Hoe krijg je die piepkleine plastic deeltjes uit het rioolwater? Met een ‘luchtbellengordijn’!

Zo werkt het luchtbellenscherm van de Nederlandse start-up The Great Bubble Barrier. De buis vlak boven de bodem van een vaart, kanaal, gracht of rivier zorgt  dat kleine plastics door  een gordijn van bubbeltjes worden tegengehouden. Vanaf de oever kan het afval worden opgepikt.  Beeld thegreatbubblebarrier
Zo werkt het luchtbellenscherm van de Nederlandse start-up The Great Bubble Barrier. De buis vlak boven de bodem van een vaart, kanaal, gracht of rivier zorgt dat kleine plastics door een gordijn van bubbeltjes worden tegengehouden. Vanaf de oever kan het afval worden opgepikt.Beeld thegreatbubblebarrier

Piepkleine plastic deeltjes zijn moeilijk uit rioolwater te zuiveren. Een ‘luchtbellengordijn’ biedt mogelijk uitkomst. In Noord-Holland start een proef.

Joop Bouma

Er komt een praktijkproef naar het opvangen van microplastics uit gezuiverd afvalwater. Onderzocht wordt of met een scherm van luchtbellen de piepkleine plastic deeltjes uit het water kunnen worden gevist. Volgende maand begint de proef bij de rioolwaterzuivering in het Noord-Hollandse Wervershoof.

Microplastics zijn een bedreiging voor mens en milieu. De kleinste stukjes plastic worden tijdens het zuiveringsproces niet volledig uit het rioolwater gefilterd. Hoe effectief zuiveringsinstallaties zijn is niet duidelijk. Uit literatuurstudies blijkt dat 53 tot 84 procent van de microplastics met succes worden verwijderd. De sector zelf komt tot hogere rendementen.

Duidelijk is wel dat lang niet alle plastics uit afvalwater worden gehaald. De microplastics komen in het afvalwater uit verzorgingsproducten, schoonmaakmiddelen en synthetische kleding. Ook de afbraak van grotere stukken plastic is een belangrijke bron. Zo’n dunne plastic zak, waarin vaak groenten en fruit wordt verpakt op markten, kan onder invloed van de zon in een half jaar uiteen vallen in microplastics, bleek twee jaar terug uit een wetenschappelijke publicatie.

Test van het luchtbellenscherm bij de IJssel.  Beeld thegreatbubblebarrier
Test van het luchtbellenscherm bij de IJssel.Beeld thegreatbubblebarrier

De proef in Wervershoof wordt uitgevoerd met een uitvinding van de Nederlandse start-up The Great Bubble Barrier. Het is een geperforeerde buis die vlak boven de bodem van een rivier of kanaal wordt geplaatst. Door de gaatjes wordt lucht geperst, waardoor een gordijn van luchtbelletjes ontstaat tussen bodem en wateroppervlak. Plastic dat in water drijft, wordt door dat gordijn tegengehouden. Door het belletjesgordijn diagonaal in een vaart, kanaal of rivier te plaatsten, drijft het plastic door de stroming vanzelf naar één punt aan de oever. Daar kan het vervolgens worden opgevangen.

Het systeem is in 2017 getest in de IJssel bij Kampen. Drie weken lang lag in de rivier een luchtgordijn van tweehonderd meter. Er werden sinaasappels en vlaggetjes in het water gegooid. Van het fruit, dat laag in het water drijft, werd 82 procent tegengehouden, van de vlaggetjes bijna 90 procent. Vissen zwemmen volgens de uitvinders vrij makkelijk door het bubbeltjesgordijn, angstige soorten kunnen eventueel onder de buis door, omdat er een smalle ruimte open blijft tussen buis en bodem.

Bij de zuiveringsinstallatie in Wervershoof gaan het Noord-Hollandse drinkwaterbedrijf PWN, het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en wateronderzoeksinstituut KWR samen met The Great Bubble Barrier werken aan een nog ambitieuzer doel: nagaan of met luchtbellen ook microplastics die veel kleiner zijn dan een millimeter kunnen worden tegen gehouden.

De onderzoekers hopen met de proef ook meer zicht te krijgen op de hoeveelheid microplastics die in het water achterblijft na het zuiveringsproces. Het onderzoek wordt het mede gefinancierd door het ministerie van economische zaken en klimaat en door drinkwaterbedrijf PWN.

Rioolwaterzuivering in Kampen Beeld rwzi
Rioolwaterzuivering in KampenBeeld rwzi

Bestuurder Ruud Maarschall van het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier: “Onze rioolwaterzuiveringsinstallaties verwijderen nitraat, fosfaat en zwevende deeltjes uit afvalwater. Maar over de hoeveelheid microplastics in het gezuiverde afvalwater is nog weinig bekend. Ook is er nog geen goede meetmethode om dit nauwkeurig vast te stellen.”

Waterleidingbedrijf PWN is bij de proef betrokken vanwege het IJsselmeer, dat een belangrijke drinkwaterbron is en waarin ook het gezuiverde afvalwater terechtkomt.

“We willen deze bron koesteren en beschermen en daarnaast de kosten van drinkwater zo laag mogelijk houden. Het zuiveringsproces moet niet ingewikkelder worden dan het nu al is”, aldus directeur Joke Cuperus van PWN.

Lees ook:

Een simpele oplossing voor een groot probleem: zuiverende belletjes

De Green Challenge is een jaarlijkse competities op het gebied van duurzaamheid en innovatie. Onder de kanshebbers in 2018 zaten twee Nederlandse bedrijven: AquaBattery en The Great Bubble Barrier.

De aanpak van microplastics zit vol haken en ogen

Microplastics zijn een bron van milieuvervuiling. De EU wil ze daarom aanpakken, maar welke precies is nog vaag.

Uw wasmachine spoelt niet alleen vuil door het riool, ook microplastic gaat zo naar de zee

In de kleding die we wassen zitten veel plastics, die massaal wegspoelen in het riool. Daar moet een filter tussen.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden