EU doet landbouwgif thiacloprid in de ban

Het in de landbouw gebruikte bestrijdingsmiddel thiacloprid wordt verboden in de EU omdat het risico’s voor de gezondheid en het milieu met zich meebrengt. De Europese Commissie maakte maandag officieel bekend de vergunning niet te verlengen, op basis van een wetenschappelijk advies van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA).

EU-commissaris Stella Kyriakides (Gezondheid en Voedselveiligheid) wijst erop dat het pesticide zorgelijke gevolgen heeft voor het grondwater. Het door chemieconcern Bayer ontwikkelde middel wordt ook in verband gebracht met kanker.

Thiacloprid doodt plaaginsecten als luizen, witte vlieg, bladvlooien, wantsen en kevers. Het middel wordt in de landbouw toegepast op tal van gewassen. Het insecticide is een zenuwgif uit de groep van neonicotinoïden, waarvan ­bekend is dat ze niet alleen plaagdieren doden. Ook wilde bijen zouden op grote schaal sterven door deze middelen. Om die reden mag één van de neonicotinoïden (imidacloprid) sinds 2014 alleen op niet-bloeiende gewassen worden gebruikt.

2500 keer gevoeliger

In mei van dit jaar vertelde de Leidse hoogleraar ecotoxicologie Martha Vijver aan Trouw dat uit haar studies blijkt dat dieren die in oppervlaktewater leven, maar liefst 2500 keer gevoeliger zijn voor thiacloprid, dan dieren die onder gecontroleerde omstandigheden in een laboratorium worden gehouden. De concentraties uit lab-onderzoek worden echter als uitgangspunt genomen bij de beoordeling of een middel voldoende veilig is.

Vijver en haar collega’s hebben in Leiden een minipolder aangelegd van 36 smalle slootjes van 10 meter lang. In het water zijn de concentraties thiacloprid gebracht die doorgaans in oppervlaktewater worden aangetroffen. In de bassins van het lab bleven de watervlooien netjes binnen de norm, maar de dieren in het oppervlaktewater hadden veel hogere concentraties van het insecticide. Dat komt volgens de onderzoekers doordat watervlooien en het lab kunstmatig worden gevoerd met algen, maar in de vrije natuur moeten zij zelf aan voedsel zien te komen. Zij krijgen daardoor veel meer van het landbouwgif binnen.

Vijver vindt dat de neonicotinoïden als complete groep van stoffen moet worden beoordeeld door de Europese experts.

Lees ook:

Kan de bietenboer zonder bijengif?

Een Europees verbod op zogenoemd bijengif moet insecten helpen, maar telers van suikerbieten kunnen niet zonder en ze doen er geen bij kwaad mee, zeggen ze.