FNV-medewerkers voeren dit keer actie voor hun eigen loon: ‘Dit is wel gek’

Medewerkers van vakbond FNV gaan staken bij hun eigen werkgever, de vakbond. Ze eisen een hogere loonsverhoging. Een vrij unieke situatie.

Met een regenboog- én een FNV-vlag in haar hand staat Sietske Smit op het George Gershwinplein in Amsterdam. De vakbondsbestuurder in de sector handel is hier om actie te voeren. Niet voor anderen, zoals ze dat normaal doet, maar voor zichzelf. “Ik had gehoopt dat het niet nodig zou zijn. Normaal sta ik anderen bij, dit is wel gek”, zegt ze, een roze lok uit haar gezicht vegend.

FNV vraagt in onderhandelingen steevast om lonen die meestijgen met de inflatie. Door automatische prijscompensatie te eisen. Maar nu de eigen werknemers datzelfde verlangen sputtert de bond tegen. Ze willen wel een automatische prijscompensatie afspreken, maar dan met een plafond, een stijging van maximaal 5 procent.

En dat pikken de medewerkers niet. Want het afgelopen jaar was de inflatie veel hoger dan 5 procent. “Wij gaan altijd met een stevige looneis op pad en nu wil onze eigen werkgever dat niet bieden. Dat strookt niet met waar wij voor staan, waar wij voor vechten”, zegt Smit.

Ze is niet de enige die er zo over denkt. FNV-medewerkers willen dat hun werkgever een beter bod doet. En dat laten ze weten door maandagmiddag actie te voeren tijdens de 1 mei-mars die FNV heeft georganiseerd op de Dag van de Arbeid. Op hun shirts staat: #teamvisitekaartje, 14,3 procent, FNV moet thuis beter spelen’.

Wat moet dat moet

“Wij, de personeelsleden, zijn het visitekaartje van de FNV”, zegt de goedlachse Willem Banning, FNV-bestuurder die opkomt voor uitkeringsgerechtigden. Hij had niet verwacht dat hij vandaag actie zou voeren voor zijn eigen cao. Maar wat moet dat moet, vindt hij. “Als je niet opkomt voor je eigen rechten, hoe kun je dan opkomen voor de rechten van anderen?”

Zijn collega’s schreeuwen “Actie!”, iemand blaast zo hard op een fluit dat zijn gezicht rood aanloopt. Volgens Niek Stam, vandaag dertig jaar havenbestuurder bij FNV, is het simpel. “Mensen moeten hun koopkracht kunnen behouden. Dan moet je niet komen met een plafond. Gewoon in drie jaar toewerken naar volledige automatische prijscompensatie”, zegt hij. Zodat iedereen de boodschappen kan blijven betalen, ook als de prijzen stijgen.

Dinsdag houden de medewerkers, verenigd in FNV Personeel – een vakbond binnen de vakbond – een landelijke stakingsdag. Ze zullen zich verzamelen op het hoofdkantoor in Utrecht. Grote kans dat de vakbond dan slecht bereikbaar is.

Onderhandelaar namens FNV Personeel Judith Westhoek verwacht dat het niet makkelijk gaat worden om de werkgever over te halen met een beter bod te komen. “Ik was er al bang voor dat we tot actievoeren moesten overgaan”, zegt Westhoek. Niet voor niets zijn de knalgele shirtjes en een paar gele vlaggen eerder al gedrukt.

De actiebereidheid onder het vakbondspersoneel is groot. “98 procent heeft ingestemd met het idee om actie te gaan voeren”, weet Willem Banning. Toch is het vrij uniek dat mensen die bij een vakbond werken zelf gaan staken. Het gebeurde bijna in 2019. Toen dreigden medewerkers van FNV met acties omdat de vakbond door een teruglopend ledenaantal 250 banen wilde schrappen.

Maar voordat de stakingen zouden beginnen zat FNV alweer om de tafel om naar andere oplossingen te kijken, vertelt vakbondsdeskundige Rosa Kösters van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis. In 2001 is ook heel kort gestaakt, toen zouden er 45 banen verdwijnen, weet ze. De actie duurde een uur.

Klassieke interne strijd

Nu gaat het niet om een reorganisatie, maar om de lonen. Een klassieke interne strijd, volgens Kösters. “Het is altijd een afweging binnen de vakbond. Sturen we het geld naar actievoeren of naar personeel?” Onderhandelaar Judith Westhoek denkt dat er door andere keuzes te maken nog wat in het vat zit voor het personeel.

Eind vorig jaar liet FNV weten meer nieuwe leden in te schrijven. “De leden zijn een belangrijke bron van inkomsten voor de vakbond. Jarenlang vertrokken er meer leden dan er bijkwamen. Er komen sinds vorig jaar september weliswaar leden bij maar dat is blijkbaar niet voldoende”, zegt Kösters.

Het kan best zo zijn dat FNV’ers zichzelf hebben aangestoken met het actie-virus nu ze zien dat er in allerlei sectoren succesvol actie is gevoerd de afgelopen maanden, denkt Kösters. “Bovendien zijn dit mensen die weten hoe ze moeten onderhandelen, druk moeten opvoeren. Deze mensen weten precies wat ze doen.”

Willem Banning lacht. “Dat klopt, wij hebben ervaring met actievoeren en onderhandelen. Maar onze werkgever ook”, zegt hij. En hoewel hij het goed naar zijn zin lijkt te hebben tussen zijn collega’s – sommigen hebben een biertje opengetrokken, anderen roken een sigaar – wil hij nog wel kwijt dat niemand voor zijn lol gaat staken.

Lees ook:

Vakbond FNV heeft ineens de wind in de zeilen

Na jaren van krimp is vakbond FNV ineens weer aan het groeien. Ook de actiebereidheid onder leden is hoog.