De zon is wakker, moeten we nu dekking zoeken?

NASA legde op 14 mei 2013 een zonnevlam vast. Beeld AFP
NASA legde op 14 mei 2013 een zonnevlam vast.Beeld AFP

Al doet het wolkendek anders vermoeden, de zon is momenteel flink actief. Vorige week spoot de zon enorme zonnevlammen de ruimte in. Wetenschappers verwachten dat de zon eindelijk haar actieve periode heeft bereikt. Dat betekent dat niet dat we als toast eindigen. "Iedereen die ouder is dan elf jaar heeft al eens zo'n actieve periode meegemaakt."

Redactie

Waarom is de zon nu zo actief?
De zon loopt een cyclus door van gemiddeld elf jaar met een rustige én een actieve periode. Tijdens de actieve periode, een zonnemaximum, produceert de zon flink wat zonnevlekken en sterke zonnevlammen.

Hoe actief de zon wordt, verschilt per keer. Ook de lengte van een zonnecyclus kan variëren. Er zijn in het verleden ook wel eens cycli van negen of veertien jaar waargenomen. De huidige zonnecyclus startte in 2008. Wetenschappers vermoeden dat de zon zich nu in het zonnemaximum bevindt.

Tot half mei bleef het rustig op de zon. Dit zorgde voor twijfel, zaten wetenschappers er naast? Was 2013 toch niet het jaar van het zonnemaximum? Nasa verklaarde begin maart dat dit zonnemaximum waarschijnlijk niet één maar twee pieken heeft, zoals ook de twee voorgaande cycli twee pieken hadden.

Het aantal zonnevlekken nam in 2011 enorm toe en daalde sterk in 2012. In een persbericht voorspelde zonnefysicus Dean Pesnell: "Ik weet vrij zeker dat een andere piek in 2013 plaats zal vinden en dat deze misschien tot 2014 duurt." Hij lijkt gelijk te krijgen. Halverwege mei waren er drie gigantische zonnevlammen binnen 24 uur.

Zonnevlammen zijn sterke uitbarstingen van stralingen. Ze zijn er in verschillende intensiteiten. Volgens wetenschappers waren de zonnevlammen van de afgelopen week X-klasse vlammen, de sterkste die de zon kan voortbrengen.

Moeten we ons zorgen maken?
Zeker niet, zegt NASA. "Deze zonnecyclus doet zich al millennia voor, dus iedereen ouder dan elf heeft al eens zo'n zonnemaximum meegemaakt, zonder schade te hebben opgelopen."

De zonnevlammen zelf kunnen niet in de buurt van de aarde komen; de atmosfeer houdt de straling tegen. Wel kunnen X-klasse vlammen voor andere problemen op aarde zorgen. Elektronische systemen zijn er gevoelig voor. Zo kunnen elektriciteitscentrales beschadigd raken, radioverbindingen wegvallen of GPS-signalen worden verstoord.

In 1989 legde een X-klasse vlam het elektriciteitsnet in Canada lam. Negen uur lang hadden drie miljoen mensen geen elektriciteit. Zolang de zonnevlammen zich niet in de richting van de aarde begeven, hoeven we ons geen zorgen te maken over deze gevolgen.

De drie X-klasse zonnevlammen die de zon binnen 24 uur tijd produceerde op 12 en 13 mei 2013. Beeld AFP
De drie X-klasse zonnevlammen die de zon binnen 24 uur tijd produceerde op 12 en 13 mei 2013.Beeld AFP

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden