Landbouwakkoord: niemand tevreden, dus nóg een week praten

De moeizame zoektocht naar een landbouwakkoord gaat nog een week langer door. Over de conceptteksten was maandag helemaal niemand tevreden. Volgende week woensdag volgt een allerlaatste poging om er nog iets van te maken.

Hom of kuit, slikken of stikken. In de week van 8 mei moest er écht definitief duidelijkheid komen over het landbouwakkoord, vond LTO. De boerenorganisatie legde vorige maand een ultimatum op tafel. Want de gesprekken tussen de agrarische sector, minister Adema en een aantal andere belangrijke spelers in discussies rondom landbouw bleven maar duren. “We kunnen wel eindeloos door blijven praten, maar met een herhaling van argumenten komt een oplossing niet dichterbij”, lichtte LTO-voorman Sjaak van der Tak toen toe.

En dus lag er op 8 mei een concept-akkoord op tafel, uitgewerkt door het gerenommeerde bureau Berenschot. Een tekst die ‘onvoldoende wenkend perspectief biedt’, stelt LTO nu in een schriftelijke reactie. De stekker eruit dus? Toch niet. Andere partijen zagen óók niks in wat er nu op papier staat. ‘De kritiek werd breder gedeeld. Dat biedt voldoende perspectief om een laatste poging te wagen.’

Voorbij de stikstofcrisis

Het landbouwakkoord is bedoeld om eindelijk eens voorbij de huidige stikstofcrisis te kijken. Minister Adema hoopt ermee tot een visie op de Nederlandse landbouw in 2040 te komen, en daarmee ook tot een toekomstperspectief voor boeren.

De verdeeldheid in het gepolariseerde landbouwdebat blijkt echter al maanden groot. Er gingen eerst weken voorbij aan gesteggel over wie er precies aan welke tafel mee mag praten. Tot in maart beklaagden partijen zich erover dat de inhoud nog amper aan bod kwam. De tekst had er in april al moeten liggen. Dat lukte niet. Want over de inhoud bestaan grote meningsverschillen.

Het voornaamste pijnpunt daarbij had aanvankelijk vooral met grond te maken. Boerenorganisaties vreesden voor een scenario waarbij op veel percelen beperkingen zouden gaan gelden. Op die gronden zouden ook natuurdoelstellingen gaan gelden, waardoor boeren aan striktere regels gebonden zijn en minder kunnen produceren.

Voor Agractie was dat een van de hoofdredenen om in april uit het overleg te stappen. LTO, Biohuis en de jonge boeren van NAJK praten namens de boeren nog wel verder. Aan tafel zitten verder de provincies, natuurbeheerder LandschappenNL en vertegenwoordigers van de supermarkten en de verwerkende industrie.

Weinig opgeschoten

Achter die gronddiscussie spelen nog een hoop andere vragen, waar eigenlijk nog steeds geen antwoorden op zijn gevonden. Want als er op die gronden minder geproduceerd kan worden, wie gaat dat dan betalen? En betekent dat dat er voor boeren nóg meer regels komen, bijvoorbeeld over een maximaal aantal koeien per hectare grond (in jargon: grondgebondenheid)?

Terwijl de sector er telkens op hamert dat al die extra voorschriften onwerkbaar zijn. Agrarische partijen benadrukken telkens best te willen werken aan natuur- en klimaatdoelen, maar dan wel het liefst op hun eigen manier: niet met honderd regels, maar met één afrekenbaar doel dat een boer op zijn eigen manier mag halen.

Juist op dat soort voor de boerenorganisaties cruciale onderwerpen is maar weinig vooruitgang geboekt. Een woordvoerder van minister Adema noemt ‘doelbereik, grondgebondenheid en perspectief’ expliciet als thema’s waarover nog wordt doorgepraat. “We hebben na vandaag samen moeten concluderen dat het conceptstuk dat er nu ligt, nog niet de lading dekt.”

De allerlaatste poging volgt dus volgende week woensdag. ‘Om eruit te komen zijn er de komende week nog forse stappen nodig’, concludeert LTO. De voortekenen lijken daarbij niet erg gunstig. Wie tussen de regels doorleest, ziet dat LTO en het ministerie dezelfde conclusie trekken: op de hoofdvragen gaf het conceptakkoord blijkbaar nog geen antwoorden. En er moet nu onder druk héél veel vloeibaar worden om die in een week tijd alsnog te formuleren.

Lees ook:

LTO: uiterlijk in week van 8 mei uitsluitsel over landbouwakkoord

Land- en tuinbouworganisatie LTO wil uiterlijk in de week van 8 mei duidelijkheid hebben over de definitieve tekst van het landbouwakkoord. Dat meldt de organisatie op haar website.