Stijging zeespiegel
Klimaatrapport KNMI: in ergste scenario’s ‘zul je delen van Nederland moeten opgeven’
Het KNMI waarschuwt dat de gevolgen van ongebreidelde klimaatverandering voor Nederland groter zijn dan voorzien. ‘Met 6 meter kom je wel voorbij het punt dat dijken nog bescherming kunnen bieden.’
Het klimaat verandert in Nederland op alle fronten steeds sneller en de gevolgen zijn ook heftiger dan voorzien. Maar in het Klimaatsignaal’21 dat het KNMI maandag uitbracht, valt het veranderde inzicht in de stijging van de zeespiegel het meest op.
In eerdere rapporten ging het weerinstituut in De Bilt ervan uit dat de zee aan het eind van deze eeuw maximaal 1 meter hoger zou staan dan aan het begin van de eeuw. Dat zou nu, als de wereld op de huidige voet doorgaat met de uitstoot van broeikasgassen, 1,20 meter kunnen worden. En als het smelten van de ijskappen van Antarctica versnelt, kan het volgens het KNMI zelfs op 2 meter uitkomen.
Nederland compleet onder water
Bovendien gaat die stijging na 2100 door. Zelfs in scenario’s waarin de wereld de uitstoot drastisch beperkt, kan de zee in 2300 een paar meter hoger staan. En als we niet drastisch beperken, wordt een zeespiegelstijging van 17 meter niet ondenkbaar, zegt KNMI-onderzoeker Sybren Drijfhout, tevens hoogleraar aan de universiteiten van Utrecht en Southampton. “Dat zou het einde betekenen van het Koninkrijk der Nederlanden.”
Het rapport van het KNMI is gebaseerd op het laatste rapport van het IPCC – het klimaatpanel van de Verenigde Naties – dat in augustus verscheen, en op eigen onderzoek van de klimaatontwikkelingen in Nederland. Het rapport maakt volgens het KNMI de urgentie van het reageren op de zich snel voltrekkende klimaatverandering duidelijk. Volgende week begint in Glasgow de klimaatconferentie waarop landen proberen afspraken te maken om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
Tijdens de top in Parijs in 2015 zijn ze overeengekomen de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 2, liefst 1,5 graden. Bij de beloftes die tot nu toe zijn gedaan, is de aarde aan het eind van deze eeuw 2,7 graden opgewarmd. Het laatste IPCC-rapport rekende voor dat met de huidige uitstoot het zogeheten CO2-budget, horend bij een opwarming van 1,5 graad, al in 2030 bereikt is.
We moeten dus nu in actie komen, benadrukte Rob van Dorland van het KNMI. “Dat is lastig want het effect van ons ingrijpen wordt pas over twintig jaar zichtbaar. Maar bedenk wel, sinds ‘Parijs’ zitten we nog steeds op het scenario van nietsdoen.”
Steeds extremer
Het klimaat in Nederland is de afgelopen jaren verschoven in de richting van wat nu normaal is in Zuid-Europa. We hebben de afgelopen jaren kunnen zien wat dat betekent, zegt Van Dorland. “De zomer heeft zijn twee nieuwe gezichten laten zien. Eerst hadden we drie zomers van extreme droogte en hitte, de laatste was juist weer heel nat, met zware regenval. Die veranderingen gaan steeds sneller en ze worden extremer.”
Behalve dat er gemiddeld een paar graden bij komen, verwacht het KNMI dat de lentes en zomers droger worden, dat de kans op een langdurige periode van droogte of hitte toeneemt en dat de zwaarste stortbuien nog extremer worden. Ook de kans op valwinden neemt toe. ’s Zomers neemt de kans op laagwater in de rivieren toe, terwijl in de winter juist hoge waterstanden waarschijnlijker worden.
En intussen stijgt de zeespiegel. Het is moeilijk om exact te voorspellen hoe snel Antarctica haar ijs verliest, zegt Drijfhout, en waar de stijging op de lange termijn uitkomt. “Maar de laatste keer dat het op aarde zo warm was, tijdens het laatste interglaciaal, stond de zee 5 à 10 meter hoger. De laatste keer dat de CO2-concentratie zo hoog was, stond ze 20 meter hoger. De modellen komen bij een opwarming van 2 graden uit op 5 à 7 meter. Daar zit het afkalven van Antarctica nog niet bij. Maar met 6 meter kom je wel voorbij het punt dat dijken nog bescherming kunnen bieden. En zul je delen van Nederland moeten opgeven.”
Lees ook:
Klimaatdoelen Parijs in gevaar door groei olie- en gaswinning
De wereld belooft het Klimaatakkoord van Parijs na te leven, maar ondertussen vergroten landen de winning van fossiele energie juist. Een radicale omslag naar schone energie is nodig om de opwarming op 1,5 graad te houden, waarschuwt een nieuwe VN-klimaatstudie.
Hoeveel de zeespiegel stijgt, hebben we zelf in de hand
De stijging van de zeespiegel is door de mens niet meer te keren. Wel kunnen we dit logge, maar massieve klimaateffect nog flink beperken.
