Kan de Nederlandse coalitie het Duitse regeerakkoord niet gewoon overnemen?

Duitsland heeft een nieuw regeerakkoord, 71 dagen na de Bondsdagverkiezingen. Dat is al vier keer zo snel als Nederland, alwaar negen maanden na de verkiezingen nog geen spoor van witte rook te zien is.

Bijzonder aan het Duitse akkoord is dat het duurzame ontwikkelingsdoelen centraal stelt. Dat zijn 17 doelen die in 2015 door de Verenigde Naties zijn vastgesteld als wereldwijde ontwikkelingsagenda voor 2030. Doelen zijn bijvoorbeeld het uitbannen van armoede en honger; eerlijk werk en duurzame economische groei; en ook bescherming en herstel van de biodiversiteit. Alles wat belangrijk is voor het lange-termijn-welzijn van de mens wordt gedekt.

Er is brede overeenstemming dat de toekomst afhangt van het halen van deze doelen. Maar de landen liggen niet op koers, bleek vorig jaar bij de eerste tussenstand. Het milieu was zelfs achteruitgegaan en de ongelijkheid in de wereld was gegroeid. Ook het behoud van biodiversiteit faalt grandioos. Aan Duitsland zal dat voortaan niet liggen, zegt de nieuwe coalitie.

Door de doelen centraal te stellen heeft Duitsland in één klap een duidelijke langetermijnvisie. Vergelijk dat eens met Nederland, waar de premier in een H.J. Schoo-lezing zei: “Visie is als de olifant die het uitzicht belemmert”. Overigens toonde hij daarover zeven jaar later spijt.

Ook van Rutte: “Wie visie zoekt moet naar de oogarts”. Alsof achter het bevoordelen van multinationals niet ook een visie zit. Een heel beperkte, dat wel.

De Duitse coalitie toont de wil om de duurzaamheidsdoelen daadwerkelijk te halen. Nederland heeft de neiging alleen te doen wat verplicht is, liefst nog minder, en slechts met grote tegenzin. En bovendien met creatief boekhouden in plaats van wezenlijke veranderingen die nodig zijn. Die kortzichtigheid heeft ons een torenhoge milieuschuld bezorgd, die nu alsnog miljarden kost.

Vervuiling, ontbossing en marktverstoring

De duurzaamheidsdoelen vormen een logisch geheel. Je kunt er integraal beleid mee voeren, zodat vooruitgang op het ene doel niet ten koste gaat van het andere. Het is dus niet de bedoeling alleen doelen na te streven die je goed uitkomen. Zoals ‘honger bestrijden’ door de wereld te overspoelen met gesubsidieerd vlees, zuivel en bloembollen. En dan je ogen sluiten voor de nadelen van vervuiling, ontbossing en marktverstoring, lijnrecht tegen andere doelen in.

Speciale inzet wil Duitsland geven aan biodiversiteitsherstel. Dat is verstandig want verlies van biodiversiteit is een teken van systeemdegradatie, waar vroeg of laat ook de mens last van krijgt. De wereldwijde biodiversiteitscrisis heeft dezelfde oorzaken als de klimaatcrisis: onduurzaamheid.

Al met al zou je haast naar Duitsland verhuizen. Herman Finkers overweegt dat echt, zo zat is hij de vervuiling, zei hij gisteren tegen de Volkskrant. Ook geen gek idee gezien de waarschuwing van de Deltacommissaris dat wonen in de helft van Nederland niet toekomstzeker is. Saaie beleefdheid en overdreven respect voor autoriteit zie ik inmiddels ook als voordelen.

Maar wat natuurlijk veel fijner zou zijn is dat we ook hier de zaken duurzamer aanpakken. Met de duurzaamheidsdoelen als richtlijn is de formatie ook in Nederland zo gepiept, las ik in het Financieele Dagblad. Kan de talmende Nederlandse coalitie het Duitse regeerakkoord niet gewoon overnemen?