Een milieuvriendelijke spijkerbroek, kan dat wel?

Laten we beginnen met de cijfers: jaarlijks gaan er wereldwijd zo’n twee miljard spijkerbroeken over de toonbank. Voor een gemiddeld exemplaar is al snel 7000 liter water nodig. Daar komen nog pesticiden voor de katoenteelt en zware chemicaliën voor het verfproces bij. Minder dan 1 procent van de gebruikte materialen voor kledingproductie wordt hergebruikt in nieuwe kleding.

MUD Jeans wil daar niet mee geassocieerd worden. Het spijkerbroekenmerk liet voor de tweede keer in vijf jaar zijn milieubelasting doorrekenen. De productie van een MUD Jeans kost gemiddeld 92 procent minder water en 69 procent minder energie dan die van een ‘gewone’ spijkerbroek.

Het lage waterverbruik komt deels door gerecycled katoen, zegt woordvoerder Danique Gunning. “De teelt van biologische katoen heeft veel water en land nodig. Als we meer gerecycled katoen gebruiken, verminderen we deze impact. Daarnaast filteren en hergebruiken onze Spaanse stoffenleverancier en onze Tunesische jeansleverancier hun afvalwater. Bij de laatste kan tot wel 95 procent van het afvalwater worden hergebruikt. De overige 5 procent verdampt tijdens het proces en wordt aangevuld met regenwater.”

Het lage energieverbruik komt voor rekening van verschillende productieprocessen. Zo verft de stoffenleverancier met een innovatieve en zuinige techniek. “Alle jeans beginnen in dezelfde donkerblauwe indigokleur, die vervolgens wordt aangepast naar een lichtere of donkerdere variant” zegt Gunning. “Met de e-flowtechniek zijn slechts 5 procent van het water, 10 procent van de chemicaliën en 40 procent van de elektriciteit nodig van het conventionele verfproces.”

‘Verse’ vezels

Een spijkerbroek van volledig gerecycled katoen is op dit moment nog niet mogelijk, al werkt MUD daar wel naartoe. “Bij mechanische recycling worden oude broeken tot vezels versnipperd en weer tot garen gesponnen. Doordat de vezels daardoor korter en kwetsbaarder worden, vullen we ze aan met ‘verse’ vezels. Op dit moment zit er maximaal 40 procent gerecycled katoen in onze broeken zonder stretch. In een spijkerbroek met stretch kan maximaal 23 procent gerecycled katoen. Om de broek recyclebaar te houden, voegen we maximaal 2 procent stretch toe. Stretchvezels kunnen moeilijk gerecycled worden met het mechanische recyclingproces en geven in hoge concentraties zwarte, witte of gekleurde spikkels in de stof.”

Experts zijn positief over het rapport van MUD. Dat deze levenscyclusanalyse (LCA ) alleen betrekking heeft op de productie van de broek maakt volgens Arnold Tukker, hoogleraar industriële ecologie aan de Universiteit Leiden, niet uit. “MUD heeft geen invloed op hoe vaak consumenten hun spijkerbroeken wassen en hoe zuinig hun wasmachine is.”

Joost Vogtländer, universitair hoofddocent Duurzaam Ontwerp aan de TU Delft, vindt een zogenoemde ‘wieg tot poort’-vergelijking in dit geval eveneens reëel. “Je neemt dan aan dat de gebruiksfase en afvalverwerking voor alle spijkerbroeken gelijk zijn. Dan doen die fasen er niet meer toe in de vergelijking.”

‘De temperatuur waarop je wast, is doorslaggevend’

Mark Huijbregts, hoogleraar integrale milieu-analyse aan de Radboud Universiteit Nijmegen, deed onderzoek naar de milieu-impact van het wassen van kleren. “De temperatuur waarop je wast, is doorslaggevend. Een was op 30 graden levert gemiddeld 150 gram CO2-uitstoot op door het elektriciteitsverbruik van de wasmachine, terwijl een was op 60 graden gemiddeld zo’n 500 gram CO2 uitstoot. In Noorwegen pakt dat iets anders uit, door de hoge beschikbaarheid van stroom uit waterkrachtcentrales. Dan worden andere dingen, zoals wasmiddel, belangrijker bij een milieu-analyse. Het wasmiddel zorgt gemiddeld voor zo’n 100 gram CO2-uitstoot per was.”

De experts bevestigen dat gerecycled katoen het waterverbruik van de productie verlaagt, al kan de regio waar katoen wordt geteeld volgens Vogtländer een factor 10 schelen in de vergelijking. Hij plaatst wel een kanttekening bij het afzetten van de milieuscore van MUD tegen die van andere merken. “Dat mag officieel niet, om vertekening in de uitkomsten te voorkomen.”

De opstellers van diezelfde internationale regels voor milieuvergelijkingen zijn volgens Tukker terughoudend met het uitdrukken van vervuiling en maatschappelijke kosten in geld. MUD heeft per product een milieuprijs laten berekenen. Een spijkerbroek van het merk kost gemiddeld 1,80 euro aan milieuschade. Een vergelijking met broeken van andere merken is niet gemaakt.

Waterschade

Huijbregts is positief over het rapport, dat hij leesbaar en transparant noemt. “MUD is expliciet over de data waarop de analyse is gebaseerd en over de ambities voor de toekomst. Hoewel de berekening van milieuprijzen gepaard gaat met veel onzekerheden en aannames, is het een overzichtelijke manier om verschillende milieueffecten bij elkaar te brengen. Een belangrijke kanttekening in de huidige milieuprijs van MUD is dat waterschade niet is meegenomen. Daar kan MUD niets aan doen, dat is een beperking in de methode zelf als gevolg van ontbrekende data.”

Ook Vogtländer is positief. “Het is goed dat MUD de moeite heeft gedaan een LCA te laten maken en dat ze gerecycled katoen gebruiken. Het watergebruik daarvan scoort echt beter. Dat komt ook uit alle analyses die wij aan de TU Delft hebben gedaan.”

Lees ook:
Dragen we straks alleen nog circulaire spijkerbroeken?

Wat als de twee miljard spijkerbroeken die jaarlijks wereldwijd over de toonbank gaan, stuk voor stuk gerecyled kunnen worden?