Koe in de wei vereist vergunning, herhaalt de Raad van State

Het lijkt op een welles-nietesspelletje. Daarbij zijn het landbouwminister Schouten en de twaalf provincies die zeggen ‘nietes’ en de Raad van State die ‘welles’ zegt. Het gaat over de vraag of voor het weiden van vee in de buurt van een beschermd natuurgebied een vergunning vereist is. Dat is inderdaad het geval, stelde de Raad van State (de hoogste bestuursrechter van het land) in het befaamde ‘stikstofvonnis’ van vorig jaar. De Raad oordeelde dat koeien in de wei zorgen voor stikstofuitstoot die nadelige gevolgen kan hebben voor nabijgelegen Natura 2000-gebieden. Om die reden moet een boer die zijn dieren bij een natuurgebied wil weiden eerst een vergunningaanvraag doorlopen om te toetsen welk effect de weidegang op de natuur zal hebben.

Deze uitspraak zorgde voor onbegrip in de agrarische sector. In de boerenprotesten van vorig najaar en dit voorjaar was een van de eisen van de boeren aan minister Schouten: géén afzonderlijke vergunningplicht voor het weiden van vee. Immers: wie boer is in de buurt van een natuurgebied heeft al een vergunning nodig voor het uitoefenen van zijn bedrijf, en koeien in de wei laten lopen hoort nu eenmaal onlosmakelijk bij het boerenbedrijf. Ook worden melkveehouders door de politiek en de zuivelindustrie juist op allerlei manieren gestimuleerd om hun koeien meer buiten te laten lopen.

Buiten produceert een koe minder stikstof

Deskundigen zijn het erover eens dat een koe in de wei (waar het dier poept op de ene en urineert op de andere plek) minder stikstof produceert dan in de stal, waar mest en urine zich mengen. Afhankelijk van hoelang de koeien buiten zijn, kan het 10 tot 40 procent uitstoot schelen. Minister Schouten kondigde meteen aan dat zij het ‘weideverbod’ niet wenste te handhaven. Wel vroeg zij het Adviescollege Stikstofproblematiek onder leiding van Johan Remkes om raad. Eind vorig jaar stelde Remkes dat het weiden van vee vrijwel nooit negatieve effecten heeft op de natuur. En zolang geen sprake is van mogelijke negatieve effecten, is een vergunning ook niet vereist.

De twaalf Nederlandse provincies – die het loket zijn waar een boer zijn ‘weidevergunning’ zou moeten aanvragen – spraken vervolgens in hun Interprovinciaal Overleg af dat de boeren geen vergunning nodig hebben. “Wij merken breed maatschappelijk draagvlak voor het weiden van koeien”, stelde een woordvoerder van het Interprovinciaal Overleg. “De provincies hebben er vertrouwen in dat de aanpak deze juridische toets kan doorstaan.”

Raad van State herhaalt: vergunning nodig

Daar denkt de Raad van State echter anders over. Recentelijk deed de Raad uitspraak in een zaak waarin de Brabantse Milieufederatie bezwaar maakte tegen een nieuw bestemmingsplan van de gemeente Rucphen. In het nieuwe bestemmingsplan zou het voor een melkveehouder mogelijk worden om zijn koeien naar buiten te doen, terwijl de dieren nu nog permanent op stal staan. Deze weidegang mag niet zomaar zonder vergunningaanvraag worden toegestaan, vindt de Raad van State. Er moet eerst onderzocht worden wat de effecten op de natuur zullen zijn. Alleen als blijkt dat er geen negatieve effecten zullen optreden mogen de dieren de wei in.

Hiermee herhaalt de Raad van State wat ze in het stikstofvonnis al zei. Milieujuristen plaatsten eerder al vraagtekens bij het standpunt van minister Schouten en de provincies. Gemeenten en provincies lopen nu het risico dat zij voor de rechter worden gedaagd als zij de weidegang van koeien toestaan zonder dat het effect op de natuur in kaart is gebracht. Voor minister Schouten betekent het dat zij de uitstoot van grazende koeien apart moet meetellen bij het nemen van maatregelen om de stikstofuitstoot in Nederland te verminderen.

Lees ook:

Koe in de wei kan zonder vergunning, adviseert Remkes
Te midden van alle stikstoftumult lijkt er goed nieuws voor boeren: een koe in de wei hoeft tóch geen vergunning.

Vliegvelden stoten te veel stikstof uit, maar minister Schouten treedt nog niet op
Belangrijke Nederlandse vliegvelden produceren meer stikstof dan toegestaan. Minister Schouten geeft hen een halfjaar respijt.