Duurzaamheid

Havenbaas: Nederland dreigt achterop te raken in vergroeningsslag

De tweede Maasvlakte in Rotterdam.  Beeld Martens Multimedia
De tweede Maasvlakte in Rotterdam.Beeld Martens Multimedia

De Rotterdamse haven maakt zich zorgen over de snelheid waarmee de Nederlandse industrie verduurzaamt. Te langzaam, meent het Havenbedrijf.

redactie duurzaamheid&economie

Nederland en Europa dreigen achterop te raken bij de productie van hernieuwbare energie en het behouden van strategische industrie. Daarvoor waarschuwt topman Allard Castelein van het Havenbedrijf Rotterdam bij de presentatie van de jaarcijfers van Europa’s grootste haven. Het nog altijd niet opgeloste stikstofdossier maakt het de haven ook lastig.

De oorlog in Oekraïne heeft volgens Castelein aangetoond dat het niet goed is om voor cruciale zaken als gas afhankelijk te zijn van één of een paar landen. “In die zin moet de oorlog een stimulans zijn om de weerbaarheid van Nederland en Europa op het gebied van energie en industrie te versterken.”

Stikstofimpasse

“Maar zaken als het gebrek aan tempo in het stikstofdossier, de hoge energieprijzen en de snelheid en schaal waarmee de Amerikaanse overheid nu de verduurzaming van haar industrie aanjaagt, dreigen Nederland en Europa op achterstand te zetten.”

Punt van zorg van het havenbedrijf is vooral dat vier jaar na de stikstofuitspraak van de Raad van State nog steeds onduidelijk is hoe Nederland uit de stikstofimpasse gaat komen. Vorig jaar besloot de Raad van State bovendien dat bouwprojecten niet meer automatisch toestemming krijgen om tijdelijk stikstof uit te stoten.

Die laatste zaak ging specifiek over het CO2-transport- en opslagproject Porthos in de Rotterdamse haven. Om vertraging zoveel mogelijk te beperken is voor dit project nu een speciale garantieregeling met het Rijk overeengekomen. Maar in Rotterdam staan nog veel meer grote projecten op de rol. Wil de industrie duurzaamheidsprojecten kunnen realiseren dan is stikstofruimte nodig, stelt het havenbedrijf.

Overslag bleef gelijk

Financieel kende de haven in 2022 een goed jaar. De omzet steeg met bijna 7 procent tot zo’n 826 miljoen euro, vooral doordat de verhuur van terreinen dankzij prijsherzieningen meer geld opbracht. Onder de streep ging er met dik 247 miljoen euro evenveel winst in de boeken als in 2021.

De overslag in Rotterdam kwam vorig jaar, ondanks de oorlog in Oekraïne, de sancties tegen Rusland en afzwakkende economie, ongeveer net zo hoog uit als in 2021. De invloed van de oorlog en de sancties was het duidelijkst te merken bij de handel in olie en gas. Er kwam 64 procent meer vloeibaar gas (lng) de haven in. De overslag van olieproducten zakte met een kleine 11 procent.

Er was wel meer doorvoer van ruwe olie. Dat ging begin vorig jaar om Russische ruwe olie naar voornamelijk India. Later ging er veel ruwe olie naar Duitsland, ter vervanging van olie die eerder via pijpleidingen vanuit Rusland werd geleverd. Omdat die olie van ver kwam nam het aantal mammoettankers ook toe. Dat waren er vorig jaar 156, bijna zes keer zoveel als een jaar eerder.

Meer kolen ingevoerd

Verder valt op dat de overslag van kolen met bijna 18 procent toenam. Kolen werden gezien als een goedkoop alternatief om elektriciteit mee op te wekken. Er werden meer kolen aangevoerd uit de VS, omdat Russische kolen niet meer toegestaan zijn.

De Haliade-X op de Tweede Maasvlakte is de grootste en krachtigste windturbine ter wereld.  Beeld ANP / Sandra Uittenbogaart
De Haliade-X op de Tweede Maasvlakte is de grootste en krachtigste windturbine ter wereld.Beeld ANP / Sandra Uittenbogaart

Daarentegen nam de overslag van agra­ri­sche bulk­goe­de­ren af, door een verminderde import van landbouwproducten uit Oekraïne en omdat de hoge energieprijzen het verwerken van dit soort producten minder interessant maakten. De containeroverslag kwam uit op bijna 140 miljoen ton, bijna een tiende minder dan in 2021. Voor de oorlog was ruim 8 procent van de containers in Rotterdam gerelateerd aan Rusland. Die handel is vrijwel volledig weggevallen.

In een vooruitblik naar dit jaar, komt het havenbedrijf nog niet met heel concrete voorspellingen. De verwachting is vooralsnog dat de economie van Nederland en die van Europa zullen stagneren. Dat zou betekenen dat de overslagvolumes een beperkte daling laten zien. Maar het havenbedrijf voegt eraan toe dat de huidige geopolitieke situatie nog voor veel onzekerheden zorgt.

Lees ook:

Minister Jetten ziet toekomst in Spaans waterstofplan: ‘Heel indrukwekkend’

Minister Rob Jetten bezocht maandag en dinsdag met een bedrijfsdelegatie Spanje met plannen voor intensivering van de energiesamenwerking. Vooral waterstof wordt gezien als belangrijke mogelijkheid voor een duurzame energievoorziening.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden