De schillenboer is terug van weggeweest
De vorige eeuw uitgestorven schillenboer is aan een opmerkelijke comeback bezig. Zeker drie gemeenten hebben tegenwoordig een succesvolle rijdende biobak.
Vroeger kwam hij met paard en wagen, tegenwoordig per bakfiets. In steeds meer gemeenten komt de schillenboer terug. Haarlem, Rotterdam en Hengelo hebben de afvalophaler geherintroduceerd.
Carola Grob is een van de Hengelose schillenboeren. Drie keer per week rijdt ze met de bakfiets naar een van de drie wijken die meedoen aan de proef. Daar staat ze dan zo'n anderhalf uur, zodat bewoners hun groenteafval kunnen inleveren. Grob controleert of er geen resten plastic, bloemen of tuinafval tussen zitten. "Op bloemen zitten vaak bestrijdingsmiddelen." Tuinafval komt vaak in te grote hoeveel-heden.
Veel belangstelling
Niet alle Hengeloërs kunnen meedoen. De gemeente begon met de proef, omdat in sommige wijken afval op straat werd gedumpt. Dat trok ratten aan. Bovendien hebben bewoners van flats geen aparte container voor etensresten, zodat zij hun afval niet kunnen scheiden. "En om het bij het restafval aan te bieden moeten ze extra betalen. De schillenboer is gratis", zegt projectleider Auke Doornbosch.
Oorspronkelijk zouden 250 Hengelose huishoudens meedoen, maar er waren zoveel inschrijvingen dat het er inmiddels zeshonderd zijn. Honderd huishoudens staan nog in de wachtrij.
Verreweg het meeste afval bestaat uit resten van de avondmaaltijd. Carola Grob: "We verspillen heel veel eten." Veel vlees vooral. "Sommige mensen kopen afgeprijsd vlees, maar willen het niet invriezen, omdat ze het ontdooid niet lekker vinden." Ook komt ze veel sinaasappels tegen, net als aardappelschillen. Al zijn dat er niet meer zoveel als de schillenboeren begin vorige eeuw ophaalden, toen de resten naar de varkens gingen.
Praatje maken
Het opgehaalde afval gaat naar de Groentuin, een moestuin waar werklozen en mensen die reïntegreren werkritme opdoen of een tegenprestatie voor hun uitkering doen. De schillen gaan er in een 'Rocket Composter': een grote tank die het snel composteert. Die compost wordt vervolgens weer gebruikt in de moestuin.
Apeldoorn herintroduceerde de schillenboer in 2009, maar stopte er vier jaar later weer mee. Te weinig mensen maakten er gebruik van. Daarom duurt de proef in Hengelo twee jaar, zegt projectleider Doornbosch. "Het is de vraag of mensen er nog gebruik van maken als het nieuwe ervan af is. En of ze de straat op gaan als het regent of vriest."
Carola Grob merkt dat ze er niet alleen is om etensresten op te halen. "Sommige oude mensen komen met maar een paar schillen in hun bakje. Die willen gewoon een praatje maken."
Verdrongen door de vuilcontainer
De schillenboer, de lorrenboer, de olieboer en de kolenboer: halverwege de vorige eeuw kwamen allerlei ‘boeren’ langs de deuren om dingen op te halen of juist te verkopen. Maar na de opkomst van de supermarkt, vuilnismannen en straatcontainers, verdwenen ze uit het straatbeeld. De laatste schillenboer stopte rond 1965.
In 2000 deed Rotterdam, dat laatst ook weer de schillenboer herintroduceerde, al eens een proef met een afvalophaler. Die was vooral voor moslims: de Koran staat niet toe eten weg te gooien. Via de schillenboer kon het worden hergebruikt.
Of de proef in Rotterdam slaagt is maar de vraag. Volgens een gezegde heeft bij verlies van voetbalclub Feyenoord ‘alleen de schillenboer een goede dag’. Geen supporter krijgt dan een hap door zijn keel. Met de huidige resultaten valt er voor de schillenboer weinig te halen.
