Eerlijke geldwijzer
Klimaatplannen banken en pensioenfondsen ‘nog te vrijblijvend’
De tien grootste banken, verzekeraars en pensioenfondsen zegden toe de CO2-uitstoot van hun geldstromen te verlagen. Hoe snel dat gaat, blijft vaak onduidelijk, wijst onderzoek uit.
De klimaatplannen van tien grote Nederlandse financiële instellingen scoren een onvoldoende. Ze zijn nog niet in lijn met de klimaatdoelen, afgesproken in Parijs in 2015. De financiële sector had in 2019 wel beloofd zijn activiteiten ‘Parijs-proof’ te maken.
Banken, pensioenfondsen en verzekeraars gaven zichzelf daar ruim drie jaar de tijd voor. Nieuw onderzoek van de Eerlijke Geldwijzer laat nu zien dat de inspanningen nog aanzienlijk tekortschieten. De Eerlijke Geldwijzer is een consumentenorganisatie waarin onder meer Oxfam Novib, Milieudefensie en Amnesty samenwerken. Minister Kaag van financiën heeft eerder gezegd mogelijk klimaatplannen met duidelijke, controleerbare doelen wettelijk te gaan verplichten. Afgelopen week constateerde Kaag dat de sector ‘goed op weg is’, maar dat de klimaattransitie wel moet versnellen. Verduurzaming van de financiële sector kan daarbij ‘als vliegwiel dienen’. Komende woensdag staat het onderwerp in de Tweede Kamer op de agenda.
Zeven van de tien financiële giganten, waaronder ABN Amro, ABP en Achmea, hebben wel als doel hun investeringen en beleggingen in lijn te brengen met het streven de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden. Alleen het pensioenfonds voor de bouw BpfBouw, verzekeraar NN Group en ING zijn daar niet duidelijk over.
Meten is goed mogelijk
Vooral in de uitwerking daarvan laten instellingen nog veel steken vallen, volgens het onderzoek. Om vast te stellen hoe klimaatbestendig de geldstromen zijn, bestaan er verschillende internationaal geaccepteerde richtlijnen, van de VN en de sector zelf. Meten is dus goed mogelijk. Het begint ermee dat banken, verzekeraars en pensioenfondsen de koolstofvoetafdruk van hun vermogen bepalen. ING en Rabobank bijvoorbeeld doen dat maar voor een deel van hun belangen.
Vervolgens stellen instellingen doelen vast hoe snel de CO2-uitstoot die hun beleggingen veroorzaken, naar beneden moet. Maar daar ontbreekt het geregeld aan ijkpunten voor de korte termijn. Meestal is het eerste meetpunt in 2030, terwijl al eerder duidelijke actie nodig is volgens Eerlijke Geldwijzer.
Voor 2030 hebben de meeste wel bepaald hoeveel de emissies omlaag moeten. Het grootste pensioenfonds ABP springt er positief uit. Dat wil de voetafdruk van de gehele portefeuille met de helft terugdringen in 2030. Verzekeraar ASR koerst op 65 procent. Andere maken het mistiger. Zo geldt voor Rabobank, PFZW en NN Group dat hun doelstelling maar op een deel van het uitstaande geld slaat. ABN Amro en PMT stellen alleen relatieve doelen, geen absolute. Dat betekent dat als hun portefeuilles groeien, de door hen gefinancierde CO2-uitstoot toch kan toenemen.
Geloofwaardige strategie
Alleen ABP heeft al een geloofwaardige strategie om helemaal uit fossiele brandstoffen te stappen, stelt het rapport. PMT heeft als enige doelen per economische activiteit gesteld. De meeste financiële instellingen zijn er niet duidelijk over op welk moment ze een vervuilende sector de rug toekeren. Ze doen vaak aan ‘engagement’: praten met directies om bedrijven de groene kant op te duwen. Niet helder is wat deze gesprekken precies opleveren en wat een pensioenfonds of verzekeraar gaat doen als praten niet helpt.
Ook over andere middelen om de financiële sector te verduurzamen, is weinig eenduidige informatie voorhanden. Zo kunnen instellingen hun stem laten horen op aandeelhoudersvergaderingen, gerichte groene investeringen doen, groene obligaties uitgeven of klanten, zoals huizenbezitters, duurzame prikkels geven. Welke bijdrage al die instrumenten aan de klimaatdoelen leveren, is vaak niet duidelijk.
Eerlijke Geldwijzer trekt uit het onderzoek de conclusie dat het maken van klimaatplannen in de financiële sector nog te vrijblijvend is. Een verplicht klimaatplan met heldere doelen, zou helpen. Ook advieskantoor KPMG maakte onlangs de balans op van de belofte van de financiële sector uit 2019. Uit de actieplannen die er sindsdien zijn gemaakt, valt nog niet op te maken of de beoogde klimaatdoelen in 2030 ook gehaald worden, stelde KPMG.
Lees ook:
Hoe meer megawatts hoe beter: plots is pensioenreus ABP kien op wind- en zonneparken
De pensioenpot voor leraren en ambtenaren moet gaan volstromen dankzij schone, in plaats van vuile beleggingen. Om dat te bereiken doet het grote pensioenfonds ABP een gooi naar participatie in de joekels onder de duurzame energieprojecten.
