Matthijs Bosman maakte De Jas Die Oplost. ‘Dit is geen jas. Het is een attitude.’

Matthijs Bosman is ‘een beetje een social designer’, vertelt hij. In zijn leven was hij onder meer ‘conceptueel’ kasteelheer, schreef hij een kinderboek en maakte hij circusvoorstellingen. De afgelopen jaren reisde hij rond met Superland, een niet-bestaande supermarkt waar mensen met elkaar in gesprek gingen over de toekomst van de voedselketen.

Nu komt Bosman met ‘De Jas Die Oplost’, een jas die én circulair is én regionaal geproduceerd. Bedoeld om lang mee te gaan, maar ook helemaal afbreekbaar, mocht je er vanaf willen. Hij gebruikte biologisch verbouwd vlas uit Gelderland, dat in Enschede werd geweven. Tussendoor moest het alleen nog even naar een spinnerij in Polen; in Nederland is het spinnen van vlas tot linnen niet mogelijk.

Bevestigende handen op je schouders

Juist omdat Bosman “niet gehinderd werd door enige kennis van mode” ging hij in op het verzoek om iets met het onderwerp te doen. “Als mensen lang met iets bezig zijn, zien ze soms alleen maar drempels. Ik ga gewoon aan de slag.”

Vorige week was de presentatie van de jas, in de Gasfabriek in Deventer. Voor een volle zaal liep een model in het kledingstuk van Bosman over de catwalk. De ontwerper voorzag het geheel via een microfoon van commentaar: “Dit is geen jas. Het is een attitude. Je trekt de jas niet aan, je trekt het je aan.” Met die laatste opmerking verwees hij naar de gevolgen van de mode-industrie voor de planeet.

Na de catwalkronde voegde Bosman zich bij het model op het podium om een verdere toelichting te geven op de jas. Hij vertelde dat het kledingstuk fourniturenvrij is, dus zonder ritsen, haakjes of sluitingen. Rolletjes linnen kwamen daarvoor in de plaats. De jas bevat schoudervullingen van lijnzaad die je, net als kersenpitzakjes, even in de magnetron kunt doen. “Je kunt dus van huis met twee warme, bevestigende handen op je schouders.”

Zonder chemicaliën of water

Na de presentatie praatten lokale overheden, bedrijven en mogelijke financiers over het mogelijk vergroten van de productie van de jas. Het plan is nu nog om er vijftig stuks van te maken. De initiatiefnemers hebben de uitdrukkelijke wens dat dit er veel meer worden.

Projectleider Guido de Vries, die met de gemeente Deventer opdracht gaf voor de jas, wilde ermee laten zien wat er mogelijk is op circulair gebied. “We wilden bewijzen wat haalbaar is. Circulaire mode gaat nu nog te veel over herwaardering van oud textiel.”

De initiatiefnemers hadden de wens dat er met een stof gewerkt zou worden die natuurlijk was en lokaal verbouwd. Dat werd vlas. Voor de teelt riep Bosman de hulp in van The Linen Project, een Nederlandse organisatie die het gewas zonder chemicaliën of water verbouwt.

De vraagprijs is 1250 euro. ‘Maar daar gaat het niet om’

Als vlas een alternatief wil vormen voor de huidige mode-industrie, zijn er nog wel wat barrières te overwinnen. De kennis over vlas is tanende, en er zijn speciale machines nodig voor de teelt. In Europa zijn er nog nauwelijks spinnerijen die vlas kunnen verwerken. En omdat de vlasoogst het ene jaar een stuk beter kan zijn dan het andere, loopt de boer een hoger risico dan als hij voor een ander gebruik van zijn land kiest.

Deze omstandigheden zijn terug te zien in de vraagprijs van De Jas Die Oplost. Die is vastgesteld op 1250 euro. Bosman: “Ik koop zelf geen jassen van deze prijs. Maar daar gaat het ook niet om. We laten zien hoe het anders kan”.

Lees ook:

Als we zo doorgaan, is de economie in 2050 bij lange na niet circulair
Produceren en consumeren zonder recyclen van producten kan echt niet meer, schrijven Ellyne Bierman en Richard Burger. Ze doen namens de namens de Club van Circulaire Ondernemers een aantal voorstellen hoe het wel kan.