De hoeveelheid gif op Nederlandse aardappelen, aardbeien en radijsjes neemt niet af, maar toe

Twee van de drie stuks groente of fruit in Nederlandse winkels bevatten resten van gewasbeschermingsmiddelen. Het gaat bijna altijd om een cocktail van verschillende bestrijdingsmiddelen. De afgelopen zeven jaar is het aantal gifresten op aardappelen, groente en fruit toegenomen, blijkt uit een analyse van meetgegevens van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) door Pesticide Action Network (Pan) Nederland.

“We zouden op weg zijn naar duurzame landbouw, maar ik zie daar geen bewijs van”, concludeert Pan-secretaris Hans Muilerman. “Bij appels en peren, courgettes, wortels en andijvie is sprake van een toename van gifcocktails. En niemand weet wat de gezondheidseffecten daarvan zijn, wat die stoffen samen doen in ons lichaam. Minister Carola Schouten zegt steeds dat de landbouw goed bezig is, en dat we toewerken naar nul residuen, maar het gaat nu de andere kant uit. Er wordt meer gespoten in plaats van minder.”

Verrassend is dat niet, vindt Muilerman. “Plagen raken resistent tegen bepaalde middelen, die zijn dus minder werkzaam. Daarom worden verschillende soorten bestrijdingsmiddelen gebruikt en komen er steeds meer bij. Onlangs hebben wij nog bezwaar gemaakt tegen een nieuw middel, omdat er al vijftien middelen zijn om dat ene onkruidje te bestrijden. Maar het werd toch toegelaten.”

Meer gifresten dan de buitenlandse

Pan heeft als doel het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen uit te bannen. De organisatie onderzoekt geregeld voedselproducten en planten op resten van landbouwgif. Voor de monitorgegevens die de NVWA in 2020 verzamelde bij steekproeven in winkels en distributiecentra deed Pan een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob). “We moeten het hiermee doen, omdat er geen gebruikscijfers beschikbaar zijn”, zegt Muilerman. "De Europese Commissie wil in 2030 een halvering van het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Maar het is moeilijk vast te stellen en te controleren of dat lukt, omdat een aantal landen, waaronder Nederland, niet wil meewerken aan het verstrekken van gebruikcijfers.”

Uit de analyse van de NVWA-gegevens blijkt dat Nederlandse landbouwproducten meer gifresten bevatten dan buitenlandse. Er zijn 2192 plantaardige producten geanalyseerd, waarbij 214 verschillende middelen zijn aangetroffen, gemiddeld 2,5 residuen per monster. Op meer dan de helft van de producten zaten twee of meer resten.

Op fruit zitten de meeste residuen: gemiddeld 3,6 per meting, maar dat zijn er 4,0 bij in Nederland geteeld fruit zoals aardbeien, frambozen, peren, appels en kersen. Nederlandse bramen en pruimen zijn juist schoner dan de buitenlandse. Rozijnen, druiven(bladeren) en nectarines, allemaal van buiten Nederland, scoren veruit de hoogste aantallen gifresten.

Bij groente is het gemiddelde aantal residuen 1,4, en 1,7 voor Nederlandse teelt. De verhoging zit hem in radijsjes, spruitjes, spitskool, knolvenkel, paksoi, wortels en broccoli. Andere Nederlandse groenten zijn even vervuild of schoner dan buitenlandse. Bij aardappelen ligt het gemiddelde aantal residuen op 1,3 en voor in Nederland geteelde soorten op 1,4.

Lees ook:

Meten=Weten vraagt provincies om actie tegen landbouwgif dat natuur schaadt

De provincies moeten het gebruik verbieden van bestrijdingsmiddelen die in de natuur terecht kunnen komen, eist het Drentse burgerinitiatief Meten=Weten.

Waarom prei beter groeit tussen de bloemkool en de venkel

Wetenschappers en planten­veredelaars zoeken naar nieuwe rassen die de teelt van groente in stroken vooruithelpt. ‘Je moet een alternatief hebben voor de monocultuur.’

Wat er allemaal in dat sappige fruit zit? Geen idee

Toch maar laten liggen, de zoete ramboetan uit Thailand? De groene papaja uit Brazilië? De sappige nectarine en de druiven uit Spanje? In die vruchten zitten opvallend vaak stoffen die de hormoonbalans bij mensen kunnen verstoren. Trouw bekeek ruim 3000 metingen van voedselwaakhond NVWA om na te gaan of groenten en fruit ‘schoon’ zijn. Niet dus.