Duurzaam beleggen? ‘Niet van onze centen’, zeggen Republikeinen in de VS

Wie niet beter weet zou denken dat hij luistert naar een politieke oorlogsverklaring tegen bende-geweld, een drugsepidemie of terrorisme. “We zullen knokken om dit voor eens en voor altijd te stoppen!”, schreef voormalig vice-president Mike Pence woensdag op Twitter. Een zorgelijke beweging die ‘we lam moeten leggen’, schreef gouverneur Ron DeSantis van Florida in zijn zojuist verschenen boek.

In werkelijkheid hebben de twee vooraanstaande Republikeinen het over duurzaam beleggen, of ‘ESG’ in jargon. Dat is een koepelterm waarvan de letters staan voor milieu, sociaal beleid en goed bestuur. In de hevig gepolariseerde Verenigde Staten is klimaatverandering iets waar je voor of tegen kunt zijn.

‘Niet van onze centen’

Rechts-conservatieven richten hun pijlen daarom op grote beleggers en vermogensbeheerders als Blackrock, Vanguard en State Street, die net als eigenlijk elke investeringsmaatschappij een deel van hun vermogen in ‘groene’ of klimaatvriendelijke bedrijven steken. Prima dat jullie in klimaatverandering geloven, vinden de critici, maar niet van onze centen.

De Republikeinen zeggen daarbij op te komen voor gepensioneerden, die voor hun uitkering afhankelijk zijn van de beleggingsopbrengsten van pensioenfondsen en vermogensbeheerders. En voor de oliebedrijven, kolencentrales en andere fossiele industrie uit hun thuisstaat, die steeds moeilijker aan financiering zouden komen door ‘woke-kapitalisme’.

Levensechte consequenties

Het klinkt misschien als politiek geschreeuw voor de bühne, maar de consequenties zijn levensecht. In Republikeinse bolwerken als Florida, Texas en West-Virginia worden banken en bedrijven soms al geweerd van overheidscontracten als zij besluiten om minder te investeren in olie of kolen. Onder meer Florida heeft uit protest al voor miljarden dollars aan belegd overheidsgeld weggehaald bij BlackRock.

Deze week sloeg de discussie over naar landelijk niveau. Republikeinen wisten zowel in het Huis van Afgevaardigden als in de Senaat een nieuwe wet van president Joe Biden tegen te houden. Die moest het voor pensioenfondsen makkelijker maken om ook het klimaat mee te nemen bij hun investeringsafwegingen.

Patrick McHenry, Republikeins congreslid uit North Carolina, heeft deze maand een speciale parlementaire commissie opgericht: de Republican ESG Working Group. Die zal waarschijnlijk ceo’s van bedrijven op het matje roepen om hen te kunnen bevragen over de klimaatrichtlijnen in hun bedrijf.

‘Een allergische reactie vanuit de politiek’

Volgens Rens van Tilburg kunnen investeerders veel geld verliezen als zij helemaal geen rekening houden met klimaatrisico’s. Dat weten ook de vermogensbeheerders in de VS, zegt de directeur van denktank Sustainable Finance Lab aan de Universiteit Utrecht. “Het besef daalde weliswaar iets later in dan in Europa, maar toch: ook daar is de financiële sector steeds meer met duurzaamheid bezig. Wat je nu vooral ziet is een allergische reactie vanuit de politiek.”

Die allergische reactie heeft ondertussen wel enig effect. De Britse zakenkrant Financial Times turfde onlangs bij ruim tien grote bedrijven en investeerders een melding in het jaarverslag over toenemende zorgen hierover. Het kan hun beurskoers raken, al zal dat niet veel zijn.

Kruistocht tegen ‘woke-kapitalisme’

Als klanten hebben Blackrock, Vanguard en State Street ook veel Nederlandse pensioenfondsen. Die laten hun vermogen deels door hen beheren. Gelukkig maakt het voor het rendement van zo’n Nederlands pensioenfonds minder uit hoe het gaat met de beurskoers van een partij als Blackrock. In die zin zal de Amerikaanse kruistocht tegen ‘woke-kapitalisme’ Nederlandse gepensioneerden geen geld kosten. Want dat de grote investeringsfondsen hun beleggingsbeleid onder politieke druk zullen ‘ontgroenen’ is onwaarschijnlijk.

Het is overigens ietwat ironisch dat juist grote namen als Blackrock het te verduren krijgen. Buiten de ‘anti-ESG-beweging’ staan de bedrijven niet per se bekend als voorvechters van het klimaat. Sterker, zij stemden vorig jaar vaker tegen klimaatvoornemens van de bedrijven waarin ze beleggen dan in 2021.

Wat in de VS gebeurt slaat soms over naar Nederland

In Europa waait ondertussen een heel andere wind. Pensioenfondsen benadrukken hier juist hoe snel ze hun fossiele investeringen afbouwen, het is iets om over op te scheppen. “Ook is er vorig jaar nog strengere Europese wetgeving bijgekomen die het investeerders verplicht om duurzaamheid mee te wegen in hun beleggingsbeleid”, zegt directeur Rients Abma van Eumedion, een belangenbehartiger voor grote beleggers.

Al valt natuurlijk nooit helemaal uit te sluiten dat de tegenbeweging later zal over slaan naar hier. In het verleden staken libertarische en rechtse ideeën uit de VS na een tijdje óók weleens de kop op in Europa, zegt Van Tilburg daarover. “Ik heb inmiddels geleerd dat je nooit moet lachen om wat er allemaal in Amerika gebeurt.”

Lees ook:

Republikeinse staten proberen groene transitie te frustreren met boycotwetten

Republikeinse staten in Amerika straffen bedrijven die willen investeren in groene energie. Die tactiek leenden ze van linkse acties tegen de Israëlische bezettingspolitiek.