Een warmtepomp met propaan stookt ook een oud huis goed warm

Wie een slecht te isoleren huis bezit, krijgt al snel te horen dat een warmtepomp geen goed idee is. Hooguit een hybride pomp zou dan slim zijn, een die op de koudste dagen van het jaar een gasketel laat branden. Maar dat is buiten propaan gerekend.

TNO heeft vorige week afgerekend met een onzin-rapport uit februari dat stelde dat warmtepompen een heel slechte milieuscore hebben. Bijna altijd is een warmtepomp beter voor milieu en klimaat dan een gasgestookte cv, aldus TNO. En als warmtepompen in de toekomst propaan of helium als koudemiddel gaan gebruiken, wordt het plaatje alleen maar positiever, aldus het onderzoeksinstituut.

Nu al te koop

Met de laatste opmerking slaat TNO de plank een beetje mis. Je hoeft niet op de toekomst te wachten. Er zijn nu al warmtepompen met propaan te koop. En dat zullen er meer worden, al was het maar omdat de EU andere, veel slechtere, koudemiddelen gaat verbieden. Koudemiddelen brengen de warmte van de buitenlucht over op het water van een cv-installatie of de lucht in een kamer. Ze zijn een essentieel onderdeel van een warmtepomp.

Maar die koudemiddelen hebben een nadeel. Als de warmtepomp lekt en het middel in de atmosfeer komt, dan veroorzaakt dat koudemiddel ook opwarming. De oude koudemiddelen zijn 400 tot ruim 2000 keer krachtiger als ‘opwarmer’ dan de CO₂ die uit een gaskachel komt. Ook al lekken warmtepompen nauwelijks nog, je wilt zo'n broeikasgas toch niet in de lucht zien komen.

Twee kuub gas

Dat hoeft ook niet meer, want propaan blijkt een uitstekend koudemiddel en heeft een zogeheten Global Warming Potential (GWP) van nog slechts 3: het is drie keer zo krachtig als CO₂. Als je een warmtepomp hebt met 1 kilo propaan (een gebruikelijke hoeveelheid), dan moet je dus 3 kilo CO2 besparen om een eventueel lek te compenseren. Een kubieke meter aardgas levert bij verbranding 1,9 kilo CO₂ op; met twee kuub bespaard gas heb je dat propaan dus al ruim gecompenseerd.

De warmtepomp voor mijn woonkamer heeft me in een jaar 700 kuub gas bespaard. Als die warmtepomp met propaan zou hebben gewerkt (helaas, nog niet) zou die zichzelf klimaattechnisch in één jaar al zo’n 400 keer hebben ‘terugverdiend'. Zoals ik al eerder heb geschreven, wil ik dit jaar een tweede warmtepomp installeren die de cv-ketel moet vervangen. Daarmee wil ik dan de rest van het huis op een redelijke temperatuur houden. Uiteraard ga ik nu voor een propaan-variant. Die moet me, inclusief douchewater, zo'n 1000 kuub gas besparen. En die verdient zich dus op één koude winterdag terug.

Voor oude huizen

Propaan heeft nog een tweede positieve eigenschap, zo maakte Patrick Schimmel, specialist op het gebied van warmtepompen, mij duidelijk. Propaan kan heel makkelijk cv-water naar 70 graden opwarmen. Dat is nuttig als je een huis hebt, zoals een monument, dat je niet goed kunt isoleren. In zo’n huis heb je op koude winterdagen, met 5 of 10 graden onder nul, niet genoeg aan cv-water van 30 tot 35 graden, waarmee traditionele warmtepompen het beste werken.

Voor die oude huizen op koude dagen worden nu hybride warmtepompen gepromoot. Als het echt koud wordt, neemt de gasgestookte ketel het alsnog over. In Nederland zou dat wellicht in 20 procent van de tijd nodig zijn, de rest van het jaar doet de warmtepomp het werk. Je bespaart dan behoorlijk veel gas, al is uitgerekend op de koudste dagen je gasverbruik wel het hoogst.

Exit hybride

Maar die hybride pomp is volgens Schimmel dus niet meer nodig. De propaan-warmtepomp kan als het moet ook echt heet cv-water leveren. Dan verbruikt de pomp weliswaar iets meer stroom, maar omdat het om een beperkt aantal dagen per jaar gaat, is dat te overzien. En dan ben je dus toch in één keer van het gas af. Ik ga ervoor, en houd u uiteraard op de hoogte van mijn vorderingen.

Lees ook:

TNO zocht het uit: de warmtepomp is toch duurzaam

TNO bekeek alle facetten van de warmtepomp, van de milieulast bij de productie tot de energiewinst. En ja, de warmtepomp is wel degelijk duurzaam.