Kritische leden van Natuurmonumenten willen dat directie en bestuur verantwoording afleggen over de manier waarop de vereniging is omgegaan met het stikstofprobleem. De leden vinden dat Natuurmonumenten te makkelijk is meegegaan in het Programma Aanpak Stikstof (Pas) van de rijksoverheid.
De organisatie haalde jarenlang subsidies binnen voor natuurherstel in gebieden die lijden onder de neerslag van stikstof. Natuurmonumenten werkte, ondanks bedenkingen over de effectiviteit van de aanpak, volop mee aan het programma.
Ledenraad natuurmonumenten
In mei vorig jaar haalde de Raad van State een streep door het Pas, omdat het juist leidde tot een stijging van de uitstoot. De beslissing van de Raad van State volgde op bezwaarprocedures die drie kleine milieugroeperingen, Vereniging Leefmilieu, Werkgroep Behoud de Peel en MOB stelselmatig voerden tegen overheden. De grote milieuorganisaties lieten al die jaren verstek gaan, stellen de kritische leden. “Hoe kan een vereniging als Natuurmonumenten zo blind zijn? Waarom lieten jullie de kastanjes uit het vuur halen door andere, kleine milieuorganisaties”, aldus lid Buddha Ossewaarde uit Warnsveld in een brief aan Natuurmonumenten.
De leden reageerden op een artikel van Frans Vollenbroek op de opiniepagina van Trouw. Vollenbroek, voormalig ambtenaar op het vroegere ministerie van milieubeheer (Vrom), schreef dat hij in juni tijdens de ledenraad uitleg wil van Natuurmonumenten over de opstelling in de Pas-discussie. Hij riep andere leden op om het bestuur te dwingen tot een daadkrachtiger beleid.
Bedenkingen
Vollenbroek zegt dat hij positieve reacties kreeg van zeven leden. Volgens een woordvoerster van Natuurmonumenten zijn er bij de vereniging zelf tot dusver vijf kritische reacties binnenkomen. Onder anderen van Han Smit uit Hoorn, lid sinds 1975: “Jullie zijn prominent afwezig geweest in de publieke discussie’’, schreef hij. Volgens woordvoerster Marjolein Koek van Natuurmonumenten zijn de kritische leden en het bestuur het ‘in de kern eens met elkaar’. “We gaan tijdens de ledenraad kijken hoe we samen verder kunnen op dit dossier.”
In een reactie op Vollenbroek schreven voorzitter Jeroen Dijsselbloem van Natuurmonumenten en directeur Marc van den Tweel in Trouw dat Natuurmonumenten bij aanvang al ‘bedenkingen had tegen de effectiviteit van de stikstofaanpak’. “Maar op papier was het een evenwichtige aanpak, die het voordeel van de twijfel verdiende”, aldus de twee. Dijsselbloem en Van den Tweel betogen dat de aanpak hád kunnen slagen, als er van het begin af aan serieus werk was gemaakt van het terugdringen van de stikstofuitstoot in Nederland. “Daar hebben wij vanaf dag één toe opgeroepen.”
Waarom niet moord en brand geschreeuwd?
Lid Ossewaarde schrijft aan zijn vereniging dat hij niet kan begrijpen dat Natuurmonumenten en andere grote milieuorganisaties niet moord en brand hebben geschreeuwd toen de Pas-regeling werd ingevoerd. “De gevestigde milieuorganisaties zijn naar de pijpen van de regering gaan dansen en hebben niet de moed gehad de handdoek in de ring te gooien.” Hij wil dat Natuurmonumenten voortaan steviger stelling neemt.
In een antwoord aan Ossewaarde schrijft Van den Tweel dat Natuurmonumenten inmiddels inzet op een effectief stikstofbeleid, in nauw overleg met alle partijen. Hij meldt dat zijn organisatie als het moet naar de rechter stapt om doelen te bereiken. Maar: “Dat is een strategie die niet licht wordt genomen, wel serieus wordt overwogen.’’
Lees ook:
‘Mijn’ Natuurmonumenten kan beter, en daarom blijf ik lid
Waarom blijf ik lid van Natuurmonumenten nu die zich te weinig inzet, vraagt Frans Vollenbroek, oud-medewerker van het ministerie van Vrom en van de Europese Commissie, zich af. Zijn antwoord: om samen met andere leden te gaan zorgen voor meer politieke invloed.
De natuur is niet gebaat bij meer spierballentaal, het Malieveld is al genoeg vertrappeld
Om het stikstofprobleem definitief achter ons te laten, zijn drie dingen nodig, stellen voorzitter Jeroen Dijsselbloem en directeur Marc van den Tweel van Natuurmonumenten.
Hoe het stikstofgedrocht groeide en ter wereld kwam
Meer dan tien jaar geleden bleek dat het kabinet een probleem had met het stikstofbeleid. CDA, PvdA en VVD verzonnen gezamenlijk een aanpak. Dat plan sneuvelde. Nu zitten we met de brokken. Een reconstructie.
