De gasprijsrecords van afgelopen zomer kunnen zomaar weer terugkomen, nu China zich roert

De extreem hoge gasprijzen van afgelopen zomer lijken inmiddels ver weg, maar ze kunnen zomaar terugkeren nu China zich weer meer op de gasmarkt gaat roeren. China verbruikte vorig jaar relatief weinig gas, maar dat zal dit jaar anders zijn.

Dat kan met name tekorten aan vloeibaar gas (lng) veroorzaken. Precies het soort waar Europa meer afhankelijk van is geworden, nu er geen Russisch gas meer uit de pijpleidingen stroomt. Door de aangetrokken economie en het verdwijnen van het zerocovidbeleid gaat China dit jaar waarschijnlijk zo’n 10 procent meer lng verbruiken, schat het Internationaal Energieagentschap (IEA) in een nieuw rapport. Maar het is ook niet ondenkbaar dat de Chinese vraag zal toenemen met 35 procent.

China is terug als grote opkoper

Dat zou voor een groot gebrek aan aanbod zorgen in de rest van de wereld. Zodanig zelfs, dat de recordprijzen van afgelopen augustus weer in beeld komen, schrijft het IEA. Toen werd er ruim 340 euro per megawattuur betaald op de Amsterdamse grootmarkt.

Onder meer door het milde winterweer en de goedgevulde opslagen is de gasprijs sinds die piek weer teruggezakt naar zo’n 50 euro. Maar komende zomer zullen die opslagen opnieuw gevuld moeten worden, alleen is China dan weer terug als grote opkoper. Hans van Cleef, energiespecialist van advieskantoor Publieke Zaken, houdt er rekening mee dat China de gasprijzen weer opdrijft richting de 340 euro. “Je hoopt van niet, maar het is wel denkbaar.”

Aziatische landen, met China en Japan voorop, hebben relatief weinig eigen gasvoorraden. Zij zijn gewend om vloeibaar gas te importeren. China heeft daarvoor langetermijncontracten afgesloten met productielanden als Qatar en Australië. Toen vorig jaar bleek dat China niet alle lng nodig had, wist het de contracten voor veel geld door te verkopen aan Europa. “Soms zette China ook wat kolencentrales aan voor de energievoorziening”, zegt Van Cleef. “Daardoor kon het land nog meer duurbetaalde contracten doorverkopen aan Europese landen.”

Een eindige hoeveelheid vloeibaar gas

Die doorverkoop van lng-contracten is volgens Van Cleef één van de redenen dat de Europese gasopslagen zo snel vol kwamen. Dit jaar zal China meer zelf nodig hebben, en dus geen of minder contracten aan Europa doorverkopen.

De hoeveelheid vloeibaar gas wereldwijd is eindig, en de productie zal de komende jaren maar beperkt groeien. Er is dus geen kraan die even wat verder opengedraaid kan worden. Soms zijn er daarbovenop nog productieproblemen, zoals onlangs met de grote Freeport-terminal in Texas. Daar brak vorig jaar een grote brand uit, waardoor er minder lng verscheept kon worden.

Landen moeten tegen elkaar opbieden om genoeg gas binnen te halen. Wie te weinig biedt, krijgt niets, zo ondervonden armere landen als Pakistan en Sri Lanka vorig jaar. Zij waren geen partij tegenover de rijkere Europese landen, en zaten daardoor met gastekorten.

Minder verbruiken

Eén oplossing voor het tekort aan gas in Europa is simpelweg minder verbruiken. Zoals het er nu uitziet zullen Europese landen hun verbruik dit jaar met ongeveer 3 procent verlagen, schat het IEA. Dat lagere verbruik komt vooral door versnelde inzet op duurzame alternatieven, maar ook door de uitbreiding van kernenergie in Frankrijk.

Maar een verlaagd verbruik van 3 procent is niet genoeg. In het scenario waarin China teruggaat naar zijn lng-verbruik uit 2021, en er nog steeds geen gas meer uit Rusland komt, zou Europa het verbruik dit jaar met 8 procent moeten terugdringen.

Lees ook:

Nederland maakt opvallend snel gebruik van de landelijke gasvoorraad, vanwege een ‘a-typische situatie’

Sinds oktober is al 10 procent van de opgeslagen Nederlandse gasvoorraad gebruikt. Er zit nog wel genoeg in de vaten om de winter door te komen, voorziet Gasunie.