Het Eindhovense Rift verwarmt 500 huizen door ijzerpoeder te verbranden, CO2-vrij

IJzerpoeder is het nieuwe goud. Althans, voor de Eindhovense start-up Rift. Door vermalen ijzer te verbranden, verwarmt het bedrijf nu al vijfhonderd huizen in Helmond, en dat geheel zonder CO₂ uit te stoten.

Het klinkt misschien een beetje onwaarschijnlijk dat je met ijzer schone energie kunt maken. Zelf was hij eerst ook sceptisch, bekent Mark Verhagen, mede-oprichter en directeur van Rift. “Mijn toenmalige huisgenoot studeerde net als ik aan de Technische Universiteit in Eindhoven. Hij vertelde me over deze techniek en ik verwachtte er niets van. Maar toen ik erover ging lezen dacht ik: als dit werkt, is dit het missende puzzelstukje.”

Een vonkje en wat lucht

Wat Verhagen overtuigde was de hoeveelheid CO₂ die de techniek op korte termijn zou kunnen besparen. Veel bedrijven die willen verduurzamen zijn nu aangewezen op waterstof en elektrificatie; voor de overstap naar die energiebronnen zijn enorme veranderingen nodig. Die veranderingen zijn vaak nog niet mogelijk, door bijvoorbeeld het ontbreken van de juiste elektriciteitskabels voor groenere energie.

Zulke infrastructuur is voor het verbranden van ijzerpoeder niet nodig, stelde Verhagen vast. Oud ijzer is op grote schaal voorhanden en kan met relatief weinig uitstoot verwerkt worden tot ijzerpoeder, stelt hij. Voor verbranding van het poeder is slechts een vonkje en lucht nodig. En niet onbelangrijk: bij de verbranding komt helemaal geen CO₂ vrij.

De warmte die de verbranding oplevert, kan gebruikt worden door bedrijven in de zware industrie. Of door een energiebedrijf, zoals Ennatuurlijk in Helmond. In de grote cv-ketel die Rift op het terrein van de energieleverancier heeft staan, verbrandt het ongeveer 160 liter ijzerpoeder per uur. Met de 1 megawatt energie die dat oplevert kunnen 500 huizen in Helmond warm douchen.

Herbruikbare roest
Bij die verbranding van ijzerpoeder verandert het in roest. Door het roest te laten reageren met waterstof wordt het weer geschikt gemaakt voor hergebruik. Rift is nu aan het kijken hoe vaak het ijzerpoeder precies hergebruikt kan worden. “En wat overblijft, leveren we gewoon weer terug aan de oudijzerboer”, zegt Verhagen.

Dat Rift zo een circulaire energiebron probeert te vinden is aan te moedigen, stelt Kornelis Blok, hoogleraar energiesysteemanalyse aan de TU Delft. Wel is hij sceptisch over de praktische uitwerking. “Je moet goed kijken naar het rendement van de hele cyclus. Het verbrande ijzer maak je herbruikbaar met waterstof, dus misschien is het beter om dat waterstof direct te gebruiken.

“Daarnaast klopt het dat er nog geen infrastructuur voor waterstof is, maar daar wordt hard aan gewerkt”, vervolgt Blok. “Er is ook nog geen soortgelijke infrastructuur voor ijzerpoeder. IJzer en roest zijn dan wel weer veel makkelijker te vervoeren dan waterstof.”

Met tranen in de ogen
Een aantal grote investeerders ziet in ieder geval de potentie van het ijzerpoeder. Afgelopen jaar ontving Rift twee miljoen euro van onder meer het Energietransitiefonds Rotterdam. Ook Breakthrough Energy, het klimaatfonds van Bill Gates, stak een niet nader genoemd bedrag in de start-up.

Voor die investeringen moest Rift een uitgebreide controle door, zegt Verhagen. En er werd hard gewerkt om te zorgen dat het project in Helmond slaagde. “Toen die installatie eenmaal werkte, stonden sommige ingenieurs echt met tranen in de ogen. Dat was prachtig. We wisten in theorie dat het kon, maar de praktijk moest dat nog uitwijzen.”

Dankzij de investeringen kon Rift doorgroeien. Tweeënhalf jaar geleden begon het bedrijf met drie mensen, dat zijn er inmiddels 32. Daar stopt het niet, wat Verhagen betreft. Zijn plan is om in 2025 de commerciële markt op te gaan: “In 2050 willen we jaarlijks een hoeveelheid CO₂ besparen die gelijkstaat aan 400 keer de uitstoot van de energiecentrale op de Maasvlakte. Daar werken we aan, stapje voor stapje.”

Lees ook:

Er gloort een groene toekomst voor energie uit ijzerpoeder
Kan ijzerpoeder een groene, zelfs circulaire energiebron worden? De TU Eindhoven en bedrijven hopen het.