Na 2,5 jaar afwezigheid kon Terrastika, ’s werelds grootste beurs voor terrariumdieren in Duitsland, midden juni weer doorgaan. Een week ervoor waren liefhebbers en handelaren van reptielen en amfibieën op een beurs in Houten. Wie komen er op af? Wat trekt hen zo in slangen en hagedissen?
Uit een bak krioelende muizen pakt Maurice Worseling (28) een ervan op bij de staart. Hij kweekt de knaagdieren thuis als voedsel voor zijn slangen en heeft nog een paar mannetjes nodig. Samen met zijn vriendin Lisa Polinder (23) is hij vaste bezoeker van de Terrariabeurs in Houten. Worseling en Polinder zijn enthousiaste hobbyisten, het stel uit Nunspeet heeft thuis bijna tachtig dieren verzameld.
Polinder is naarstig op zoek naar een stand waar ze geld kan pinnen om een rattenslang mee te kopen. Bij de meeste stands op de beurs kan met PayPal, een betaalverzoek of zelfs cryptocurrency afgerekend worden, maar bij de betreffende stand van Tsjechische handelaren nemen ze alleen cash aan. Een Chinese vriend die Lisa kent uit de wereld van reptielenliefhebbers heeft haar gevraagd de slang voor hem te kopen.
“Deze slang nemen we volgend weekend mee naar de beurs in Hamm, een Duitse vriend van ons zorgt er dan voor dat de slang verscheept wordt naar China”, zegt ze. Zo maakt het dier, dat oorspronkelijk uit Indonesië komt, via een Europese omweg de tocht naar zijn thuiscontinent. Polinder: “Wij verdienen er nu niet echt geld aan, het gaat meer om contacten onderhouden. Als wij uiteindelijk eens een dier uit China willen, kan hij ons daarbij helpen.”
Ook kikkers, spinnen en slakken
Terraria in Houten is de grootste terrariumdierenbeurs van Nederland en wordt vijf keer per jaar georganiseerd. Het is een echt een beurs voor liefhebbers, en behalve slangen, hagedissen en schildpadden vind je er ook kikkers, spinnen en enorme slakken. Hoeveel terrariumdieren, ook wel herpeten genoemd, er in Nederland als huisdier worden gehouden is onduidelijk.
Bij peilingen lopen de aantallen uiteen en over het algemeen worden alleen reptielen geteld, maar niet de amfibieën of geleedpotigen (spinnen, insecten, duizendpoten). Volgens onderzoek van I&O Research werden er vorig jaar ongeveer 150.000 reptielen gehouden. Sinds de jaren tachtig zijn de dieren populairder geworden. Toen is de houderij gecommercialiseerd en konden reptielen en amfibieën ook bij een dierenspeciaalzaak gekocht worden.
Veel hobbyisten kweken zelf ook dieren, al is het maar om het onderhoud te bekostigen. “Ik verkoop mijn slangen pas als ze een maand of drie zijn. Dan zijn ze een paar keer verveld, hebben ze meermaals goed gegeten en weet je dat het gezonde dieren zijn. Maar niet iedereen houdt zich aan dat soort normen”, vertelt Daniélla Tijssens (31) bij haar stand op de beurs in Houten.
De grens tussen hobby en handel is vaag
Tijssens is een hobbykweker van rattenslangen, een rustige soort die er om bekend staat dat hij makkelijk te houden is. Ze vertelt passievol en vakkundig over haar slangen. “Een paar tafels verder verkopen ze dieren die nog net niet vandaag uit het ei zijn gekropen. Dat vind ik echt niet kunnen.”
De richtlijnen voor de inkoop, verkoop en vervoer van terrariumdieren zijn wettelijk vastgelegd in de Wet Dieren en het Besluit Houders van Dieren, maar er blijft veel aan interpretatie onderhevig en er wordt weinig gecontroleerd. Niet elke verkoper vermeldt duidelijk de herkomst of beschermingsstatus van het dier, en er kan makkelijk gesjoemeld worden met papieren, betalingen en verzendingen.
Handelaren die zich bedrijfsmatig met herpeten bezighouden, zijn sinds juli 2020 wettelijk verplicht om een vakbekwaamheidsbewijs te halen. Wanneer iemand precies een bedrijf of hobbyist is, is echter voor velen niet duidelijk.
Herpetoloog Rogier van Rossem staat ook op de beurs en heeft zogezegd ‘een warm hart voor koud bloed’. Hij is eigenaar van terrariumspeciaalzaak De Kameleon in Tilburg, biedt cursussen en opleidingen herpetenverzorging aan en heeft een stichting opgericht voor het behoud van de dieren en hun leefomgeving. Daarnaast heeft hij onlangs een uitgebreid naslagwerk gepubliceerd over terrariumdieren.
