‘Grenzeloze walvissen’ moeten bij de VN oceaanverdrag over walvissnelwegen afdwingen

Het Wereld Natuur Fonds (WNF) hoopt met een rapport over de belangrijkste trekroutes van walvissen in de Stille Oceaan een akkoord over de bescherming van internationale wateren te forceren. Tot vrijdag vergaderen de Verenigde Naties in New York over een verdrag om de biodiversiteit in internationale wateren te beschermen. “De ‘walvis-snelwegen’ zouden een goed startpunt zijn om de beoogde 30 procent van de internationale wateren te beschermen”, zegt walvisonderzoeker Nathalie Houtman van het WNF in Zeist.

De internationale tak van de organisatie, het WWF, beschrijft in het rapport Blue corridors of the Eastern Pacific Ocean de belangrijkste trekroutes van onder meer vinvissen, bultruggen en grijze walvissen. Ook komen de bedreigingen voor deze dieren door scheepvaart en visserij aan bod. Houtman: “Er sneuvelen veel walvissen door aanvaringen met schepen. De absolute aantallen zijn niet bekend, want niet al die walvissen komen ook dood op de boeg van een schip een haven binnen.”

Het Wereld Natuur Fonds weet wel uit onderzoek in bijvoorbeeld de Middellandse Zee dat populaties van verschillende soorten walvissen daar echt door geraakt worden. “Ook het lawaai van schepen bedreigt het leefgebied van walvissen”, aldus Houtman.

Verstrikt in touwen en vislijnen

Wanneer de trekroutes van walvissen als uitgangspunt worden genomen bij het beschermen van internationale wateren, zou dat bijvoorbeeld kunnen betekenen dat scheepvaartroutes verplaatst kunnen worden. “Het verleggen van scheepvaartroutes voor de kust van Peru kan op die plek het aantal aanvaringen met 90 procent verlagen”, aldus Houtman. “Ook het verlagen van de snelheid van schepen op belangrijke walvisroutes kan de sterfte meetbaar beperken.”

Verder zijn op het gebied van visserij veel maatregelen mogelijk, aldus het rapport. In plaats van ‘staande’ netten, die vissers met behulp van lange touwen en boeien weer terugvinden, zou in beschermde gebieden gebruik gemaakt kunnen worden van automatische ankers op de bodem. Die kunnen dan met een op afstand bedienbare ballon naar het oppervlak worden gehaald. Nu raken veel walvissen verstrikt in de vele touwen en vislijnen die in de oceanen worden gebruikt.

Met het rapport dat donderdag uitkomt, lobbyt het WWF bij de deelnemers van de VN-conferentie in New York om de internationale wateren meer bescherming te geven. “Nu is minder dan 1,5 procent van de internationale wateren beschermd”, zegt Houtman. De landen aan de oostelijke kust van de Stille Oceaan, van Canada tot Chili, hebben de intentie uitgesproken om dat te verhogen naar 30 procent.”

Samenwerken langs de trekroutes

Ook in de Atlantische Oceaan zouden landen die afspraak moeten maken, vindt het WWF. “Maar dat vraagt dus wel veel internationale samenwerking”, benadrukt Houtman. “Samenwerking die je vorm zou kunnen geven langs de routes van trekkende walvissen die zich per slot van rekening ook niet aan grenzen houden.”

Volgend jaar hoopt de organisatie ook een gedetailleerder rapport te maken over de trekroutes in de Atlantische Oceaan.

Lees ook:

Bruinvispoep bemest de zee en dat helpt ook het leven op het land

Algen in de Noordzee groeien goed, dankzij de uitwerpselen van de 400.000 bruinvissen die er leven. De poep helpt bij het maken van zuurstof en opnemen van CO2.