Klimaat
Echt natuurherstel heeft de natte zomer niet gebracht
De zomer is officieel voorbij. De natte en koele maanden maakten een einde aan de ingrijpende droogte van afgelopen jaren, maar volledig natuurherstel bleef uit.
Deze week is al te voelen hoe het weer omslaat en de zomer definitief ten einde komt. De koudere avonden vragen om een jas, en voorzichtig beginnen de bladeren te verkleuren. In de afgelopen drie maanden was het wisselvallig weer – soms tot het extreme – maar zagen veel mensen hun tuin opbloeien. Het was niet de tropische buitenzomer waar veel mensen aan toe waren.
Toch was de zomer van 2021 wat betreft de temperaturen een gemiddeld jaar, blijkt uit cijfers van het KNMI. Het kwam vooral door de grote schommelingen dat het zomergevoel uitbleef. Aan het begin van de zomer was het warm en ook nu nog, in het staartje van de zomer, is de temperatuur ver bovengemiddeld. In augustus was het juist kouder dan normaal, terwijl dat vooral de periode is waarin Nederland vakantie viert.
Het was ook de zomer van de neerslag. Waar Nederland drie jaar op rij ’s zomers kurkdroog bleef, was het dit jaar erg nat. In Noord-Holland viel in juni veel regen, in juli was het in het oosten en zuiden van het land extreem nat. Augustus was in het hele land een drogere maand, met uitzondering van Friesland en de Veluwe.
De klaprozen barstten uit de grond
Warm weer ging dus vaak gepaard met meer regen, bij kouder weer viel minder regen. Niet ideaal om tot laat buiten te zitten of te zonnebaden op het strand. Voor mooi-weer-kampeerders was het behelpen. Maar het mindere weer leidde wel tot een groene explosie.
De winter en lente hadden het neerslagtekort van de afgelopen drie jaar aangevuld. Normaal gesproken wordt dit tekort weer groter in de zomer. Zo ook dit jaar, alhoewel het tekort nu gering is gebleven. Planten die de afgelopen jaren naar water snakten, veerden weer op in tuinen, bermen en natuurgebieden. Het rood van de klaprozen barstte in juni uit de grond en werd gevolgd door allerlei soorten groen.
De schade die de droogte de afgelopen jaren aanrichtte, is echter niet ongedaan gemaakt. Dieren die sterk afhankelijk zijn van draslanden en vennen hadden het zwaar te verduren. De zeldzame speerwaterjuffer is uit ongeveer de helft van zijn oorspronkelijke leefgebieden verdwenen. Ook minder mobiele soorten, zoals het heideblauwtje of gentiaanblauwtje – beide vlindersoorten – zijn grote delen van hun leefgebied verloren.
Het goede nieuws van afnemende droogte had ook een keerzijde: de overstromingen in Limburg. Welke sporen die achterlaten in het Limburgse landschap, is nog onbekend. Het is hoopvol dat de natuur deze zomer veerkracht en voorzichtig herstel heeft laten zien. Maar met de toenemende weersextremen is het de vraag wat daar op de lange termijn van overblijft.
Lees ook:
Een klaproosexplosie! De zaadjes kunnen tot wel 80 jaar overleven in de bodem. Bermen, dijken en verwaarloosde akkerranden: ze kleuren dit jaar opvallend rood. Waar komen al die klaprozen toch vandaan?
Hoe de Limburgse natuur een nieuwe watersnood kan voorkomen. Na de watersnood van deze zomer zoekt Limburg naar manieren om een nieuwe ramp te voorkomen. Gebruik de natuur, adviseert bioloog Hettie Meertens van ARK Natuurontwikkeling.
Wat het water heeft aangericht, wordt nu écht goed zichtbaar. Krap drie weken na de overstromingen in Limburg ligt Schin op Geul er weer netjes bij. Maar achter de voordeur is de materiële en mentale schade van het water nog lang niet hersteld. “Nu zie je pas wat het water echt heeft gedaan.”
