Pesticiden
Groenten en fruit zijn vaak vervuild met hormoongif
Op voedsel in Nederlandse winkels zijn restanten van bestrijdingsmiddelen te vinden die kunnen leiden tot medische problemen.
In ongeveer de helft van Spaanse nectarines, druiven en perziken in Nederlandse winkels zitten stoffen die de hormoonhuishouding kunnen verstoren. Het zijn resten van chemische bestrijdingsmiddelen die bij de teelt op de gewassen worden gespoten. Dat blijkt uit onderzoek en analyse in opdracht van Trouw.
Ook andere fruitsoorten, groenten, kruiden, zaden, granen, aardappelen en noten op de Nederlandse markt bevatten resten van pesticiden met hormoonverstorende eigenschappen. De stoffen worden gevonden in bijna één op de vijf producten die door de Nederlandse voedsel- en warenautoriteit NVWA zijn onderzocht. Deze meetgegevens zijn vrijgegeven na een verzoek van Trouw.
De chemische stoffen kunnen de hormoonbalans in het lichaam aantasten en worden in verband gebracht met onvruchtbaarheid, aangeboren afwijkingen, overgewicht, diabetes, ADHD en autisme. Vooral zwangere vrouwen en baby’s zijn kwetsbaar. Sinds 2009 is in de EU een verordening van kracht waarin is bepaald dat consumenten uit voorzorg niet blootgesteld mogen worden aan hormoonverstorende stoffen. Maar die regel wordt niet nageleefd, stelt een Europese milieukoepel vandaag.
De stoffen worden gevonden in bijna één op de vijf producten die door de Nederlandse voedsel- en warenautoriteit NVWA zijn onderzocht. Deze meetgegevens zijn vrijgegeven na een verzoek van Trouw. De resultaten van dit onderzoek zijn hier in te zien. De toelichting hierop is hier te vinden.
Vooral in producten van buiten de Europese Unie werden overschrijdingen gevonden
Trouw liet de meetresultaten analyseren van ruim drieduizend monsters die de NVWA in 2017 nam van producten die in Nederland worden verkocht. Het is voor het eerst dat de metingen van hormoonverstorende stoffen uit NVWA-data zijn gehaald. In 21 procent van de groenten en 19 procent van het fruit werden resten van hormoonverstoorders gevonden, net als in 28 procent van de monsters van kruiden. Soms meerdere in één product.
Vooral in producten van buiten de Europese Unie werden overschrijdingen gevonden. Maar ook EU-lidstaat Spanje scoorde opvallend slecht: in de lijst van landen met de meeste vervuilde producten staat het land op de dertiende plaats. De lijst wordt aangevoerd door de Dominicaanse Republiek, Oeganda en Kenia. In ruwweg de helft van de monsters van producten uit deze landen zijn hormoonverstorende stoffen gevonden.
Ook op producten die in Nederland zijn geteeld, werden hormoonverstorende chemicaliën gevonden. Zoals in chilipepers (in 20 procent van de monsters), komkommers (18 procent van de monsters), appels (12 procent), spruitjes (11 procent) en aardbeien (9 procent).
Pan Europe spreekt van ‘een aanval op de gezondheid van Europese burger’
In een rapport dat milieuorganisatie Pan Europe, waar onder meer Milieudefensie bij is aangesloten, vandaag publiceert krijgt de Europese Commissie het verwijt dat er sinds 2011 meer dan 180 bestrijdingsmiddelen op de markt zijn toegelaten zonder dat ze zijn getest op risico’s voor het hormoonsysteem. De EU bepaalde in 2009 dat hormoonverstorende stoffen niet in voedsel mogen zitten. Volgens Pan Europe is die verordening een dode letter.
De milieuorganisatie spreekt van ‘een aanval op de gezondheid van Europese burger’. Pan Europe onderzocht 33 bestrijdingsmiddelen die voor tien jaar werden goedgekeurd door de EU. Op twee na zijn deze pesticiden geen van alle onderzocht op risico’s van verstoring op de hormoonhuishouding bij mensen.
Volgens de EU-regels had dat wel gemoeten. Sinds 2012 zijn er wetenschappelijke tests die de EU had moeten gebruiken, aldus Pan Europe. Daarnaast werd vorig jaar in de EU een richtlijn van kracht voor het bepalen van de risico’s van pesticiden op hormoonverstoring.
“De Europese Commissie heeft de eigen regels volkomen genegeerd”, aldus de organisatie. De Europese autoriteiten hadden de fabrikanten volgens Pan Europe moeten opdragen tests te doen, voorafgaand aan de toelating van bestrijdingsmiddelen. In plaats daarvan hoefden fabrikanten slechts informatie aan te leveren; wetenschappelijke data werden niet gevraagd.
De Europese Commissie bestrijdt de conclusies van Pan Europe. Volgens een woordvoerder zijn diverse pesticiden die de milieugroep bekeek op de markt toegelaten voordat nieuwe wetenschappelijke tests op hormoonverstorende stoffen werden ontwikkeld. De woordvoerder wijst erop dat een van de door Pan Europe onderzochte bestrijdingsmiddelen binnenkort van de markt zal worden gehaald.
Lees ook:
Wat er allemaal in dat sappige fruit zit? Geen idee
Toch maar laten liggen, de zoete ramboetan uit Thailand? De groene papaja uit Brazilië? De sappige nectarine en de druiven uit Spanje?
De milieurisico’s van medicijnresten in het water zijn zwaar onderschat
De milieurisico’s van medicijnresten in oppervlaktewater zijn veel groter dan tot dusver gedacht. Dit blijkt uit een grote wetenschappelijke studie van milieukundigen van de Radboud Universiteit in Nijmegen.
Nog altijd geen regels voor hormoonverstorende stoffen
Het Europees Parlement is het zat: het moet uit zijn met het onbeperkt gebruik van hormoonverstorende stoffen in voedsel en gebruiksvoorwerpen. Ze gaf in 2016 een zware waarschuwing aan de Europese Commissie omdat de regels er al in 2013 hadden moeten zijn.