Niet om te knuffelen
Is het niet zielig, het houden van herpeten? Van Rossem: “Ligt er natuurlijk compleet aan hoe je met het dier omgaat. Als je kijkt vanuit de behoeften van het dier, en er goed voor zorgt, denk ik van niet. Het zijn kijkhuisdieren, je kunt er niet veel mee knuffelen. Perfect voor mensen met een allergie voor dieren met haren of veren. Over het algemeen zijn de eigenaren ook beter geïnformeerd en voorbereid dan iemand die een konijn koopt. Maar er is zeker nog een professionaliseringsslag te maken in de hobby.”
En die beestjes in krappe bakjes op een beurs dan? Van Rossem vervolgt: “Een beurs, en het transport, is voor zo’n dier wel stressvol. Maar het is kortstondige stress, wat niet schadelijk is. Een beurs duurt meestal maar een dag. Bovendien; een slang ziet over het algemeen vrij weinig, is doof en ruikt (via zijn tong) een beetje, wordt in die zin minimaal geprikkeld. Hoe stressvol is dat bijvoorbeeld ten opzichte van een hond met al zijn actieve zintuigen op een hondenshow?”
Sommige dierenrechtenorganisaties denken daar anders over. Zoals World Animal Protection, dat in september 2021 naar Houten ging en constateerde dat het dierenwelzijn op de beurs flink tekortschiet. D66 heeft destijds kritische vragen aan de minister van landbouw, natuur en voedselkwaliteit gesteld over het bestaan van dit soort beurzen.
Naast het dierenwelzijn vraagstuk stelde D66 ook ter discussie of het wel verstandig is om tijdens de coronaperiode zoveel exotische dieren bij elkaar te hebben. De Terrariabeurs heeft na december 2021 volgens normale programmering plaatsgevonden.
Vanuit de hele wereld naar Hamm
In Hamm gaat een weekend later de beurs om 10 uur ’s ochtends open, maar ruim voor die tijd hebben zich al lange rijen gevormd voor de ingang. Dat is niet omdat de beurs vandaag voor het eerst sinds de pandemie weer georganiseerd is, die drukte is er altijd. Vanuit de hele wereld komen mensen voor koudbloedige beestjes naar Terrastika, de grootste terrariumdierenbeurs van de wereld.
Fotografie is hier verboden, al wordt een sneaky telefoonfoto wel getolereerd. Het type bezoeker dat het meeste opvalt doet denken aan bezoekers van een rockconcert of motorclub. Mannen met tatoeages, baarden, petjes. Maar wie beter kijkt ziet toch een gemêleerd publiek.
Drie jonge, hipgeklede Zuid-Koreaanse mannen zijn naar Duitsland gekomen om inkopen te doen. 6000 euro vraagt de verkoper voor een plastic tas vol bakjes met hagedissen. ‘5000’ toetst een van de Zuid-Koreanen als tegenbod in op de rekenmachine. Ze eindigen in het midden, schudden de hand, en vanonder het T-shirt van een van de Koreanen komt een envelopje tevoorschijn met een stapel paarse briefjes van 500 euro. Doordat er in Azië een stuk minder dieren worden gekweekt dan in Europa, kunnen de mannen ze hier voordelig aanschaffen en thuis met forse winst verkopen.
Big business
Terrastika staat bekend als internationale handelsbeurs en ontmoetingsplek. Nergens verruilen zoveel herpeten van eigenaar als hier. Het gros van de dieren wordt van te voren via online fora of Facebookgroepen verkocht en ter plekke opgehaald. Sommige kunnen duizenden euro’s opbrengen.
Het is big business, en er worden miljoenen omgezet op zo’n dagje beurs. Een deel van de handel speelt zich voor openingstijd al af op de parkeerplaats en het naastgelegen café. Mensen wisselen piepschuimdozen met dieren uit bij een achterbak van de auto of aan de ontbijttafel.
Of dat allemaal volgens de wet gebeurt? Dat is moeilijk te zeggen volgens Jordi Janssen, onderzoeker naar illegale wildlifehandel. Hij is op de beurs in Hamm om een telling te doen van bepaalde soorten reptielen, al ziet hij dit keer niet veel bijzonders op de tafels liggen. “Maar dat zegt weinig over wat er rondom de beurs of onder de tafel verhandeld wordt. Juridisch houden de beurshouders zich vaak aan de regels, maar zij hebben ook geen zicht op wat er daar omheen allemaal gebeurt.”
Lees ook:
De grootste gifslang ter wereld kan prima zonder man
Het verschijnsel van de maagdelijke voortplanting komt niet alleen in het Nieuwe Testament voor, ook in de natuur is het regelmatig waar te nemen.
