Meer leren over vogels? Dan is dit boekje een mooi begin

Toen mijn dochter twee was en ik haar op een vogel in de tuin wees met de mededeling ‘vogel’, zei ze: ‘Nee, ekster’. Dat was verrassend betweterig. Peuters kennen vaak alleen archetypische woorden: huis, boom, hond, fiets, raam. Wat vogels betreft blijven sommigen in dat archetypische stadium steken. Velen weten nog wel dat niet iedere drijfsijs een eend is, maar verder dan zwaan, gans, misschien meerkoet en soms fuut, reikt de watervogelkennis zelden.

Toelichting voor beginners

Hoeveel lezers van dit natuurdagboek zouden weten wat een smient is? Of een taling? Mocht u niet paraat hebben hoe die vogels eruitzien, dan is het boekje Natuurboek een mooi begin. Het is een selectie van de natuurrubriek van Willem Kolvoort en Gerrit Jansen in De Gelderlander.

Kolvoort beeldt bijna honderd vogels en andere dieren uit, waarbij Jansen een toelichting voor beginners schrijft. ‘De ijsvogel kan niet tegen vorst’, schrijft hij bijvoorbeeld. Ik ben na vijftien jaar natuurdagboek wellicht zo vertrouwd met zulke weetjes, dat ik ze als algemeen bekend ben gaan beschouwen.

Herkenbaar, maar niet realistisch

Maar het zou best kunnen dat driekwart van de Nederlanders geen idee heeft hoe een ijsvogel eruitziet, en bij het horen van de naam denkt dat het een pooldier is. Mocht dat idee ook bij u zijn opgekomen, al was het maar een ogenblik, dan zou u dit boekje er eens op kunnen naslaan. Ook voor kinderen is het leuk: het kan hun peuterachtige betweterigheid helpen te handhaven.

Ook de smient staat in het boekje, en beide talingen (de zomer- en wintertaling). Het zijn prachtige dieren. Kolvoort beeldt ze herkenbaar, maar niet realistisch af. Hij geeft ze vaak een te groot hoofd en twee bolle ogen, ook in zijaanzicht, als een Picasso après-la-lettre. Zoals de ijsvogel op de foto en het visje dat hij vangt. Dat visje, ik gok een bittervoorn, krijgt als figurant geen toelichting.

Drie keer per week schrijft bioloog Koos Dijksterhuis over iets wat groeit of bloeit. Lees hier zijn eerdere Natuurdagboeken.