Oorlogsschade

De oorlog is een ramp voor de biodiversiteit, ook buiten Oekraïne

IFAW ondersteunt het Ukrainian Independent Ecology Institute, dat al bijna 20 jaar vleermuizen in Oekraïne in kaart brengt en beschermt. Beeld Ukrainian Independent Ecology
IFAW ondersteunt het Ukrainian Independent Ecology Institute, dat al bijna 20 jaar vleermuizen in Oekraïne in kaart brengt en beschermt.Beeld Ukrainian Independent Ecology

Een vijfde van de beschermde gebieden in Oekraïne, 600 diersoorten en 750 soorten planten lijden onder de oorlog. Ook buiten het land treedt schade op aan de biodiversiteit.

Onno Havermans

Minder trekvogels in de wetlands van Kashmir (India), dode dolfijnen op de stranden van Turkije en Roemenië en grootschalige luchtvervuiling. De oorlog heeft dramatische gevolgen voor de natuur, ook buiten Oekraïne. In het land zelf zijn complete ecosystemen vernietigd, meldt het International Fund for Animal Welfare (IFAW) vrijdag.

Een vijfde van de beschermde gebieden, 600 soorten dieren en 750 plantensoorten ondervinden negatieve gevolgen van de oorlog. Meer dan duizend bosbranden, vrijkomende chemicaliën en vervuiling van drinkwater hebben allerlei leefgebieden aangetast, van graslanden tot oerbossen en het onderwaterleven in de Zwarte Zee. Het herstel van de natuur gaat jaren duren.

“Het leefgebied van veel vogels is verwoest”, legt Sabine Zwiers van IFAW uit. “Trekvogels die normaal in Oekraïne foerageren moeten een andere route zoeken. De zwaksten redden dat niet en dus komen er minder vogels aan in de landen waar ze een ander jaargetijde doorbrengen, constateert de internationale organisatie voor vogelbescherming Birdlife.”

Sonar is verschrikkelijk voor dolfijnen

Dolfijnen in de Zwarte Zee raken verstoord door onderwatergeluiden. “Sonar is verschrikkelijk voor walvisachtigen, ze raken gedesoriënteerd en stranden”, zegt Zwiers. “Ook mijnen spoelen aan. Die zijn afschuwelijk voor mensen, maar ook voor dieren vormen ze een groot risico.”

Drinkwater van veel dieren raakt vervuild door chemicaliën die vrijkomen door bombardementen op brandstofdepots en in meren, plassen en beken terechtkomen. Door de vele bosbranden komen ook tonnen CO2 vrij.

“Er voltrekt zich een enorme milieuramp, en daar wordt door de begrijpelijke aandacht voor het menselijke leed nog maar weinig bij stilgestaan”, zegt Zwiers. “Oekraïne herbergt voor Europa belangrijke biodiversiteit, zoals oerbossen. Een derde van de Europese soorten komt voor in dit grote land. Als leefgebieden en ecosystemen verdwijnen, heeft dat invloed in de rest van Europa.”

Door de vele bosbranden in Oekraïne komen tonnen CO2 vrij Beeld NurPhoto via Getty Images
Door de vele bosbranden in Oekraïne komen tonnen CO2 vrijBeeld NurPhoto via Getty Images

Ondanks beschietingen ruim drieduizend vleermuizen opgevangen

Een bijzonder oorlogsproject van IFAW is de ondersteuning van het herstelcentrum voor vleermuizen van het Oekraïens Onafhankelijk Ecologisch Instituut in Charkiv. Afgelopen jaar zijn ruim drieduizend vleermuizen van negen soorten opgevangen en weer uitgezet, ondanks de beschietingen.

Naast de aandacht voor natuurverlies zet IFAW zich in voor ontheemde huisdieren, en dat betekent in Oekraïne meer dan alleen katten en honden of paarden. “Er worden allerlei soorten wilde dieren gehouden en illegaal gefokt, waarvoor mensen nu niet meer kunnen zorgen. Eind vorig jaar hebben we nog vier jonge leeuwtjes en een luipaardwelpje kunnen redden”, vertelt Zwiers. “Ook raken dierentuinen beschadigd, waardoor dieren moeten worden geëvacueerd. We werken hiervoor samen met wildopvang in diverse landen, ook in Nederland.”

Lees ook:

Een stille klimaatramp: met de Oekraïne-oorlog is er een industrieland bijgekomen

De Russische invasie in Oekraïne verwoest behalve mensenlevens ook het milieu. Vooral de schade aan bouw, de branden en gaslekkages vormen een stille klimaatramp.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden