Marjan Minnesma: ‘Het kabinet heeft het Urgendavonnis niet serieus genomen’

Met de rechtstaat is het niet goed gesteld als je na zeven jaar een vonnis nog altijd niet naleeft, zegt Urgenda-directeur Marjan Minnesma. Verrast is ze niet dat Nederland vorig jaar het doel niet heeft gehaald om 25 procent minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990. “We hebben zelf gemonitord en we zagen al dat het niet de goede kant op ging.”

In 2015 dwong Urgenda bij de rechter af dat Nederland vanaf 2020 een kwart minder CO2 mag uitstoten dan in 1990. De Staat ging keer op keer in beroep, maar in december 2019 legde de Hoge Raad de klimaatafspraak definitief vast. Het eerste jaar ging het op het nippertje goed: de uitstoot lag 25,5 procent lager dan dertig jaar eerder. Toeval, meende Minnesma, geen gevolg van beleid.

De voorlopige cijfers over 2021 geven haar gelijk. Volgens de eerste berekeningen van RIVM en CBS was de CO2-uitstoot vorig jaar 23,9 procent lager dan in 1990. “Het kabinet is niet op tijd in actie gekomen en heeft het vonnis niet serieus genomen”, stelt Minnesma.

Genoeg te doen met het 54-puntenplan

Afgelopen zomer dreigde Minnesma een kort geding aan te spannen om naleving te vorderen van het vonnis van de Hoge Raad. “Dat ligt nog steeds klaar, dus we kunnen relatief snel opnieuw naar de rechter om een bijvoorbeeld dwangsom te eisen. Maar ik ga liever in gesprek met de meest verantwoordelijke ministers Adriaansens (economische zaken) en De Jonge (volkshuisvesting en ruimtelijke ordening)”, zegt Minnesma nu.

Urgenda verlangt een serieus plan, waarin ook staat hoe het beschikbare geld wordt besteed. “Wat vorig jaar niet is bereikt moet worden ingehaald. In rechtszaken in Duitsland en Frankrijk hebben de rechters vastgesteld dat het carbonbudget (de toegestane CO2-uitstoot) voor jongere generaties op is als er voor 2030 niets meer gebeurt. Dat geldt hier ook. In het regeerakkoord is een klimaatfonds van 35 miljard euro afgesproken. En het enige positieve van de vreselijke oorlog in Oekraïne is dat er opeens het besef is dat we nog veel gas gebruiken en dat we een groot deel uit Rusland halen, waardoor goed is doorgedrongen dat we moeten verduurzamen. Met ons 54-puntenplan heeft het kabinet voldoende mogelijkheden om binnen een jaar heel veel te doen.”

'Het kabinet haalt ook de eigen doelen niet’

De hogere CO2-uitstoot in 2021 komt onder meer door het relatief koude voorjaar, waardoor meer gas werd verstookt voor verwarming van gebouwen, door de landbouw en doordat elektriciteitscentrales meer steenkool gebruikten omdat de gasprijs steeg. Binnen Europa volgt Nederland het doel om in 2030 de CO2-uitstoot 55 procent omlaag te brengen. Regeringspartij D66 wil zelfs naar 60 procent, zegt Minnesma. “Het Centraal Planbureau heeft berekend dat Nederland met de huidige koers zelfs in 2025 die 25 procent niet haalt. Het kabinet haalt de ook eigen doelen niet.”

Lees ook:

De klimaatdoelen van het kabinet raken steeds verder uit zicht

Het kabinet wordt wederom op de vingers getikt: het doet te weinig om in 2030 de zelf gestelde klimaatdoelen te halen.

Ed Nijpels over klimaatplannen: Niemand vroeg of het coronabeleid wel betaalbaar was

Ed Nijpels heeft een boodschap aan de formerende partijen: kom met een zeer uitgebreid hoofdstuk over het klimaatbeleid. ‘Het is ondenkbaar dat je dit in twintig regeltjes afdoet.’

Het gevecht over de Klimaatzaak bereikt de Hoge Raad, Urgenda is het wachten beu

De Hoge Raad gaat zich over de ‘Klimaatzaak’ buigen, nu de Staat de overwinning van Urgenda blijft bestrijden.