De nieuwe wereld: leven op plastic
We kennen de verhalen over de plastic soep die in onze oceanen drijft. We hebben de foto's gezien van dode vogels met magen vol plastic. Amerikaanse wetenschappers hebben nu het effect van plastic op de kleinste inwoners van de oceanen bestudeerd en komen tot de conclusie dat er nieuwe ecologische gemeenschappen zijn ontstaan die de naam 'plastiphere' verdienen. Duizenden microbiële gemeenschappen leven van en op plastic. "Het is gewoon een kleine wereld op zich."
Eerder onderzoek bevestigt de schadelijke effecten van het plastic op vogels, vissen en andere oceaanbewoners. De allerkleinste inwoners, micro-organismen, bleven tot nu toe buiten beschouwing. Wetenschappers Erik Zettler, Tracy Mincer en Linda Amaral-Zettler brachten daar met hun onderzoek verandering in en bestudeerden hoe microben op de plastic vervuiling reageren.
De onderzoekers ontdekten 'een kleine wereld op zich'. In het onderzoek beschrijven ze hoe plastic in de oceaan functioneert als een ecosysteem - een 'plastisphere'. Microbiële gemeenschappen liften mee op stukjes plastic ter grootte van confetti, reproduceren zichzelf, creëren energie uit zonlicht en jagen op elkaar.
Plastic 'leeft' langer dan de meeste natuurlijk drijvende elementen en heeft een waterafstotend oppervlak waaraan een microbiële gemeenschap zich goed kan hechten. Onderzoeker Erik Zettler: "Het is niet zoals een stuk hout of een veer die na verloop van maanden verdwijnt - plastic blijft jaren bestaan, misschien wel tientallen jaren." De onderzoekers vonden 1000 verschillende microbensoorten zoals planten, algen en roofachtige bacteriën op de plastic stukjes.
'Welk effect heeft dit op ons?'
Sommige microben leven zelfs van plastic. Dit betekent niet automatisch dat het afval biologisch verdwijnt. De microben breken ons afval dan wel af, plastic verdwijnt nooit echt, benadrukt Tracy Mincer.
Plastic dient niet alleen als leefwereld, maar ook als een soort transport. Het brengt mogelijk schadelijke bacteriën naar andere plekken. "We hebben een aantal superagressieve kolonies gevonden die zich zeer goed aan plastic hechten", vertelt Mincer. Bijvoorbeeld de 'Vibrios', een bacteriefamilie die ziektes zoals cholera kan veroorzaken wanneer de bacteriën in contact komen met mensen.
"Welk effect heeft dit op de organismen die het eten - en uiteindelijk op ons?", vraagt onderzoeker Linda Amaral-Zettler zich in The Boston Globe af. "Wij eten schelpdieren en vissen... Ik denk dat we hier een veel breder probleem opgemerkt hebben."
De onderzoekers proberen nu te ontdekken hoe de 'plastisphere' ontstaan is en welke rol de microben eventueel kunnen spelen in de gezondheid van oceanen en mensen. Het huidige onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Environmental Science and Technology.
