oudere, tochtige huizen.

Terwijl zo’n 150.000 van deze huishoudens gedurende de winter maandelijks tot enkele honderden euro’s steun mogen aanvragen, deden volgens het kabinet slechts 16.700 van hen met succes een beroep op het noodfonds – gevuld met geld van het Rijk en energiebedrijven.

De verklaring voor de relatief lage toekenning lijkt deels onbekendheid. Tegelijk bleek het indienen van een aanvraag te ingewikkeld. Dat kon tot deze week alleen met een smartphone, door gebruik van een app met DigiD. Voor mensen uit de doelgroep van het noodfonds, deels mensen met weinig of geen digitale vaardigheden, bleek dat te complex.

“Belangrijk is wel dat het fonds pas kort bestaat en dat wel heel veel mensen een check hebben gedaan, om te kijken of ze in aanmerking komen”, reageert een woordvoerder van het noodfonds. Hij wil de indruk wegnemen dat vrijwel niemand de geldpot kent of weet te bereiken. Duizenden aanvragen zijn bovendien nog in behandeling, aldus de woordvoerder.

Nul op het rekest

135.000 mensen vulden hun gegevens in, om te kijken of ze geld kunnen ontvangen. Meestal was dat niet zo. Veel van hen deden geen aanvraag. Een deel deed tóch een poging en kreeg nul op rekest. “5500 aanvragen werden ingediend, maar afgekeurd”, zegt de woordvoerder.

In een poging om de mensen die wel aanspraak mogen maken op hulp alsnog die kans te bieden, belooft het kabinet beterschap. Vanaf deze week kan een aanvraag ook op de computer ingediend worden. Ook kan een bewoner iemand machtigen om de aanvraag te doen.

Het fonds wordt een maand langer opengesteld dan gepland, tot eind april dit jaar. Ouderenbond Anbo en de landelijke schuldhulpverlening waren betrokken bij deze aanpassingen.

Partijen in de Tweede Kamer hopen dat huishoudens in energie-armoede, volgens een recente raming van onderzoeksinstituut TNO in totaal 600.000, de pot snel leegmaken. Het kabinet overweegt in dat geval meer geld te storten, te beginnen met nog eens 24,9 miljoen euro.

“Sinds de aanpassingen, zoals de mogelijkheid om een aanvraag op de computer te doen, ontvangen wij de eerste positieve signalen”, zegt een woordvoerder van het noodfonds.

Extra belangrijk

Minister Rob Jetten (energie) zei dinsdag in de Tweede Kamer dat hij zijn best gaat doen om het noodfonds onder de aandacht te brengen bij de mensen voor wie het geld klaarstaat. Het bereiken van mensen in energie-armoede zal in de loop van dit jaar extra belangrijk worden voor het kabinet.

Het kabinet-Rutte IV wil per 2024 namelijk in elk geval dezelfde ‘doelgroep’ als die van het noodfonds verdere energiecompensatie gaan bieden. Het huidige prijsplafond, dat dit jaar iedereen (deels) vaste tarieven biedt, vervalt dan.

In plaats van weer iedereen steun geven, wil het kabinet vanaf volgend jaar alleen de kwetsbare groepen energiesteun bieden. Om te zorgen dat mensen die steun niet gaan mislopen wil het kabinet deze kwetsbare huishoudens ‘effectief kunnen bereiken’.

Lees ook:

Honderdduizenden huishoudens ontsnapten dankzij steun aan energie-armoede

Financiële hulp door de overheid hield bij 400.000 huishoudens de energie-armoede buiten de deur, meldde TNO recent. Wie al in de puree zat, zakte daar door de gasrekening vaak wel verder in weg.