Louise Vet: Er zijn kansen zat om de rijkdom aan planten en dieren te herstellen
De rijkdom aan soorten staat onder hoge druk. Zet de natuur snel weer centraal, bepleit hoogleraar Louise Vet.
“Erg droevig”, noemt hoogleraar ecologie Louise Vet de conclusies uit Parijs, over de mondiaal bedreigde biodiversiteit. Het is voor het eerst sinds 2005, zegt ze, dat de wetenschap inzichten over de teloorgang van soortenrijkdom zó gedegen bij elkaar heeft gevoegd.
Toch schrok ze niet van de conclusies. “De rapportage bevestigt, hoe ernstig ook, goeddeels wat we al wisten”, zegt Vet, de huidige nummer 1 van de Trouw Duurzame 100. Studies zoals het ‘Living Planet Report’ van het Wereld Natuur Fonds laten al jaren zien hoezeer natuur en dieren in de knel zitten, zeg Vet. “De vraag is nu vooral: wat gaan we eraan doen.”
Als Vet daarover begint, maakt haar sombere toon snel plaats voor optimisme. Er zijn kansen zat voor landen om het anders te gaan doen. Herstel van rijkdom van planten en dieren is op die manier vaak nog mogelijk, zegt zij. Cruciaal voor een succesvolle aanpak is volgens haar een integrale blik. “We moeten af van denken in eilandjes.”
Want bij het nastreven van economische groei, voedsel- en energieproductie is wereldwijd nog nauwelijks oog voor het belang van natuur, zegt Vet. “We moeten met zijn allen gaan omdenken, zodat ecologische waarde meetelt.”
Achtertuin
De natuur hand in hand laten gaan met economie klinkt misschien idyllisch. “Maar nee, het is geen utopie.” Denk aan verdienmodellen met biologische teelt, zegt Vet. Of investeer in zonnetechniek in plaats van biomassa-energie, waarvoor gewassen als brandstof dienen. Ook de bouw kan groener, met natuurdaken.
In Nederland is Vet een drijvende kracht achter het landelijke Deltaplan biodiversiteit. Daarin ontwikkelen kennisinstellingen, bedrijven, natuurorganisaties en boeren samen plannen voor grootscheeps natuurherstel. “We zijn pas net begonnen, maar het is denk ik de juiste weg.”
Samenwerking zoeken met partijen uit alle gelederen voorkomt, simpel gezegd, dat één groep het feestje van natuurherstel kan verpesten. Als antwoord op het alarmerende rapport uit Parijs zou elk land een soort deltaplan kunnen maken, zegt Vet.
De overheid is als eerste aan zet, voor het opstellen van regels en kaders. Maar iedereen kan helpen, zegt Vet. Zij hoopt dat de Parijse oproep van wetenschappers ook bij burgers terechtkomt. “Er is, ook op kleine schaal, veel mogelijk om meer groen te creëren. Denk aan achtertuinen, die nu vaak vol tegels zijn. Of woonwijken zonder groen. Als dat verandert krijgen bestuivende insecten, vogels en kleine zoogdieren meer kans.”
Ook Robert Watson is optimistisch
Jarenlang was Robert Watson het gezicht van het IPCC, het klimaatpanel van de VN. Onder zijn voorzitterschap verscheen in 2001 het derde voortgangsrapport waarin de opwarming van de aarde voor een groot deel aan menselijk handelen werd toegeschreven.
Het IPCC voorspelde dat de gemiddelde wereldtemperatuur in 2100 met 1,5 tot 6 graden Celsius zou zijn toegenomen. Een boodschap die bij president George W. Bush niet in goede aarde viel. Watson werd in 2002 niet voorgedragen voor een nieuwe termijn en trok zich terug uit het IPCC.
Ook toen toonde hij zich een optimistisch man. De mens kan en zal het klimaatprobleem zelf oplossen, zei hij in 2007 tegen deze krant, aan de vooravond van de verschijning van het vierde rapport van het IPCC. “De wereld heeft de pessimisten, die de afgrond zien opdoemen, nodig. Zij houden optimisten zoals ik bij de les”, zei hij. En: “Het gaat om de wil er iets aan te doen.”
Robert Watson (21 maart 1948) is van huis uit chemicus en deed onderzoek naar het gat in de ozonlaag en naar klimaatverandering. Hij was van 1997 tot 2002 voorzitter van het IPCC. Op 29 februari 2016 werd hij voorzitter van het Ipbes, het platform voor biodiversiteit en ecosysteemdiensten.
Lees ook:
Het klimaat staat op de agenda, nu de natuur nog
Een miljoen soorten dieren en planten worden met uitsterven bedreigd. Is het tij nog te keren?
De mens vernietigt de natuur harder dan ooit, maar hij kan zijn leven nog beteren
‘De ecosystemen waarvan wij en alle andere soorten afhankelijk zijn, gaan harder achteruit dan ooit. We ondergraven de fundamenten van onze economie, ons voortbestaan, voedselveiligheid, gezondheid en kwaliteit van leven wereldwijd.’ Dat concludeert Sir Robert Watson na een week vergaderen in Parijs.
